Usole Syberyjskie

Usole Syberyjskie
Усолье-Сибирское
Ilustracja
Jeden z tramwajów w mieście
Herb
HerbFlaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 irkucki

Powierzchnia

74[1] km²

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


76 047[2]
1027,66 os./km²

Nr kierunkowy

39543

Kod pocztowy

665460

Położenie na mapie obwodu irkuckiego
Mapa konturowa obwodu irkuckiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Usole Syberyjskie”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, na dole znajduje się punkt z opisem „Usole Syberyjskie”
Ziemia52°45′N 103°38′E/52,750000 103,633333
Strona internetowa
Portal Rosja

Usole Syberyjskie (ros. Усолье-Сибирское, Usolje-Sibirskoje) – miasto w obwodzie irkuckim Federacji Rosyjskiej, położone na lewym brzegu Angary ok. 70 km na północny zachód od Irkucka, przy linii kolei transsyberyjskiej i drodze federalnej R255 «Sybir». Ludność około 76 047 (2020).

Historia

Założone w 1669 r. przy warzelni soli jako Usole. Od XIX w. było miejscem zesłań i katorgi, m.in. rosyjskich dekabrystów i eserów oraz polskich powstańców styczniowych[3]. W latach 1947-1953 w mieście funkcjonował obóz pracy przymusowej[4].

W czasach ZSRR nastąpił rozwój przemysłu w mieście: w 1936 r. uruchomiono zakłady chemiczne, później wielokrotnie rozbudowywane, w 1945 r. fabrykę maszyn górniczych, powstały także zakłady farmaceutyczne, budownictwa chemicznego, zakład produkcji krzemu, cegielnia, browar i inne.

Kombinat chemiczny początkowo produkował płyn etylowy, w 1943 r. uruchomiono ewakuowaną z Krymu instalację do produkcji chloru i sody kaustycznej, w kolejnych latach rozszerzano produkcję o nadtlenek wodoru, tlen i azot (1961), polichlorek winylu (1963), lakiery i emalie (1964), karbid i acetylen (1966), kauczuk syntetyczny (1968), metylocelulozę (1969), podchloryn wapnia (1974), metaliczny wapń (1980) i sód (1983), żywice epoksydowe i produkty chemii gospodarczej.

Przemysł

Po 2000 r. przemysł w Usolu podupadł, największe przedsiębiorstwo – zakłady chemiczne Usoljechimprom – stopniowo ograniczało produkcję aż do ogłoszenia bankructwa w 2017 r. Na terenie zakładu nadal składowane są odpady chemiczne, co może doprowadzić do katastrofy ekologicznej[5][6].

W związku z upadkiem Usoljechimpromu w mieście panuje wysokie bezrobocie. Nadal funkcjonują mniejsze zakłady:

  • kopalnia soli należąca do koncernu Russol,
  • fabryka maszyn górniczych Usolmasz,
  • zakłady farmaceutyczne Usolje-sibirskij chimiko-farmacewticzeskij zawod,
  • zakład produkcji monokryształów i liczników scyntylacyjnych Kristall.

Likwidacja zagrożenia ekologicznego

W 2020 roku na polecenie prezydenta Rosji Władimira Putina podjęto działania w celu likwidacji Usoljechimpromu i rekultywacji terenu[7]. Powołano grupę roboczą pod przewodnictwem wicepremier Wiktorii Abramczenko. Nadzór nad operacją powierzono przedsiębiorstwu państwowemu Fiedieralnyj ekologiczieskij opierator, które jest częścią koncernu Rosatom. Uruchomiono także siły Ministerstwa Obrony i Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych. W lutym 2020 r. ogrodzenie zostało naprawione, wprowadzona ochrona terenu siłami Rosyjskiej Gwardii Narodowej. Od sierpnia odpady są stopniowo inwentaryzowane i przetaczane do nowych, bezpiecznych zbiorników.

