Ustrój polityczny Monako

Monako Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Monako Ustrój polityczny Ustrój polityczny Monako Konstytucja Konstytucja Monako Władza ustawodawcza Rada Narodowa Monarcha Książę Władza wykonawcza Minister stanu Rada Rządowa Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Najwyższy Prokurator generalny Kontrola państwowa Kontrola państwowa Audytor generalny Samorząd terytorialny Podział administracyjny Monako Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Po pierwsze! Priorytet Monako Horyzont Monako Unia Monakijska Wybory Wybory parlamentarne: 2018 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Departament Spraw Zagranicznych Księstwa Monako Wikiprojekt Polityka

Księstwo Monako jest monarchią konstytucyjną. Stan taki rozpoczął się w 1911 roku, kiedy to przyjęto konstytucję tego państwa. Na jej mocy książę zachował pozycję głowy państwa, ale szereg uprawnień przeszło w ręce innych ciał i instytucji.

Książę

Książę jest samodzielnym władcą i głową państwa. Jak dotychczas, wszyscy książęta Monako pochodzili z dynastii Grimaldi. Od 2005 r. księciem jest Albert II.

Pałac książęcy

Monako jest - obok Liechtensteinu - jednym z dwu ostatnich krajów europejskich, w których monarcha wciąż odgrywa aktywną rolę w polityce i posiada poważne uprawnienia władcze. Książę reprezentuje państwo w kontaktach międzynarodowych. Każda zmiana konstytucji wymaga zatwierdzenia zarówno przez księcia, jak i Radę Narodową.

Władza ustawodawcza jest dzielona pomiędzy księciem i Radą Narodową. Władca wnosi projekty ustaw, a Rada przyjmuje je lub odrzuca w drodze głosowania. Władza wykonawcza spoczywa niemal całkowicie w rękach księcia - Minister Stanu i Rada Rządowa są bezpośrednio odpowiedzialni przed księciem za kierunek podejmowanych działań. Również władza sądownicza jest częściowo zależna od księcia - sądy wydają wyroki w jego imieniu.

Książę posiada także prawo łaski, nadaje ponadto ordery, tytuły i odznaczenia.

Rada Rządowa

Rada jest ciałem wspierającym księcia Monako w rządzeniu. Składa się z sześciu członków. Przewodniczącym Rady jest Minister Stanu, posiadający podobną pozycję jak we Francji premier, będący tak naprawdę "pierwszym pomiędzy równymi" (primus inter pares). W skład rady wchodzi także pięciu radców:

• ds. spraw wewnętrznych,
• ds. finansów i ekonomii,
• ds. wyposażenia, środowiska i planowania,
• ds. polityki społecznej i służby zdrowia,
• ds. polityki zagranicznej.

Rada obraduje nad projektami ustaw i innych aktów prawnych wnoszonych księciu przez poszczególne instytucje rządowe, osobne propozycjami legislacyjnymi księcia, dekretami ministerialnymi Ministra Stanu itp.

Rada Narodowa

Rada Narodowa jest parlamentem Księstwa Monako. Składa się z jednej izby (unikameralizm). W jej skład wchodzi 24 członków, wybieranych w wyborach powszechnych na kadencję trwającą 5 lat. Książę może rozwiązać parlament w każdym momencie, co implikuje nowe wybory, które muszą odbyć się w przeciągu 3 miesięcy.

Rada spotyka się co najmniej dwa razy na rok, w celu głosowania nad projektem budżetu i projektami aktów prawnych wniesionymi przez rząd księcia. Ordynanse (akty wykonawcze) muszą zostać zatwierdzone przez księcia w ciągu 18 dni. W razie ich nie podpisania, jeśli w ciągu następnych 10 dni monarcha nie wyrazi swojego sprzeciwu, stają się one ogólnie obowiązujące.

Partie polityczne

Partie polityczne w Księstwie Monako:

• Zgromadzenie dla Monako - Unia Narodowa i Demokratyczna (Union nationale et démocratique),
• Unia dla Monako (Union pour Monaco), która jest koalicją ugrupowań:
  • Unia dla Księstwa (Union pour la Principauté),
  • Narodowa Unia dla Przyszłości Monako (Union nationale pour l'Avenir de Monaco),
  • Promocja Rodziny Monakijskiej (Promotion de la famille monégasque).

Rada Koronna

Ciało administracyjne składające się z 7 członków, zbierające się przynajmniej dwa razy do roku w celu doradzania księciu przy podejmowaniu decyzji w ważnych wewnętrznych i międzynarodowych kwestiach. Książę powołuje przewodniczącego rady i trzech innych członków, pozostała trójka wybierana jest przez monarchę spośród kandydatów wysuniętych przez Radę Narodową.

Książę musi skonsultować się z Radą Koronną przed podpisaniem umów międzynarodowych, rozwiązaniem Rady Narodowej, przyznaniem obywatelstwa i innymi ważnymi decyzjami.

Sądownictwo

Sądy w Monako obsadzane są przez księcia. Podobnie jest z Sądem Najwyższym (Tribunal Supreme), w którym sędziów mianuje monarcha, część spośród kandydatów przedstawionych mu przez Radę Narodową.

Państwo-miasto

Z powodu tego, iż Księstwo Monako jest jednocześnie państwem i miastem, równolegle z instytucjami państwowymi, funkcjonują instytucje miejskie, o podobnych kompetencjach i zakresie działań. Przykładem tutaj może być Rada Komunalna - ciało odpowiedzialne za administrowanie czterema dzielnicami miasta. Składa się z 15 członków, wybieranych w wyborach powszechnych na 4 lata i burmistrza, wybieranego przez tę piętnastkę. Rada zbiera się co 3 miesiące.

Linki zewnętrzne

• Konstytucja Monako (w jęz. francuskim)