Userkaf

Userkaf
Królewski Protokół Prenomen Userkaf (egip. Potężne jest jego Ka) Imię horusowe IriMaat (egip. Horus-który-wprowadza(czyni)-Maat (sprawiedliwość,harmonię i dobro)) Nebty Nebty IriMaat (egip. Dwie-Panie-czyniące-Maat (sprawiedliwość,harmonię i dobro))
władca starożytnego Egiptu
Następca	Sahure
Dane biograficzne
Dynastia	V dynastia
Miejsce spoczynku	piramida Userkafa

Userkaf – pierwszy władca starożytnego Egiptu z V dynastii.

Lata panowania

• 2504-2496 p.n.e.^[1]
• 2500-2490 p.n.e.^[2]
• 2465-2458 p.n.e.^[3]

Pochodzenie i rodzina

Nie mamy całkowitej pewności co do pochodzenia tego władcy. Istnieją różne teorie:

• Był synem Chentkaus I i nieznanego ojca, oraz starszym bratem Sahure i Neferirkare I (Altenmuller, Helck, Stadelmann, Goedicke)
• Był synem córki Dżedefre, Neferhetepes (Vandier, Kozloff, Grimal, Vercoutter) i nieznanego mężczyzny, prawdopodobnie wielkiego kapłana w Heliopolis (Kwiatkowski) lub też kapłana Re z Sachebu koło Memfis (Schneider; zgodnie z Papirusem Westcar), ewentualnie z Elefantyny (Kwiatkowski, za Manetonem).

Niektórzy (Kozloff) przypuszczają, że główną żoną Userkafa była Bunefer, córka Szepseskafa.

Działalność

Według Kanonu Turyńskiego panował 7 lat, Maneton przyznaje mu 28 lat panowania, co wydaje się znacznie zawyżone. Niewykluczone, że nowy władca został wyniesiony na tron w wyniku buntu ludności przymuszanej do pracy przy budowie piramid, a objęcie przez niego władzy wiązało się z poparciem udzielonym mu przez kapłanów z Heliopolis, w wyniku czego ich władza religijna i polityczna znacznie wzrosła. Userkaf odsunął także od władzy dwóch małoletnich przyrodnich braci: Sahure i Neferirkare.

Zachowały się informacje o działalności budowlanej Userkafa. Zbudował pierwszą świątynię solarną w Abusir w piątym lub szóstym roku swego panowania. Oprócz świątyń w pobliżu stołecznego Memfis budował lub rozbudowywał świątynie w Górnym Egipcie, jak np. świątynię Montu w Tod.

Za jego rządów miały miejsce kontakty Egiptu ze światem egejskim. Dowodzą tego naczynia z jego świątyni grobowej znaleziono na Cyterze, będące pierwszym znanym świadectwem kontaktów egipsko-egejskich, najprawdopodobniej o naturze handlowej. Jego imię odkryto też w Nubii na odciskach pieczęci.

Panowanie jego przyniosło znaczne zmiany teologiczne. Sam władca był gorliwym wyznawcą boga słońca Re. Bardziej niż do budowy swojej piramidy przykładał się do budowy świątyń, czczących imię Re. On i jego następcy uznawali się jedynie za synów boga Re, nie zaś za samego boga. Prowadziło to zmian w administracji, w tym przekazywaniem urzędów, które do tej pory były zarezerwowane dla członków rodziny panującej, urzędnikom spoza kręgu rodziny władcy.

Pozostałości piramidy Userkafa

Userkaf pochowany został w Sakkarze. Jego piramida znajduje się w północnej części nekropoli. Jego kult grobowy poświadczony jest do końca V dynastii.

Przypisy

Bibliografia

• NicolasN. Grimal NicolasN., Dzieje starożytnego Egiptu, AdamA. Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, s. 84–85, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518 .
• BogusławB. Kwiatkowski BogusławB., Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, s. 158–161, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044 .
• Lipińska J. „W cieniu piramid”, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003, s. 82, ​ISBN 83-04-04604-0​
• Schneider Th. „Leksykon faraonów”, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2001, s. 352–354, ​ISBN 83-01-13479-8​
• Tiradritti F., De Luca A. „Skarby egipskie”, Muza SA, Warszawa, s. 24, 73, ​ISBN 83-7200-635-0​