10 sierpnia do Usola przybyły pododdziały wojsk chemicznych, żandarmerii, Gwardii Narodowej oraz Ministerstwa Sytuacji Nadzwyczajnych, przywieziono sprzęt, m.in. mobilne stanowiska zwiadu chemicznego[8]. Za pomocą wykrywaczy metalu odnaleziono zakopane pod ziemią cysterny z chemikaliami[9]. Powołano sztab kryzysowy, zakłady odwiedził p.o. gubernatora obwodu irkuckiego Igor Kobziew[10]. Dyrektor d.s. projektów ekologicznych Rosatomu Andriej Liebiediew ogłosił zakres najpilniejszych prac na lata 2020-2021: zburzenie i rekultywacja terenu zakładu produkcji sodu metodą elektrolizy rtęciowej, przetoczenie płynnych odpadów z rdzewiejących cystern do bezpiecznych zbiorników, zabezpieczenie odwiertów po wydobyciu solanki użytych później do głębinowego składowania odpadów oraz lokalizacja i zabezpieczenie podziemnego nagromadzenia produktów naftowych, zagrażającego wyciekiem do Angary[11]. Rosatom ogłosił także, że po rekultywacji terenu zamierza zbudować na miejscu byłej fabryki chemicznej zakład przeróbki odpadów, w tym tych, które zostaną zabezpieczone na miejscu[12].

10 września rozpoczęto próbne przetaczanie chemikaliów z odkopanej cysterny nr 2, przetoczono 800 litrów[13]. Odkopano i zabezpieczono przed wyciekami wszystkie cysterny, przygotowano likwidację dwóch najbardziej niebezpiecznych odwiertów głębinowego składowania odpadów[14]. Do końca września udało się przetoczyć zawartość połowy cystern (ok. 18 tys. litrów) oraz rozpocząć rozbiórkę budynku zakładu elektrolizy[15].

Transport

Kolej

Przez Usole przebiega linia kolei transsyberyjskiej. W granicach miasta znajduje się stacja kolejowa Usolje-Sibirskoje, na której zatrzymują się pociągi dalekobieżne, oraz trzy przystanki obsługiwane przez pociągi podmiejskie: Zielionyj gorodok, Łużki i Maltinka.

Transport drogowy

Usole leży przy drodze federalnej R255 «Sybir». Odległość wzdłuż drogi do stolicy obwodu, Irkucka, wynosi ok. 85 km. Kursuje wiele linii autobusowych, zarówno publicznych[16], jak i prywatnych.

Miejski transport publiczny

W mieście działają trzy linie autobusowe (nr 1, 2 i 5) oraz cztery tramwajowe (nr 1, 2, 3 i 4)[17]. Transport jest obsługiwany przez miejską jednostkę budżetową Elektroawtotrans[18].

Zdrowie

W mieście funkcjonuje uzdrowisko Usole założone w 1848 r. Specjalizuje się w leczeniu chorób narządu ruchu, układu pokarmowego i obwodowego układu nerwowego. Do zabiegów wykorzystywane są usolskie solanki i siarkowe wody mineralne oraz błoto iłowe.

Religia

Prawosławie

  • Сerkiew Św. Mikołaja
  • Cerkiew Przemienienia Pańskiego

Katolicyzm

  • Parafia Św. Rafała Kalinowskiego (posługują ojcowie karmelici)
  • Dom zakonny karmelitów bosych
  • Klasztor sióstr karmelitanek bosych
  • Dom zakonny sióstr albertynek

Islam

  • Meczet

W kulturze

  • Film dokumentalny Syberyjska lekcja w reż. Wojciecha Staronia opowiada o życiu w tym mieście[19].

