Václav Vydra (1876–1953)

Václav Vydra starszy

Data i miejsce urodzenia	29 kwietnia 1876 Pilzno
Data i miejsce śmierci	7 kwietnia 1953 Praga

Václav Vydra starszy (ur. 29 kwietnia 1876 w Pilźnie, zm. 7 kwietnia 1953 w Pradze) – czeski aktor i reżyser; ojciec Václava Vydry młodszego.

Życiorys

W latach 1893-1907 grał w różnych kompaniach teatralnych, 1907-13 w Teatrze Miejskim w Pilźnie, 1913-22 w Teatrze Miejskim na Vinohradach (także reżyser) oraz 1922-53 w praskim Teatrze Narodowym (1940-45 stały gość, 1945-49 dyrektor teatru).

W swojej twórczości aktorskiej wykorzystywał tradycje aktorstwa późnoromantycznego, realizmu teatralnego, naturalizmu. Stał się wybitnym aktorem ze skłonnością do monumentalizacji, teatralności oraz mocnej stylizacji.

W latach 20. i 30. był osobistością przewodnią teatru czeskiego. Wybitne kreacje zwłaszcza w inscenizacjach ekspresyjnych reżysera K. H. Hilara.

W latach 30. występował w obronie demokracji, przeciw faszyzmowi i kierował Klubem Czeskich i Niemieckich Pracowników Teatralnych. Organizacja ta stowarzyszała oprócz Czechów również antyfaszystowskich artystów niemieckojęzycznych, mających na celu wspólne budowanie Czechosłowacji jako ojczyzny dla wszystkich narodowości na podstawach równoprawnienia.

Role teatralne

• Don Quijot (V. Dyk, Zmoudření dona Quijota, 1914)
• Edgar (A. Strindberg, Taniec śmierci, 1917)
• Brutus Jones (E. O´Neill, Cesarz Jones, 1925)
• Claudius (W. Shakespeare, Hamlet, 1926)
• Wodnik Ivan (A. Jirásek, Lucerna, 1926, 1945)
• Mefisto (J. W. von Goethe, Faust, 1928)
• Julius Caesar (W. Shakespeare, 1936)
• Baron Krug (K. Čapek, Biała zaraza, 1937)
• Mikolaj Arnesson (H. Ibsen, Pretendenci do tronu, 1941)
• Adam (H. von Kleist, Rozbity dzban, 1944)
• Jakub Vojnar (A. Jirásek, Vojnarka, 1951)

Filmografia

• Noční děs (1914) – pijak
• Bogra (1919) – Lorenc
• Krasavice Kaťa (1919) – Iwan Pietrowicz
• Za svobodu národa (1920) – von Bühren
• Święty Wacław (1930) – król niemiecki Henryk I
• Biała zaraza (1937) – baron Krog
• Cech panien kutnohorskich (1938) – mincerz Vilém z Vřesovic
• Przyjaciółka pana ministra (1940) – pierwszy brat Rossi-Rosůlek
• Mistrz Alesz (1952) – prof. Durdik
• Najlepszy człowiek (1954) – burmistrz Bublich

Źródła

• Josef Tomeš i kol., Český biografický slovník XX. století 3, Praga 1999, ISBN 80-7185-247-3
• Václav Vydra (1). w bazie FDb.cz. (cz.).
• Václav Vydra (1876–1953) w bazie IMDb (ang.)