Utrata stanu duchownego (Kościół katolicki)

Utrata stanu duchownego (pot. przeniesienie do stanu świeckiego) – termin w prawie kanonicznym używany do określenia usunięcia diakona, prezbitera lub biskupa ze stanu duchownego.

Współcześnie w Kodeksie prawa kanonicznego sytuacja ta określona jest przez kanon 290 (analogiczny kanon 394 KKKW):

Święcenia raz ważnie przyjęte nigdy nie tracą ważności. Jednakże duchowny traci stan duchowny:

1) przez wyrok sądowy lub dekret administracyjny, stwierdzający nieważność święceń;

2) przez karę wydalenia nałożoną zgodnie z przepisami prawa;

3) przez reskrypt Stolicy Apostolskiej, którego to reskryptu Stolica Apostolska udziela diakonom tylko z poważnych przyczyn, a prezbiterom z najpoważniejszych.

Utrata stanu duchownego, poza sytuacją stwierdzenia nieważności święceń, nie jest równoznaczna z utratą obowiązku zachowania celibatu, który może być zniesiony jedynie decyzją Biskupa Rzymu[1].

Przeniesienie do stanu świeckiego jako kara

Jest to najsurowsza z przewidzianych w prawie kanonicznym kar dyscyplinarnych dla osób duchownych. Może być wymierzona przeciwko duchownym, którzy popełnili następujące czyny: dążenie do wejścia w związek małżeński, zaprzeczanie którejś z prawd wiary poprzez herezję, wypowiedzenie posłuszeństwa najwyższej władzy duchownej, całkowite porzucenie wiary, profanację konsekrowanej hostii i konsekrowanego wina, nakłanianie penitenta do czynności seksualnych, atak fizyczny na papieża, życie w związku nieformalnym, pozostawanie w nieczystości wywołującej zgorszenie, molestowanie seksualne osoby małoletniej, która nie ukończyła szesnastego roku życia, dokonywanie przestępstw publicznych oraz przy użyciu przemocy lub groźby[2].

Przeniesienie do stanu świeckiego na prośbę duchownego

Duchowny może za pośrednictwem swojego biskupa diecezjalnego (lub przełożonego zakonu) złożyć prośbę do Kongregacji Nauki Wiary o przeniesienie do stanu świeckiego. W tym czasie biskup lub przełożony zobowiązany jest wdrożyć wszelkie możliwe środki, aby pomóc danej osobie i spróbować powstrzymać ją od opuszczenia stanu duchownego. Jeśli jednak okazałoby się to bezcelowe, a duchowny dalej prosiłby o przeniesienie, ordynariusz lub przełożony powinien zebrać wszelkie dokumenty potrzebne do przeprowadzenia dochodzenia i przekazać je do Kongregacji Nauki Wiary. Po przeprowadzeniu dochodzenia Kongregacja może wystawić reskrypt, który przenosi duchownego do stanu świeckiego i udziela dyspensy od obowiązków związanych ze święceniami wyższymi[3][4].

Przypisy

  1. ↑ Kanon 291 KPK.
  2. ↑ Marta Wronowska: Przyczyny i procedura wydalenia ze stanu duchownego. cejsh.icm.edu.pl, 2014. [dostęp 2018-08-06].
  3. ↑ Święta Kongregacja Nauki Wiary: Normy określające sposób przygotowania w kuriach diecezjalnych i zakonnych spraw dotyczących przeniesienia kapłana do stanu świeckiego z dyspensą od obowiązków wynikających ze święceń wyższych. vatican.va. [dostęp 2018-08-06].
  4. ↑ Maciej Stańczyk: Ks. prof. Wojciech Góralski: święceń kapłańskich nie da się wymazać [Wywiad]. wiadomosci.onet.pl, 2015-05-21. [dostęp 2018-08-06].

Bibliografia