Przypisy

  1. ↑ УСОЛЬЕ-СИБИРСКОЕ, ИРКУТСКАЯ ОБЛАСТЬ [dostęp 2021-07-06] (ros.).
  2. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года [dostęp 2021-07-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-22] (ros.).
  3. ↑ Na zsyłkę, na katorgę i za chlebem [dostęp 2019-10-11] (pol.).
  4. ↑ Metryczka obozu w Usolu na stronie Memoriału [dostęp 2019-10-11] (ros.).
  5. ↑ Rosja: możliwy wybuch "ekologicznego Czarnobyla". rp.pl, 2019-07-25. [dostęp 2020-10-23].
  6. ↑ Wizja "ekologicznego Czarnobyla" w Rosji. "Wszystko jest przesiąknięte". gazeta.pl, 2019-07-25. [dostęp 2020-10-23].
  7. ↑ Uratować miasto. Władimir Putin polecił rozwiązać problemy ekologiczne w Usolu Syberyjskim. „Rossijskaja Gazieta”, 2020-07-30. [dostęp 2020-10-23]. (ros.). 
  8. ↑ Do Usoljechimpromu przyjechali wojskowi. „Usolskije Nowosti”, s. 1, 2020-08-12. [dostęp 2020-10-23]. (ros.). 
  9. ↑ W Usolu pod ziemią odkryto niebezpieczne cysterny. „Usolskije Nowosti”, s. 1, 2020-08-12. [dostęp 2020-10-23]. (ros.). 
  10. ↑ Pierwsze posiedzenie sztabu. „Usolskije Nowosti”, s. 4, 2020-08-19. [dostęp 2020-10-23]. (ros.). 
  11. ↑ Rosatom zidentyfikował priorytetowe prace likwidacji obiektów chemicznych. „Usolskije Nowosti”, s. 4, 2020-08-19. [dostęp 2020-10-23]. (ros.). 
  12. ↑ W Usolu zbudują zakład przeróbki odpadów. „Usolskije Nowosti”, s. 1,3, 2020-08-26. [dostęp 2020-10-23]. (ros.). 
  13. ↑ Wzięli się za niebezpieczne cysterny. „Usolskije Nowosti”, s. 1, 2020-09-16. [dostęp 2020-10-23]. (ros.). 
  14. ↑ Chimprom: Pierwszy krok likwidacji zakończony. „Usolskije Nowosti”, s. 3, 2020-09-16. [dostęp 2020-10-23]. (ros.). 
  15. ↑ Usoljechimprom – prace idą pełną parą. „Usolskije Nowosti”, s. 2, 2020-10-07. [dostęp 2020-10-23]. (ros.). 
  16. ↑ Wykaz międzymiastowych linii autobusowych na stronie Ministerstwa Polityki Mieszkaniowej, Energetyki i Transportu obwodu irkuckiego [dostęp 2020-10-23] (ros.).
  17. ↑ Spis linii w Usolu dostępnych dla posiadaczy biletu socjalnego [dostęp 2020-10-23] (ros.).
  18. ↑ 16 lat przedsiębiorstwa Elektroawtotrans. usolie-citi.ru, 2018-08-03. [dostęp 2020-10-23]. (ros.).
  19. ↑ "Syberyjska lekcja", reż. Wojciech Staroń [dostęp 2021-07-06] (ros.).

Bibliografia

  • Istoria Usolja Sibirskogo. pribaikal.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-06)]. na podst.: M. A. Winokurow, A. P. Suchodołow: Goroda Irkutskoj Obłasti, Irkuck 2010, ISBN 978-5-7253-2253-8.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Outline Map of Irkutsk Oblast.png
Autor: Nzeemin, Licencja: CC BY-SA 2.0
Административная карта Иркутской области, Россия.
  • Проекция: Меркатор
  • Координаты для GMT: -R95.3/119.6/50.9/64.5
  • Инструменты: GMT, Inkscape
Russia edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel : 

* N: 54.0° N

Central meridian : 

* E: 100.0° E

Standard parallels: 

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Notice
 
Russia
 
other countries
 
disputed areas
 
international border
 
disputed border

Because the southern Kuril islands are claimed by Russia and Japan, they are shown as disputed. For more information about this see: en:Kuril Islands dispute. These islands are since 1945 under the jurisdiction of the Russian Federation.

 
Flag of Ussolie-Sibirskoye (Irkutsk oblast).svg
Flag of Ussolie-Sibirskoye, Irkutsk Oblast, Russia
Tram in Usolie-Sibirskoe.jpg
Трамвай КТМ-5 на ул. Менделеева в г. Усолье-Сибирское
Coat of Arms of Ussolie-Sibirskoye (Irkutsk oblast).png
Ussolie-Sibirskoye (Irkutsk oblast), coat of arms