Ustawa Sarbanesa-Oxleya

Ustawa Sarbanesa-Oxleya (nazywana też SOX lub SarOx) – uchwalona przez Kongres Stanów Zjednoczonych 30 lipca 2002 roku ustawa regulująca praktyki finansowe i ład korporacyjny^[1].

Bezpośredni wpływ na powstanie SOX miały wydarzenia gospodarcze w Stanach Zjednoczonych w latach 2000–2001, w szczególności afera Enronu i WorldComu. Te skandale finansowe na niespotykaną dotychczas skalę spowodowały znaczny spadek zaufania inwestorów do rynków finansowych oraz kluczowych podmiotów na nich operujących: doradców inwestycyjnych, audytorów, notowanych spółek (a dokładniej ich zarządów).

SOX znacznie zaostrza wymogi niezależności wobec kluczowych graczy na rynku finansowym oraz podnosi na bardzo wysoki poziom wymagania w zakresie efektywności kontroli wewnętrznej podmiotów zarejestrowanych w United States Securities and Exchange Commission (SEC).

Ustawa Sarbanesa-Oxleya obejmuje jedenaście rozdziałów. Wprowadza wymóg dodatkowych ujawnień dokonywanych przez zarząd, dotyczących efektywności systemu kontroli wewnętrznej. Nakłada obowiązek kontroli jakości usług audytorskich, dodatkowe sankcje (finansowe i karne) dla władz spółek w przypadku wykrycia błędów w sprawozdaniach finansowych oraz wprowadza bezwzględny wymóg niezależności audytora. Na mocy ustawy wprowadzono także nowy organ regulujący obszar audytu – Rada Nadzoru nad Rachunkowością Spółek Publicznych (Public Company Accounting Oversight Board – PCAOB), którego zadaniem jest ustanawianie standardów księgowych i audytorskich. Wynikiem jego działania ma być też kontrola firm audytorskich, czego celem jest wyeliminowanie sytuacji, w których audytorzy nie informują o nieprawidłowościach, zafałszowaniach w bilansach i sprawozdaniach finansowych, jak miało to miejsce np. w aferze Enronu. Co więcej, kadra kierownicza jest zobowiązana do poświadczania zgodności raportów finansowych i ujawniania istotnych informacji dla inwestorów.

Ustawa ma na celu odbudowanie zaufania inwestorów do rynków finansowych, zarządów spółek notowanych na giełdzie, agencji audytorskich oraz doradców finansowych, poprzez poprawę jakości i wiarygodności sprawozdawczości finansowej, a także zwiększenie odpowiedzialności audytorów i zarządów, podniesienie efektywności kontroli wewnętrznej i zaostrzenie wymagań przejrzystości kluczowych graczy na rynkach finansowych.

Zobacz też

• audyt wewnętrzny

Przypisy

Bibliografia

• Tekst ustawy po angielsku (PDF)