Uzo

Ouzo - plomari.jpg

Uzo (ngr. ούζο) – grecka wódka o smaku anyżowym i o zawartości alkoholu do 48%; zaliczana do aperitifów. Najpopularniejszy w Grecji napój alkoholowy.

Podawana zazwyczaj z wodą (w dodatkowej szklance); po rozcieńczeniu zmienia kolor na mleczny, podobnie jak inne aperitify wytwarzane na bazie anyżku (np. absynt).

Pochodzenie nazwy

Nazwa trunku miała powstać wskutek przypadku. Wytworzono go pod koniec XIX wieku w prywatnej destylarni w tesalskim Tirnawos, znanym z produkcji wysokojakościowych tkanin jedwabnych eksportowanych do Włoch. Opatrywano je adresową etykietką z nadrukiem uso (użytkownik) dla nazwiska odbiorcy, przez co słowo to stało się miejscowym synonimem produktu najwyższej jakości. Pierwszy klient, który skosztował nowego trunku, miał je wykrzyknąć jako wyraz szczególnego uznania[1].

Efekt uzo

Mętnienie i białe zabarwienie powstające przy rozcieńczaniu tego alkoholu wodą spowodowane są zawartością w nim anetolu – nierozpuszczającego się w wodzie związku chemicznego pochodzącego z anyżu. W nierozcieńczonej wódce zawartość etanolu jest na tyle wysoka, że cały zawarty w niej anetol jest rozpuszczony bądź tworzy krople o wielkości zbyt nikłej dla rozpraszania światła. Wskutek rozcieńczenia hydrofobowy anetol wytrąca się w postaci kropel o rozmiarach do 3 mikrometrów, tworząc mętną i względnie trwałą (nieulegającą dalszej koalescencji) emulsję. Zjawisko mętnienia uzo oraz innych wódek anyżowych (np. tureckiej rakı) podczas ich rozcieńczania nazywane jest umownie „efektem uzo”[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. Janina Pałęcka, Oskar Sobański: Musaka pod Akropolem. Kuchnia grecka. Warszawa: Watra, 1990, s. 75.
  2. Stephen A. Vitale, Joseph L. Katz. Liquid Droplet Dispersions Formed by Homogeneous Liquid-Liquid Nucleation: The Ouzo Effect. „Langmuir”. 19 (10), s. 4105–4110, maj 2003. DOI: 10.1021/la026842o. 

Bibliografia

  • Maciej E. Halbański: Leksykon sztuki kulinarnej. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo „Watra”, 1987, s. 127, ISBN 83-225-0106-4

Media użyte na tej stronie

Ouzo - plomari.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0