Uroboros

Wyobrażenie uroborosa autorstwa Theodorosa Pelecanosa z 1478 z traktatu alchemicznego zatytułowanego Synosius.

Uroboros (stgr. οὐροβόρος; także urobor) – staroegipski i grecki symbol przedstawiający węża z ogonem w pysku, który bez przerwy pożera samego siebie i odradza się z siebie.

Symbolika

Jako symbol gnostyków urobor wyraża jedność duchową i fizyczną wszechrzeczy, która nigdy nie zaniknie i będzie trwać w nieskończoność w formie ciągłej destrukcji i odradzania się. Urobor pierwotnie był symbolem rzeki, jaka miała opływać Ziemię, niemającej źródeł, ani ujścia, do której wlewały się wody wszystkich rzek i mórz na świecie.

Jest to symbol nieskończoności, wiecznego powrotu i zjednoczenia przeciwieństw (coincidentia oppositorum lub coniunctio oppositorum). Gryzący własny ogon wąż wskazuje, że koniec w procesie wiecznego powtarzania odpowiada początkowi. Mamy tu do czynienia z symboliką cyklicznego powtarzania – obiegu czasu, odnawiania się świata i światów, śmierci i odrodzenia; wieczności.

W symbolice alchemicznej urobor to symbol zamkniętego, stale się powtarzającego procesu przemiany materii – procesu, który w formie faz podgrzewania, parowania, chłodzenia i kondensacji cieczy ma prowadzić do sublimacji substancji. Urobor to odpowiednik kamienia filozoficznego.

W psychologii analitycznej Carla Gustava Junga urobor to metafora wczesnodziecięcej fazy rozwoju, w której jeszcze nie zaszedł proces różnicowania na świat zewnętrzny i wewnętrzny, a zatem fazy, w której nie uformowała się jeszcze tożsamość seksualna. Dopiero powstająca świadomość „ja” pozwoli przełamać fazę uroboralną, różnicując świat na matriarchalny i patriarchalny.

Nawiązania w świecie współczesnym

Zarówno symbol jak i jego nazwa są często wykorzystywane w kulturze popularnej. Istnieje np. album UROBOROS grupy Dir En Grey. Poza tym istnieje np. imprint wydawniczy Uroboros.

Mitologia skandynawska

W mitologii skandynawskiej odpowiednikiem Uroborosa jest wąż Midgardsorm (zwany również: Jormungand, Midhgardhsormr, Midgårdsormen), oplatający swoim ciałem całą Ziemię. Jest jednym z dzieci Lokiego; podczas trwania Ragnaröku ma zatruć swym jadem każdy zbiornik wodny na świecie. Ostatecznie zginie pokonany przez Thora, którego jednak śmiertelnie zatruje.

Zobacz też

Przypisy


Media użyte na tej stronie

Ouroboros.png
an alchemy manuscript. cf: [1]

The two-dimensional work of art depicted in this image is in the public domain in the United States and in those countries with a copyright term of life of the author plus 100 years. This photograph of the work is also in the public domain in the United States (see Bridgeman Art Library Ltd. v. Corel Corporation).

For drawing in original Greek manuscript context, see Image:Serpiente alquimica.jpg