Utopia Planitia

Szron na skalistej pustyni Utopia Planitia, zdjęcie lądownika Viking 2
Topografia północnych nizin Marsa - Utopia wyróżnia się kolistym kształtem; nazwy jednostek na mapie są nieformalne

Utopia Planitia (Równina utopii) – równina na Marsie, znajdująca się w północnej okolicy okołobiegunowej, w obrębie nizin Vastitas Borealis. Centrum równiny ma współrzędne areograficzne ♂ 46,74°N 242,48°W/46,740000 -242,480000.

Na mapie topograficznej Utopia wyróżnia się konturem zbliżonym do koła o średnicy 3300 km, zdeformowanym przez powstanie wulkanicznej wyżyny Elysium. Na jej obszarze znajduje się również maskon[1], podobnie jak pod największymi morzami księżycowymi. Obszar Utopia Planitia ma kształt misy, której głębokość sięga w centrum 6 km poniżej marsjańskiego poziomu odniesienia[2] (odpowiednika poziomu morza na Ziemi). Te cechy wskazują, że jest to ogromny basen uderzeniowy, większy niż Hellas Planitia na półkuli południowej[1][3][4].

Lądownik Viking 2 wylądował 3 września 1976 r. w regionie Utopia Planitia. Jego badania pozwoliły stwierdzić, że grunt ma skład chemiczny podobny do zwietrzałych law bazaltowych. Zaobserwował także m.in. szron pokrywający marsjański grunt.

Nazwa została nadana decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej w 1973 roku, w oparciu o nazwę cechy albedo z mapy Antoniadiego[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b George E. McGill. Buried topography of Utopia, Mars: Persistence of a giant impact depression. „Journal of Geophysical Research”. 94 (B3), s. 2753–2759, 1989. DOI: 10.1029/JB094iB03p02753. 
  2. ↑ Kenneth L. Tanaka, James A. Skinner, Jr., Trent M. Hare: Geologic Map of the Northern Plains of Mars. [w:] Scientific Investigations Map 2888 [on-line]. U.S. Geological Survey, 2005. [dostęp 2012-11-06]. (ang.).
  3. ↑ David E. Smith, Maria T. Zuber, Sean C. Solomon, Roger J. Phillips i inni. The Global Topography of Mars and Implications for Surface Evolution. „Science”. 284 (5419), s. 1495-1503, 1999. DOI: 10.1126/science.284.5419.1495. 
  4. ↑ Thomson, Bradley J.; Head III, James W.. Utopia Basin, Mars: Characterization of topography and morphology and assessment of the origin and evolution of basin internal structure. „Journal of Geophysical Research: Planets”. 106 (E10), s. 23209-23230, 2001. DOI: 10.1029/2000JE001355. (ang.). 
  5. ↑ MUA: Utopia Planitia. [dostęp 2012-11-07]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Mars northern hemisphere topo.jpg
Topography of Mars' northern hemisphere in polar stereographic projection with informal place names.
Ice on Mars Utopia Planitia (PIA00571).jpg

Original caption

This high-resolution color photo of the surface of Mars was taken by Viking Lander 2 at its Utopia Planitia landing site on May 18, 1979, and relayed to Earth by Orbiter 1 on June 7. It shows a thin coating of water ice on the rocks and soil. The time the frost appeared corresponds almost exactly with the buildup of frost one Martian year (23 Earth months) ago. Then it remained on the surface for about 100 days. Scientists believe dust particles in the atmosphere pick up bits of solid water. That combination is not heavy enough to settle to the ground. But carbon dioxide, which makes up 95 percent of the Martian atmosphere, freezes and adheres to the particles and they become heavy enough to sink. Warmed by the Sun, the surface evaporates the carbon dioxide and returns it to the atmosphere, leaving behind the water and dust. The ice seen in this picture, like that which formed one Martian year ago, is extremely thin, perhaps no more than one-thousandth of an inch thick.