Uzdeczka
Uzdeczka (łac. i ang. habenula) – struktura należąca do ośrodkowego układu nerwowego u człowieka. Uzdeczki wchodzą w skład nadwzgórza. Pojęcie to odnosi się zarówno do istoty białej, jak również do jąder (tzw. jądra uzdeczek). Uzdeczka jest to struktura parzysta, widoczna na preparacie pnia mózgu w części grzbietowej, pomiędzy wzgórzami.
Anatomia
Uzdeczki zbudowane są z istoty białej. W ich skład wchodzą włókna nerwowe biegnące od jąder uzdeczki do szyszynki i spoidła nadwzgórzowego lub przez spoidło uzdeczek na stronę przeciwną. Jądra uzdeczek, złożone z istoty szarej, dzielą się na jądro przyśrodkowe i boczne. Jądro uzdeczki przyśrodkowe jest mniejsze i zbudowane z okrągłych, ściśle do siebie przylegających komórek, jądro uzdeczki boczne – jest stworzone z komórek większych i luźniej ułożonych[1].
Funkcja
Główną funkcją uzdeczek jest łączenie układu węchowego z pniem mózgu. Jądra uzdeczek są miejscem, w którym przełączeniu ulegają aferentne impulsy węchowe. Otrzymują one impulsy nerwowe z istoty dziurkowanej przedniej, pola węchowego, jąder przegrody oraz okolicy przedwzrokowej (podążające prążkiem rdzennym wzgórza) oraz z ciała migdałowatego (podążające prążkiem krańcowym)[2]. Ponadto u zwierząt stwierdzono, że impulsy z prążka rdzennego wzgórza mają wpływ na wydzielanie gonadotropin, zaś np. u małp wpływają na pobudzenie seksualne[1]. Po przełączeniu się impulsy podążają trzema drogami do śródmózgowia:
- droga uzdeczkowo-pokrywowa – doprowadza impulsy węchowe do wzgórków górnych blaszki pokrywy;
- droga uzdeczkowo-nakrywkowa – kończy się w jądrze grzbietowym nakrywki, gdzie przełącza się na pęczek podłużny grzbietowy (przez co bodźce węchowe mogą oddziaływać na wydzielanie śliny);
- droga uzdeczkowo-konarowa – kończy się w jądrze międzykonarowym (komunikuje się z tworem siatkowatym)[2].
Stwierdzono, że w przebiegu depresji przyśrodkowe i boczne jądra uzdeczki są mniejsze niż u zdrowych ludzi, po prawej stronie występuje mniejsza liczba komórek[3]. Stymulacja jądra bocznego uzdeczki, np. poprzez prążek rdzenny wzgórza, może być stosowana jako jedna z metod leczenia tego zaburzenia[4].
Przypisy
- ↑ a b Bogusław Gołąb: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. Warszawa: Elipsa, 1990. ISBN 83-200-1527-8.
- ↑ a b Michael Schunke: Prometeusz Atlas anatomii człowieka. Wrocław: Med-Pharm Polska, 2017. ISBN 978-83-7846-043-5.
- ↑ Ranft, K; Dobrowolny, H; Krell, D; Bielau, H; Bogerts, B; Bernstein, HG (Apr 2010). "Evidence for structural abnormalities of the human habenular complex in affective disorders but not in schizophrenia". Psychol. Med. 40 (4): 557–67, [1]
- ↑ Sartorius, A; Kiening, KL; Kirsch, P; von Gall, CC; Haberkorn, U; Unterberg, AW; Henn, FA; Meyer-Lindenberg, A (2010). "Remission of major depression under deep brain stimulation of the lateral habenula in a therapy-refractory patient". Biol Psychiatry. 67 (2): e9–e11. [2]
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
| przodomózgowie |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| śródmózgowie |
| ||||
| tyłomózgowie |
|
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Star of life, blue version. Represents the Rod of Asclepius, with a snake around it, on a 6-branch star shaped as the cross of 3 thick 3:1 rectangles.
Design:
The logo is basically unicolor, most often a slate or medium blue, but this design uses a slightly lighter shade of blue for the outer outline of the cross, and the outlines of the rod and of the snake. The background is transparent (but the star includes a small inner plain white outline). This makes this image usable and visible on any background, including blue. The light shade of color for the outlines makes the form more visible at smaller resolutions, so that the image can easily be used as an icon.
This SVG file was manually created to specify alignments, to use only integers at the core 192x192 size, to get smooth curves on connection points (without any angle), to make a perfect logo centered in a exact square, to use a more precise geometry for the star and to use slate blue color with slightly lighter outlines on the cross, the rod and snake.
Finally, the SVG file is clean and contains no unnecessary XML elements or attributes, CSS styles or transforms that are usually added silently by common SVG editors (like Sodipodi or Inkscape) and that just pollute the final document, so it just needs the core SVG elements for the rendering. This is why its file size is so small.Autor:
John A Beal, PhD
Dep't. of Cellular Biology & Anatomy, Louisiana State University Health Sciences Center Shreveport, Licencja: CC BY 2.5Human brainstem and thalamus - posterior view
- Taenia choroidea (and lateral: Lamina affixa, Stria terminalis)
- Thalamus, Pulvinar thalami
- (Ventriculus tertius)
- Stalk of Glandula pinealis
- Habenula
- Stria medullaris
- Colliculus superior
- Brachium colliculi superioris
- Colliculus inferior
- Brachium colliculi inferioris
- Corpus geniculatum mediale
- Sulcus medianus
- Pedunculus cerebellaris superior
- Pedunculus cerebellaris inferior
- Pedunculus cerebellaris medius
- Tuberculum anterius thalami
- Obex, Area postrema
A: Thalamus, B: Mesencephalon, C: Pons, D: Medulla oblongata
On this specimen, the following thalamic structures can be seen: 1. the Epithalamus (Stria Medullaris Thalami, Habenula, & Pineal), 2. the Anterior Nucleus of the dorsal thalamus (Anterior Tubercle) and, 3. the Pulvinar (the large posterior portion of the dorsal thalamus which overhangs the midbrain.
The Medulla, Pons & Midbrain are delineated on the posterior surface of the brainstem.
NOTE: The 4 Colliculi of the tectum are refered to collectively as the Quadrigeminal Plate.
The three Cerebellar Peduncles are shown here as they enter the brainstem on each side. In the Midbrain identify the Superior Colliculus and Inferior Colliculus. Also identify the Brachium of the Superior Colliculus and the Brachium of the Inferior Colliculus which connect with the Lateral Geniculate Body and Medial Geniculate Body, respectively.
The cerebellum forms the roof of the 4th ventricle and is connected to the brainstem by 3 pairs of peduncles or pillars (shown on right side of brainstem) . The peduncles are made up of axons entering and leaving the cerebellum. The Inferior Cerebellar peduncle projects from the medulla, the large Middle Cerebellar Peduncle projects from the Pons, and the Superior Cerebellar Peduncle connects with the midbrain.