Utrata

Utrata
Ilustracja
Utrata w Parku Potulickich w Pruszkowie
KontynentEuropa
Państwo Polska
Rzeka
Długość76,5 km
Powierzchnia zlewni792 km²
Źródło
Miejsceokolice wsi Kaleń
Wysokość160 m n.p.m.
Współrzędne51°59′52,0″N 20°41′52,7″E/51,997778 20,697972
Ujście
RecypientBzura
Miejscew Sochaczewie
Wysokość69 m n.p.m.
Współrzędne52°14′43,7″N 20°14′59,4″E/52,245472 20,249833
Szlak
RiverIcon-Spring.svg76,5okolice wsi Kaleń
160 m n.p.m.
RiverIcon-AffluentL.svgRaszynka
RiverIcon-AffluentL.svgRokitnica
RiverIcon-AffluentL.svgŻbikówka
RiverIcon-delta.svg0
w Sochaczewie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Utrata w Pęcicach
Utrata na terenie parku krajobrazowego muzeum biograficznego Fryderyka Chopina w Żelazowej Woli

Utratarzeka w województwie mazowieckim na Równinie Łowicko-Błońskiej, prawy dopływ Bzury. Ma około 76,5 km długości oraz powierzchnię dorzecza 792 km². Źródłami Utraty są dwie nikłe strugi na wysokości 160 m nad poziomem morza w okolicach Ojrzanowa źródła w dolinie wsi Ojrzanów-Towarzystwo, Lisówek i Zaręby g. Żabia Wola. Ujście znajduje się na wysokości 69 m nad poziomem morza.

Nad rzeką rozegrała się bitwa pod Raszynem.

Etymologia

Pierwotną formą nazwy jest Nrowa. W takiej formie występuje już w najstarszych zapisach w XV wieku oraz we wszystkich późniejszych dokumentach i mapach aż do końca XIX wieku. W Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich nazwa Utrata pojawia się dopiero w suplemencie (tom XV) z roku 1902 i odsyła do hasła Mrowa z roku 1885 w tomie VI.

Nie jest znana rodzima (słowiańska) etymologia tej nazwy, jest to więc nazwa przedsłowiańska. Zapewne oparta na praindoeuropejskim rdzeniu *neur- oznaczającym wodę.

Forma Mrowa jest późniejsza i jest uproszczeniem i ułatwieniem wymowy tej nazwy (obca w języku polskim nagłosowa grupa Nr-).

Forma Nrowa (Rnowa, Wrnowa, Mrowa i inne podobne) występują jeszcze w końcu XIX wieku.

Nie wiadomo w jaki sposób pierwotną nazwę zastąpiła nazwa Utrata, która jest nazwą karczmy położonej nad niniejszą rzeką w miejscu jej przecięcia z trasą Warszawa – Poznań (między Starym Kopytowem a Radzikowem koło Błonia). Być może jest to powielany i przez to utrwalony błąd urzędniczy.

W najbliższej okolicy istnieją jeszcze dwie inne rzeki o nazwach tego samego pochodzenia: Mrowna koło Grodziska Mazowieckiego oraz Mrówka (dopływ Nrowy) zaczynający się pod Nadarzynem, Drna – strumień przepływający w czasach historycznych przez Nowe Miasto w Warszawie. W innych okolicach kraju istnieją rzeki; Ner, Nur, Nurzec, Myrawa, Mroga, Mrowla i kilka Mrówek, których nazwy wywodzą się z tej samej podstawy językowej[1].

Utrata jest jedną z najbardziej zanieczyszczonych rzek w województwie mazowieckim (m.in. odcieki z Góry Żbikowskiej).

Miejscowości nad Utratą

Miejscowości nad Utratą:

Dopływy

Dopływy:


Zobacz też

Przypisy

  1. Tomasz Terlecki: Wiejski Komorow. Warszawa: Studio Bak, 2009. ISBN 978-83-928907-2-0.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
RiverIcon-delta.svg
Icon for riverfloating diagrams. Informations on the Category Page
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Utrata w Pecicach.jpg
Autor: Michaił Pawłowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rzeka Utrata w miejscowości Pęcice w listopadzie 2015.
Pruszkow, Utrata.jpg
Autor: Krzysztof Dudzik (User:ToSter), Licencja: CC BY-SA 3.0
Utrata w Pruszkowie
Masovian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E