Wszystkie daty dotyczą okresu przed narodzeniem Chrystusa (p.n.e.)   Okres Dynastia Faraonowie Predynastyczny (przed ok. 3150) 0 Hsekju • Chaju • Teje • Czesz • Neheb • Wazner • Mech • Dwa Sokoły Hat-Hor • Ny-Hor • Pe-Hor • Hedż-Hor Skorpion I • Krokodyl • Iry-Hor • Ka • Skorpion II Wczesnodynastyczny (ok. 3150–2686) I Narmer • Aha • Dżer • Dżet • Den • Anedżib • Semerchet • Ka’a II Hetepsechemui • Nebre • Nineczer • Peribsen • Chasechem • Chasechemui Stare Państwo (ok. 2686–2181) III Sanacht • Neczerierchet • Sechemchet • Chaba • Neferka • Huni IV Snofru • Chufu • Redżedef • Chaefre • Dżedefhor • Nebka, Baka, Bakare • Baure, Baefre, Bafre • Menkaure • Szepseskaf • Dżedefptah V Userkaf • Sahure • Neferirkare Kakai • Szepseskare Isi • Neferefre • Niuserre Ini • Menkauhor Akauhor • Dżedkare Izezi • Unis VI Teti • Userkare • Pepi I • Merenre I Antyemsaf I • Pepi II • Merenre Antyemsaf II • Menbkare 1. Przejściowy (ok. 2181–2133) VII Neferkare (młodszy) • Neferkare Nebi • Dżedkare Szemai • Neferkare Chendu • Merienhor Neferkamin • Nikare • Neferkare Tereru • Neferkahor VIII Uadżkare Pepisonbe • Neferkamin Anu • Kakare Ibi • Neferkare • Neferkauhor Kapuibi • Neferirkare IX Meribre Cheti I • Neferkare Nebkaure • Cheti II • Setut X Merihathor • Neferkare • Uachare Cheti III • Merikare • Nebkaure Cheti IV   Okres Dynastia Faraonowie Średnie Państwo (ok. 2133–1786) XI Mentuhotep I • Intef I • Intef II • Intef III • Mentuhotep II • Mentuhotep III • Mentuhotep IV XII Amenemhat I • Senuseret I (koregent) • Amenemhat II (koregent) • Senuseret II (koregent) • Senuseret III • Amenemhat III • Amenemhat IV (koregent) • Neferusobek 2. Przejściowy (ok. 1786–1567) XIII Wegaf • Amenemhat V • Sekhemre Khutawi • Amenemhat VI • Sehetepibre • Iufeni • Amenemhat VII • Nebnun Semenkare • Hornedjheriotef • Sobekhotep I • Nedjemibre • Sebekhotep I • Reniseneb • Hor I • Amenemhat VIII • Amenemhat IX Sebekhotep II • Chendżer • Imiramesha (albo Mermesha) • Antef IV (albo Intef IV) • Set I • Panteni • Ameni Kemau • Ibi • Aakeni • Sobekhotep III • Neferhotep I • Sahathor • Sobekhotep IV • Sobekhotep V • Iaib • Ai I • Sobekhotep VI • Ini • Sankhenre Suadjetu • Ined • Neferhotep II • Hori (albo Hor II) • Sobekhotep VII • Didumes • Ibi • Se(?)kare • Senebmiu • Sekhaenre • Merkheperre • Merikare • Senweseret IV (albo Sesostris IV) • Montuemsaf • Neferhotep III • Mentuhotep V • Nerkare • Wesermontu • Sobekhotep VIII • Ini • Mentuhotep VI • Senaib • Sobekhotep IX • Wepwawetemsaf • Hor Meritaui • Sebekai • Khuiiker XIV Nehesi • Khatire • Nebfawre • Sehebre • Meridjefare • Sewadjkare II • Nebdjefare • Wbenre • (?)djefare • (?)wbenre • Awtibre • Herwibre • Nebsenre • Sekheperenre • Djedkherure • Sankhibre • Kanefertumre • Sekhem(?)re • Kakemetre • Neferibre • A(?) • Kha(?)re • Ankhkare • Semen(?)re • Djed(?)re • Senefer(?)re • Menibre • Djed(?)re • Inek(?) • I(?) • Ip(?) • Hebi • Aped • Hepw • Shemsu • Meni(?) • Wrkai • (?)kare • (?)kare • Hepu(?) (albo (?)nre) • (?)annati (albo (?)kare) • Bebnem • Iuf(?) • Seth II • Sinu • Hor III • Nibef • Penestensepti • Kherhemwetshepsut • Khuihemwet XV Maibre Szeszi/Salitis • Meruserre Jakobher • Seuserence Chain • Auserre Apopi • Nebchepeszre Apopi • Aakenenre Apopi • Aasehere Chamudi XVI Anat-Her • Weser-Anat • Semqen • Seket • Wasa (Wadj(ed)) • Qar • Seneferanchre Pepi III • Beb-ankh • Nebmaatre • Nikare II • Meribre • Aahetepre • Aaneterre • Nebwankhre • Ahetepre • Nebweserre • Khaweserre • Khaimure • Yakob-baal • Yakobner) • Yam • Amu • Nia(?) XVII Nebucheperure Antef V • Sechemre Uahchau Rehotep • Sobekemsaf I • Sechemre Sementaui Dżehuti • Mentuhotep VII • Nibirau I • Nibirau II • Semenenre • Seuserenre • Sobekemsaf II • Antef VI • Antef VII • Senachtenre Ahmose • Sekenenre Tao (albo Taa) • Kamose   Okres Dynastia Faraonowie Nowe Państwo (ok. 1567–1085) XVIII Ahmose I • Amenhotep I • Totmes I • Totmes II • Hatszepsut • Totmes III • Amenhotep II • Totmes IV • Amenhotep III • Echnaton • Semenchkare • Neferneferuaton • Tutanchamon • Aj • Horemheb XIX Ramzes I • Seti I • Ramzes II (Wielki) • Merenptah • Amenmes • Seti II • Siptah • Tauseret • Jarsu? XX Setnacht • Ramzes III • Ramzes IV • Ramzes V • Ramzes VI • Ramzes VII • Ramzes VIII • Ramzes IX • Ramzes X • Ramzes XI 3. Przejściowy (1085–730) XXI Smendes I • Amenemnesu • Psusennes I • Amenemope • Osorkon Starszy • Siamon • Psusennes II XXII Szeszonk I • Osorkon I • Harsiese I • Takelot I • Osorkon II • Szeszonk II • Takelot II • Szeszonk III • Pimaj • Szeszonk IV XXIII Padibastet • Iuput I • Szeszonk V • Osorkon III • Takelot III • Rudżamon • Iuput II • Osorkon IV   Okres Dynastia Faraonowie Epoka Późna (730–305) XXIV Tefnacht • Bakenrenef XXV Pianchi • Szabaka • Szabataka • Taharka • Tanutamon XXVI Necho I • Psametych I • Necho II • Psametych II • Apries • Ahmose II • Psametych III XXVII Kambyzes II • Dariusz I Wielki • Kserkses I • Artakserkses I • Kserkses II • Sogdianos • Dariusz II • Artakserkses II XXVIII Amyrtajos XXIX Neferites I • Achoris • Psamutis • Neferites II XXX Nektanebo I • Tachos • Nektanebo II XXXI Artakserkses III Ochos • Arses • Chabbasz • Dariusz III Hellenistyczny (305–30) Argeadzi Aleksander Wielki • Filip Arrhidaeus • Aleksander IV Macedoński (koregent) Lagidzi Ptolemeusz I Soter I • Ptolemeusz II Filadelfos • Ptolemeusz III Euergetes I • Ptolemeusz IV Filopator I • Ptolemeusz V Epifanes • Ptolemeusz VI Filometor • Ptolemeusz VII Neos Filopator II • Ptolemeusz VIII Euergetes II Fyskon • Ptolemeusz IX Soter II Lathyros • Ptolemeusz X Aleksander I (koregent) • Kleopatra III (koregentka) • Kleopatra Berenike III • Ptolemeusz XI Aleksander II (koregent) • Ptolemeusz XII Neos Dionizos • Kleopatra VI Tryfajna III • Berenike IV • Kleopatra VII Filopator • Ptolemeusz XIII (koregent) • Ptolemeusz XIV (koregent) • Ptolemeusz XV Cezarion (koregent) Rzymski (od 30) cesarze rzymscy • cesarze bizantyńscy