VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie

VI Liceum Ogólnokształcące
im. Tadeusza Reytana
liceum
Ilustracja
Szkoła od strony ul. Wiktorskiej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Wiktorska 30/32,
02-587 Warszawa

Data założenia

1905

Patron

Tadeusz Reytan

Dyrektor

Małgorzata Tudek

Wicedyrektorzy

Joanna Sadlej, Piotr Głogowski

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „VI Liceum Ogólnokształcąceim. Tadeusza Reytana”
Ziemia52°12′01,0800″N 21°00′55,8648″E/52,200300 21,015518
Strona internetowa
Wskaźnik edukacyjnej wartości dodatniej dla okresu 2014–2016 dla dziedziny matematyka w porównaniu wszystkich szkół licealnych w Warszawie.

VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytanaliceum ogólnokształcące znajdujące się przy ul. Wiktorskiej 30/32 w Warszawie. Jedna z najstarszych warszawskich szkół średnich o tradycjach sięgających 1905 roku[1].

Obecnie

Rankingi

Szkoła zajmuje jedno z najwyższych miejsc w Warszawie we wskaźnikach opartych na edukacyjnej wartości dodanej[2] uwzględniających wyniki na maturze i jakość nauczania oraz czternaste miejsce w rankingu szkół warszawskich i trzydzieste szóste w Polsce w rankingu czasopisma „Perspektywy” (2021)[3][4].

Szkoła Otwarta

W drugiej dekadzie XXI wieku liceum prowadziło Szkołę Otwartą popularyzującą naukę, filozofię i rozmaite dziedziny kultury[5]. Szkoła Otwarta działała od 2011, wśród jej wykładowców byli także nauczyciele i absolwenci liceum. Odbywały się wykłady z filozofii, fizyki, historii, literatury, wiedzy o teatrze, warsztaty filmowe, zajęcia z historii sztuki, seminaria z logiki, retoryki, dyskusje. Szkoła Otwarta Reytana prowadziła stronę internetową.

Klasa akademicka SGH

Liceum współpracuje ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie w ramach programu „Klasa akademicka SGH”[6], organizowane są pozaszkolne zajęcia sportowe z siatkówki, piłki ręcznej i pływania.

Sport

W szkole działają Reytaniacki Klub Żeglarski, który powstał w 2006 roku, Klub Górski, Klub Kajakowy. Szkoła uczestniczyła w projekcie „Cała Polska biega z testem Coopera”. Istnieje drużyna koszykarska o długich tradycjach[7][8][9][10].

Czytelnia i biblioteka

Od 2011 czytelnia i biblioteka szkoły są otwarte dla wszystkich. Czytelnia gromadzi także materiały dotyczące historii liceum[11].

Nagroda imienia Stefanii Światłowskiej

Nagroda imienia Stefanii Światłowskiej jest przyznawana co roku nauczycielom, uczniom lub innym osobom za twórczą pracę dydaktyczną lub wychowawczą bądź za inne wybitne osiągnięcia w dziedzinie edukacji[12]. W skład Kapituły Nagrody wchodzą absolwenci Reytana. Do tej pory nagrodę tę otrzymali:

2010 – Irena Koźmińska za zainicjowanie akcji „Cała Polska czyta dzieciom”,

2011 – Jerzy Axer, za stworzenie na Uniwersytecie Warszawskim Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych oraz Instytutu Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales”,

2012 – Joanna Sadlej, za pasję, z jaką uczy i wychowuje młodych reytaniaków, i Łukasz Bożyk za wybitne osiągnięcia w nauce i chęć dzielenia się swoją wiedzą z innymi,

2013 – Magdalena Fikus, za popularyzację nauki i udział w stworzeniu Festiwalu Nauki,

2014 – Ryszard Rakowski, za udział w powołaniu Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci i wieloletnie nim kierowanie, oraz Przemek Klimek, artysta malarz, wychowanek Funduszu, za chęć dzielenia się swoim talentem z innymi,

2015 – Jan Madey, za uskrzydlanie najzdolniejszych, i jego uczeń, Marcin Engel, za umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem.

2016 – Andrzej Janowski, za stworzenie podstaw oświaty w wolnej Polsce, oraz Jerzy Kijowski, za tworzenie godnych naśladowania postaw oraz wszechstronność wysokiej próby inicjatyw wychowawczych,

2017 – Marek Barański, za trwanie przez całe życie w wierności przyrzeczeniu harcerskiemu, służbie Bogu, Polsce i bliźniemu,

2018 – ks. Michał Heller, za zasługi w krzewieniu wiary w rozum, oraz dr Tomasz Miller za dostrzeganie ponadczasowego piękna matematycznych struktur i ich działania we Wszechświecie oraz za dzielenie się tym doświadczeniem z innymi,

2019 – Aleksandr Gurjanow, za przywracanie pamięci ofiar zbrodni katyńskiej.

