V1500 Cygni

V1500 Cygni
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Łabędzia

Rektascensja

21h 11m 36,6s

Deklinacja

+48° 09′ 02,1″

Alternatywne oznaczenia
Nova Cyg 1975, RX J211136+48090, AAVSO 2108+47, RX J2111.6+4809, V* V150 Cyg

V1500 Cygni (również Nova Cygni 1975) – nowa klasyczna w gwiazdozbiorze Łabędzia, która została odkryta 29 sierpnia 1975.

W sierpniu 1975, jeszcze przed jej gwałtownym wybuchem, jasność gwiazdy powoli wzrosła z 17,6m do 13,5m[1], aby nagle 29 sierpnia osiągnąć jasność widomą 3m – odkrył ją wówczas japoński astronom Minoru Honda[2]. Następnego dnia gwiazda osiągnęła maksymalną jasność ok. 2,0m[2], stając się drugą pod względem jasności nową obserwowaną w XX wieku (po Nova Puppis 1942)[3]. Po wybuchu gwiazda gwałtownie zmniejszyła swoją jasność o 3 magnitudo w ciągu zaledwie trzech dni (tego typu gwiazdy określane są mianem "szybkich nowych"[4]), a w sumie o siedem magnitudo w ciągu 45 dni[2][3].

Dodatkowe dane obserwacyjne uzyskane od czasu wybuchu, szczególnie dzięki pracy polskich astronomów – dr Ireny Semeniuk, prof. Andrzeja Kruszewskiego, prof. Aleksandera Schwarzenberga-Czernego, dr. hab. Tomasza Chlebowskiego, dr. hab. Macieja Mikołajewskiego i prof. Joanny Mikołajewskiej (wówczas pod panieńskim nazwiskiem: Wołczyk) z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego – pozwoliły określić dokładną naturę obiektu V1500 Cygni. Według badań polskich astronomów jest to tzw. gwiazda typu AM Her (inaczej polar)[5]. Jest to bliski układ podwójny, którego jednym ze składników jest biały karzeł o tak silnym polu magnetycznym, że nie może się wokół niego wytworzyć dysk akrecyjny z materii "przyciąganej" z drugiej gwiazdy układu, ale wzdłuż linii pola magnetycznego materia ta spływa w okolice biegunów białego karła.

Krzywa blasku ukazująca zmiany jasności obserwowanej V1500 Cygni - według AAVSO.
Daty podano w dniach juliańskich.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ V1500 Cyg. The Variable Internation Star Index. [dostęp 2008-10-23].
  2. ↑ a b c V1500 Cyg (Nova Cygni 1975). American Association of Variable Star Observers. [dostęp 2010-12-25]. (ang.).
  3. ↑ a b Nova Cygni 1975 (V1500 Cygni). The Internet Encyclopedia of Science. [dostęp 2008-10-23].
  4. ↑ Paweł Pietrukowicz: Poszukiwanie nowych karłowatych w wybranych gromadach kulistych projektu CASE. 2008-02. [dostęp 2008-10-23].
  5. ↑ Semeniuk, I.; Kruszewski, A.; Schwarzenberg-Czerny, A.; Chlebowski, T.; Mikolajewski, M.; Wolczyk, J.: Photometric observations of Nova V1500 Cygni. 1977. [dostęp 2008-10-23].Sprawdź autora:1.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie