Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych
Nazwa potoczna | specustawa koronawirusowa |
---|---|
Państwo | |
Data wydania | |
Miejsce publikacji | |
Tekst jednolity | |
Data wejścia w życie | 8 marca 2020 |
Rodzaj aktu | |
Przedmiot regulacji | ochrona zdrowia |
Status | obowiązujący |
Ostatnio zmieniony przez | |
Wejście w życie ostatniej zmiany | 10 listopada 2022 |
Zastrzeżenia dotyczące pojęć prawnych |
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zwana też specustawą koronawirusową[1] – polski akt prawny uchwalony przez Sejm RP IX kadencji w celu ochrony społeczeństwa przed SARS-CoV-2 i wywołaną przez niego pandemią. Zaliczana jest do grupy tzw. specustaw. Ustawa weszła w życie 8 marca 2020. Została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 2020 poz. 374.
Proces legislacyjny
Ustawa powstała z inicjatywy rządu Mateusza Morawieckiego w związku z rozprzestrzenianiem się na świecie koronawirusa SARS-CoV-2. Została uchwalona przez Sejm RP 2 marca 2020 (za głosowało 400 posłów, przeciw 11, wstrzymało się 7)[2]. Senat nie wniósł do niej poprawek. Prezydent Andrzej Duda podpisał ją 7 marca 2020. W tym samym dniu została opublikowana w Dzienniku Ustaw pod poz. 374. Weszła w życie 8 marca 2020[1][3][4].
Wcześniej niż projekt rządowy do Sejmu wpłynął projekt ustawy mającej na celu zwalczanie koronawirusa przygotowany przez posłów Platformy Obywatelskiej, lecz nie nadano mu biegu[5]. Posłowie Platformy Obywatelskiej w głosowaniu poparli projekt rządowy (113 głosów za i 1 głos przeciw)[2].
Główne postanowienia
Ustawa wprowadza m.in.:
- możliwość nakazania pracy zdalnej w zakładach pracy w czasie kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego w związku z podejrzeniem koronawirusa
- prawo otrzymania dodatkowego zasiłku opiekuńczego przez rodziców zwolnionych od wykonywania pracy w celu sprawowania opieki nad dzieckiem za okres nie dłuższy niż 14 dni (w przypadku zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły i podobnych zakładów, do których uczęszcza dziecko)
- prawo dokonywania zamówień na towary lub usługi konieczne do przeciwdziałania koronawirusowi bez stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych.
- możliwość odstępstwa od przepisów prawa budowlanego, przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami przy projektowaniu, budowie, przebudowie, utrzymaniu i rozbiórki obiektów budowlanych w związku z przeciwdziałaniem COVID-19
- prawo określenia przez ministra zdrowia cen maksymalnych na określone produkty lecznicze, wyroby medyczne i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego niezbędne na potrzeby przeciwdziałania COVID-19
- prawo wystawienia recepty farmaceutycznej przez farmaceutę w przypadku zagrożenia zdrowia pacjenta związanego z COVID-19
- prawo nałożenia na jednostkę samorządu terytorialnego przez premiera na wniosek ministra zdrowia określonego zadania w związku z przeciwdziałaniem COVID-19
- prawo Rady Ministrów w celu przeciwdziałania COVID-19 do dokonania w drodze rozporządzenia przeniesienia planowanych wydatków budżetowych między częściami i działami budżetu państwa uwzględniając wysokość oraz rodzaj koniecznego wsparcia i bieżące wykonanie wydatków w poszczególnych częściach i działach budżetu państwa[1].
Nowelizacje
Ustawę nowelizowano 56 razy. Ostatnie zmiany weszły w życie 10 listopada 2022 r[6].
Krytyka
Dziennikarka Joanna Solska wskazała, że rządowy projekt ustawy powstał w ostatniej chwili, podczas gdy powinien być przygotowany z dużym wyprzedzeniem na ewentualność zaistnienia zagrożeń, których dotyczy[5]. Była Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Ewa Łętowska stwierdziła, że ustawa narusza konstytucję:
Wprowadzają jakiś nowy stan nadzwyczajny, w dodatku na 180 dni, podczas gdy konstytucja mówi o maksymalnie 90 dniach. Dlaczego, tego w ogóle nie tłumaczą. Poza tym w konstytucji jest wiele różnych rygorów, które muszą być spełnione w czasie stanu nadzwyczajnego. Są one po to, by nie doszło do wynaturzeń władzy. Ustawa o koronawirusie na te rygory się nie ogląda. To naruszenie konstytucji.
Przypisy
- ↑ a b c Specustawa koronawirusowa już obowiązuje. tvn24.pl, 8 marca 2020. [dostęp 2020-03-13].
- ↑ a b Głosowanie nad przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 266. sejm.gov.pl, 2020-03-02. [dostęp 2020-03-19].
- ↑ Koronawirus w Polsce. Specustawa weszła w życie. businessinsider.com.pl, 8 marca. [dostęp 2020-03-13].
- ↑ Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374, ze zm.).
- ↑ a b Specustawa o koronawirusie na ostatnią chwilę. Joanna Mucha przekonuje, że nie ma procedur i podaje przykład syna. tokfm.pl, 2 marca 2020. [dostęp 2020-03-13].
- ↑ Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. z 2022 r. poz. 2185).
- ↑ Judyta Watoła: Prof. Ewa Łętowska: – Ustawa o koronawirusie narusza konstytucję. Nadaje się do kosza. wyborcza.pl, 4 marca 2020. [dostęp 2020-03-13].
Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
Autor:
Various Commons editors. See file history for latest ones.
Older versions: Svenskbygderna (original author); Ratherous, AKS471883 (contributors); authors of File:BlankMap-World.svg (source file), Licencja: CC BY 4.0Map of the COVID-19 outbreak. Total cumulative confirmed COVID-19 cases by country. See the file history farther down for the latest upload date. Be aware that since this is a rapidly evolving situation, new cases may not be immediately represented visually. Refer to the primary article COVID-19 pandemic or the World Health Organization's situation reports for most recent reported case information.
Legend information:
Balance