2022 – Anna Modrzejewska, za piękne dzieło wychowania do prawdy i odwagi oraz potwierdzania własnym świadectwem tych wyborów, oraz Barbara Engelking.

W ceremoniach wręczenia nagrody uczestniczyli m.in minister Irena Wóycicka, Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP (w roku 2012)[13], oraz Anna Komorowska, małżonka Prezydenta RP (w roku 2014)[14].

Historia

Historia szkoły, początkowo gimnazjum prywatnego, a następnie gimnazjum i liceum państwowego, datująca się od początków XX wieku, jest opisana w szeregu publikacji i broszur[15][16] oraz we wspomnieniach uczniów[17].

Budynek gimnazjum Tadeusza Sierzputowskiego przy ul. Żurawiej na pocz. XX wieku

Gimnazjum filologiczne Tadeusza Sierzputowskiego (1905–1907)

Początki gimnazjum sięgają 1905 roku, kiedy Tadeusz Sierzputowski otworzył trzyklasową szkołę w budynku przy ul. Żurawiej 49 z językiem wykładowym polskim; rok później uległa przekształceniu na ośmioklasowe gimnazjum humanistyczne[18]. Szkoła była prywatnym gimnazjum, jednym z pięciu w Warszawie z wykładowym językiem polskim. Jej pierwszym dyrektorem był Tadeusz Sierzputowski[11]. Kierował szkołą do 1 stycznia 1908 roku.

Gimnazjum Mariana Rychłowskiego (1907–1919)

W 1907 roku Marian Rychłowski odkupił od Tadeusza Sierzputowskiego trzyklasową szkołę męską i od 1909 do 1919 roku pełnił funkcję jej dyrektora (z przerwą w latach 1914–1918, gdy służył w wojsku)[19]. Pierwsze świadectwa dojrzałości wydano w 1911 roku[20]. W latach 1909–1919 w prowadzeniu gimnazjum współdziałał Ignacy Radliński[20][19]. Po czterech latach szkoła przeniosła się na ul. Smolną Dolną[20] i połączyła z istniejącą tam placówką[21]. Dyrektorem gimnazjum został Marian Rychłowski. Pierwszą maturę dla siedmiu absolwentów przeprowadzono 26 czerwca 1911 roku. W tym roku powstała nielegalna drużyna skautowska im. Romualda Traugutta. Cechą charakterystyczną ubioru skautów była czarna chusta – stąd nazwa drużyny „Czarna Jedynka”. W czasie I wojny światowej instruktorzy harcerscy prowadzili oddziały Polskich Drużyn Strzeleckich i należeli do Polskiej Organizacji Wojskowej.

Obraz Jana Matejki Reytan – Upadek Polski z 1886 roku. Tematem obrazu jest scena, która rozegrała się 21 kwietnia 1773 w trzecim, decydującym dniu obrad sejmu rozbiorowego na zamku w Warszawie, na mocy którego Prusy, Rosja i Austria dokonały podziału części ziem polskich. Centralną postacią obrazu jest poseł ziemi nowogródzkiej, Tadeusz Reytan, który w geście rozpaczy, próbując zapobiec haniebnemu wydarzeniu, jakim jest rozbiór ojczyzny, miał powiedzieć: „Chyba po moim trupie!”. W szkole znajduje się kopia (fragment) obrazu wykonany w 1957 roku przez Zbigniewa Dębskiego[16]

Państwowe Gimnazjum Męskie im. Tadeusza Reytana (1919–1939)

Gimnazjum znajdowało się na ulicy Książęcej 4 (tel. 8246). Mówiono na szkołę „czynszówka”, bo mieściła się na drugim piętrze kamienicy, w której mieszkali też lokatorzy[22]. W 1919 roku dyrektorem został Józef Jaroszyński[23][18].

VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana

Czasy Solidarności

22 stycznia 1977 roku grupa nauczycieli – Ireneusz Gugulski (język polski), Stefania Światłowska (nauczycielka łaciny i greki), Anna Modrzejewska (język polski), Wojciech Fałkowski (historia), Anna Sosin (język rosyjski), Maria Kikolska (biologia) i Ewa Ostrowska (historia) – podpisała skierowany do Sejmu list, w którym domagano się utworzenia specjalnej komisji do zbadania działań MO i SB w czasie wypadków czerwcowych 1976 roku. Gugulski, Światłowska, Modrzejewska i Sosin zostali wezwani do inspektoratu szkolnego. Nauczyciele odmówili przeniesienia się do innych szkół. Sprawa ewentualnych represji wobec nauczycieli rozniosła się błyskawicznie w szkole: 159 uczniów podpisało petycję w ich obronie do pierwszego sekretarza KC PZPR, a 252 absolwentów podpisało list w obronie nauczycieli do ministra oświaty i wychowania. Mimo to część nauczycieli zwolniono, przeniesiono do innych szkół bądź na emeryturę; niektórzy, w tym Ireneusz Gugulski, Stefania Światłowska i Anna Modrzejewska, wrócili do pracy w szkole na przełomie lat 80. i 90. XX wieku na skutek interwencji „Solidarności”, próśb uczniów i ich rodziców[24][25].

Głaz pamiątkowy przed szkołą „Dla upamiętnienia 1000-lecia państwa polskiego, 700-lecia miasta Warszawy, 60-lecia liceum im. T. Reytana. Wychowankowie, nauczyciele i rodzice. 1966 rok.”

Harcerstwo: „Czarna Jedynka”, „Gromada Włóczęgów”

„Czarna Jedynka” to najstarsza warszawska drużyna harcerska. W 1911 roku powstała w szkole drużyna skautowa, na patrona której wybrano Romualda Traugutta. Na znak żałoby po straconym dyktatorze powstania styczniowego harcerze 1 WDH nosili czarne chusty, stąd znani byli w Warszawie jako „Czarna Jedynka”. Delegacja drużyny jako jedna z trzech w Polsce wzięła czynny udział w zlocie skautów w Birmingham w 1913 roku. Reaktywowana 23 lutego 1957 roku, podtrzymywała wiele tradycji harcerstwa skautowego. Zachowano wtedy (w konspiracji) dawne stopnie i wysokie kryteria ich zdobywania[24]. Opiekunem szczepu był nauczyciel geografii Stanisław Zawadzki „Zorro”, uczestnik powstania warszawskiego. Drużynowymi „Czarnej Jedynki” byli m.in. Stefan Pomarański, Tadeusz Ptaszycki, Czesław Foryś, Juliusz Bogdan Deczkowski, Andrzej Janowski.

„Gromada Włóczęgów” była klubem dyskusyjnym, seminarium światopoglądowym, wszechnicą historyczną. Została zorganizowana po wydarzeniach marcowych w 1968 r. m.in. przez Janusza Kijowskiego (późniejszego reżysera) i jego brata fizyka Jerzego Kijowskiego w ramach działającego przy Czarnej Jedynce klubu instruktorskiego. Grudniowe spotkanie w 1971 roku zostało przerwane przez milicję. Gromada została zamknięta i wznowiona po półtorarocznej przerwie. Członkowie Nowej Gromady dryfowali w stronę opozycji. Po utworzeniu KOR-u Antoni Macierewicz i Piotr Naimski (były harcerz 1 WDH) wykorzystali struktury drużyny dla rozwinięcia akcji niesienia pomocy represjonowanym po wydarzeniach czerwca 1976 robotnikom Radomia i Ursusa. Komuniści wyrzucili wówczas z ZHP czołowych instruktorów 1 WDH, uznając ich za wrogów publicznych[24].

Biblioteka

Ponieważ w okresie od 1907 do 1919 gimnazjum znane było w Warszawie jako „Ośmioklasowa Wyższa Szkoła Realna Mariana Rychłowskiego”, to taka pieczęć jest odciśnięta na książkach ocalałych z tego okresu. W latach 1919–1939 dyrektorem szkoły był Józef Jaroszyński, ofiarodawca wielu książek, które dotąd wchodzą w skład księgozbioru i noszą pieczątkę z nazwiskiem „Jaroszyński – Warszawa”. Na ulicy Książęcej 4 biblioteka szkolna mieściła się na parterze i prowadziło do niej osobne wejście z bramy. Pierwszym znanym dokumentem o stanie księgozbioru jest księga inwentarzowa zatytułowana Inwentarz Biblioteki Państwowego Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie; jest w niej pieczęć i podpis kuratora z dnia 1 września 1927 roku. Biblioteką opiekował się wówczas Bolesław Gawecki, który opracował wydrukowany w 1929 roku Katalog Biblioteki Gimnazjum Państwowego Imienia Tadeusza Reytana w Warszawie (1919–1929). Na okładce i stronie tytułowej znajduje się exlibris, który był wtedy wklejany do każdej książki: sowa trzymająca księgę z napisem „Ex libris Gimnazjum Państw. im. T. Rejtana”. Podczas okupacji, zanim Niemcy zajęli gmach szkoły, księgozbiór zdeponowano w Bibliotece Narodowej. Po wojnie Biblioteka Narodowa zwróciła część książek, a część zatrzymała, traktując je jako własność narodową. Po zgromadzeniu książek w szkole bibliotekarką została córka nauczyciela Mazurka, Jadwiga Mazurek-Drue, która pracowała w niej od 1 czerwca 1945 do 1 lipca 1949 roku[11].

