Ustnik (muzyka)

Ustniki waltorni

Ustnik (dawniej munsztuk) – w niektórych aerofonach przyrząd służący do wprowadzania w drganie słupa powietrza zawartego w przewodzie instrumentu muzycznego.

Pierwsze użycie w polszczyźnie notowane przed 1585[1][2]. Muzyk przykłada go do ust i wdmuchuje przez niego powietrze do instrumentu, wprawiając wargi w wibracje.

Większość ustników jest częścią samodzielną, nakładaną na instrument, jednak niektóre instrumenty (np. ligawka, cynk) posiadają zintegrowany ustnik.

Ze względu na konstrukcję, ustniki dzielą się na:

  • lejkowate (stosowane w rogach [zdjęcie obok])
  • kociołkowate (stosowane w pozostałych aerofonach ustnikowych).

Ustnikiem nazywany jest też potocznie dziób.

Przypisy

  1. Sebastian Fabian Klonowic: ŻALE NAGROBNE NA ŚLACHETNIE URODZONEGO... PANA JANA KOCHANOWSKIEGO... Żal V (pol.). staropolska.pl. [dostęp 2012-05-08]. Cytat:
    ...Kto by na munsztuk uczony śmiał położyć wargi,
    Na którymeś ty więc dziwne wyprawował pieśni,
    Że się słuchając Pan zdumiał i bogowie leśni.
  2. munsztuk w: SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I 1. POŁOWY XVIII WIEKU (pol.). POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT JĘZYKA POLSKIEGO. [dostęp 2012-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Zobacz też

Bibliografia

  • Encyklopedia muzyki, Andrzej Chodkowski (red.), Krzysztof Baculewski (autor), PWN, Warszawa 2006, ISBN 978-83-01-13410-5
  • Mała encyklopedia muzyki, Stefan Śledziński (red. naczelny), PWN, Warszawa 1981, ISBN 83-01-00958-6

Media użyte na tej stronie

Mouthpiece horn.jpg
Autor: BenP, Licencja: CC BY 2.5
My own mouthpieces. Model Denis Wick 7N & 5N