Varia

Tłusty czwartek

Obyczaj publicznego celebrowania w Reytanie tłustego czwartku został wprowadzony ok. 1959 roku[26]. W szkole odbywał się wówczas karnawał. Ludwik Stomma tak opisuje jego przebieg: Raz w roku odbywał się w szkole karnawał – samowolnie zadekretowany przez uczniów dzień przebierańców. Przychodziły wtedy na Wiktorską postacie przedziwne: rycerze, diabły, błazny, żebracy, alfonsi, Papuasi... Szaleństwo, wobec którego większość nauczycieli z uśmiechem ustępowała i oddawała czas lekcyjny na zabawę. Większość być może, ale nie niezwykle skądinąd surowa matematyk pani Kiersnowska. Prowadziła lekcje jak gdyby nigdy nic. Pamiętam doskonale kolegę we fraku na górze i samych majtkach, z kartką przypiętą na plecach: „Wracam z Monte Carlo”, jak stał przy tablicy i rozwiązywał równanie z dwiema niewiadomymi. Nie było żadnych śmiechów. Dostał dwóję, gdyż według pani Kiersnowskiej na nią zasłużył. Bo też uczyła ta szkoła tolerancji obustronnej. Myśmy mieli prawo proklamować święto, ale pani Kiersnowska miała takież prawo na owo samozwańcze święto nie zwracać uwagi. Nie było żadnych pretensji[27].

Między niebem a ziemią (1967–1972)

W 1967 roku w środowisku uczniów tworzących rozgłośnię zrodził się pomysł utworzenia szkolnego zespołu muzycznego. Pod koniec roku sformowany został skład i grupa rozpoczęła działalność. Nazywała się „Między niebem, a ziemią”. W skład grupy wchodzili: Przemysław Gintrowski (wokal), Tadeusz Rychel (gitara akompaniująca), Włodzimierz Salwa (gitara solowa), Tomasz Jarzębowski (gitara basowa), Stanisław Krupowicz (pianino). W drugim roku dziewczyny odciągnęły od zespołu Włodka Salwę, ale dołączyli do nich Janusz Kołosowski (perkusja), a w zimie 1968 roku Jarosław Goliszek (gitara). Zespół występował na dyskotekach szkolnych, m.in. z okazji 65-lecia szkoły. „Między niebem, a ziemią” grał utwory popularnych wtedy zespołów takich jak The Doors, Rolling Stones, The Animals, Procol Harum. Nie stronił od polskiej muzyki. W repertuarze były utwory „Dzikusów” i Tadeusza Woźniaka. Wkrótce zaczęto tworzyć też własne kompozycje. Przede wszystkim były to muzyczne adaptacje wierszy Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Juliana Tuwima, Adama Asnyka i Bolesława Leśmiana. Przebojem studniówkowym stał się śpiewany przez Gintrowskiego wiersz Asnyka Między nami nic nie było…, a na szkolnej liście przebojów hitem był Deszcz jesienny. Po maturach zespół grał dalej (ze starego składu byli Staszek Krupowicz, Przemek Gintrowski, Jarek Goliszek) i nazywał się „Bluszcz”. Występował w klubach studenckich i dostał tzw. 3 grupę amatorską, co umożliwiało przyjmowanie wynagrodzenia za występy[28].

ŁH

Oficjalnym symbolem szkoły jest tzw. teerka, czyli stylizowane inicjały patrona wpisane w trójkąt. Nieoficjalnym symbolem są inicjały ŁH. Jedna z wersji skrótu to „łacina hartuje”, inna to „Ławnik humorysta”, jeszcze inna, „Ławnik historyk”; prawdziwej wykładni skrótu ŁH nietrudno się domyślić, nawet zważywszy na nieortograficzną pisownię drugiego członu. Skrót pochodzi od nazwiska nauczyciela Reytana Józefa Ławnika[29].

Dyrektorzy, nauczyciele i absolwenci

Dyrektorzy

Dyrektorami Szkoły i Gimnazjum Sierzputowskiego, Gimnazjum Mariana Rychłowskiego, Państwowego Gimnazjum im. T. Rejtana, Liceum im. Tadeusza Reytana byli m.in. Tadeusz Sierzputowski (1905–1907), Ignacy Radliński (1908)[20], Marian Rychłowski (1909–1914), Ksawery Prauss (1917–1918), Marian Rychłowski (1918–1919), Józef Jaroszyński (1919–1939), Stanisław Ostrowski (1945–1951), Jan Szwarc (1951–1952), Stanisław Wojciechowski (1953–1974), Halina Szczepańska (1974–1977), Janusz Olszewski (1977), Alicja Sobierajska (1980–1986), Marek Drozdowski (1986–1996), Edward Orzechowski (1996–1997), Witold Kaliński (1997–?)[30], Seweryn Szatkowski (2003–2018), Małgorzata Tudek (2018–)[31].

Nauczyciele

Liceum i gimnazjum miały w swojej historii wielu wybitnych nauczycieli. Byli to m.in.: geograf Marian Rychłowski (1869–1940), długoletni dyrektor szkoły; filolog i historyk Ignacy Radliński (1843–1920); historyk starożytności Zdzisław Żmigryder-Konopka (1897–1939); literat i dziennikarz Wincenty Rzymowski (1883–1950); botanik Adam Czartkowski (1881–1958); kompozytor Józef Krudowski (1881–1943); kompozytor Wacław Aleksander Lachman (1880–1963); matematyk Jan Kozicki (1891–1979); polonista Ireneusz Gugulski (1935–1990); historyk Józef Ławnik (1927–2019), od którego pochodzi nieformalny symbol szkoły „ŁH”; fizyk Jerzy Ratajczyk (1929–2006) przezywany Ratajem; nauczycielka łaciny i greki Stefania Światłowska (1914–2009); historyk Wiesław Żurawski (1914–1979) przezywany Dziadkiem; filozof, fizyk i szkolny bibliotekarz Bolesław Józef Gawecki (1889–1984); nauczyciel greki i łaciny Stanisław Ostrowski (1891–1974); historyczka Anna Radziwiłł (1939–2009); historyk Tomasz Stryjek (1964–); filolog angielski Paweł Beręsewicz (1970–); geograf Mirosław Sielatycki (1957–); literaturoznawca Stanisław Falkowski (1953–); historyk Wojciech Fałkowski (1952–).

Deklaracja Polskiej Przyjaźni i Admiracji z Narodem Stanów Zjednoczonych – Gimnazjum Tadeusza Rejtana w Warszawie, 1926

Absolwenci

Szkoła szczyci się posiadaniem wielu wybitnych absolwentów, m.in. polityków, pisarzy, publicystów, dziennikarzy, historyków, krytyków literackich, ludzi związanych z filmem, teatrem i muzyką[32].

Kalendarium

  • 1905 – W lokalu przy ul. Żurawiej 49 Tadeusz Sierzputowski założył szkołę średnią prywatną męską[11]. Gimnazjum posiadało klasy klasyczne i realne. Początkowo znajdowało się pod patronatem Ignacego Radlińskiego[20].
  • 1907Marian Rychłowski odkupił od Tadeusza Sierzputowskiego trzyklasową szkołę męską z językiem wykładowym polskim, mieszczącą się przy ul. Żurawiej 49, i był jej dyrektorem (z przerwą) od 1909 do 1919[19]. Pierwsze świadectwa dojrzałości wydano w 1911 r[20].
  • 1911 – W szkole powstała 1 WDH „Czarna Jedynka”, która przybrała imię Romualda Traugutta – bohatera powstania styczniowego. W tym czasie szkoła zajmowała budynek przy ul. Książęcej 4.
  • 1919 – Na początku roku Gimnazjum Mariana Rychłowskiego zostało upaństwowione i uzyskało nazwę Państwowego VI Gimnazjum im. Tadeusza Reytana, a następnie VI Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie.
  • 1937 – W październiku 1937 roku gimnazjum otrzymało większy budynek (dom pofabryczny[33]) przy ul. Rakowieckiej[34]. W dniu 20 czerwca 1938 roku odbyło się uroczyste poświęcenie nowej siedziby szkoły, którego dokonał ksiądz biskup Antoni Szlagowski i w sierpniu poinformowano o przeniesieniu szkoły w nowe miejsce[35][36].
  • 1957 – 23 lutego reaktywowano najstarszą drużynę harcerską w Warszawie – Czarną Jedynkę.
  • 1958 – Szkoła uzyskała budynek przy ul. Wiktorskiej 30.
  • 1963/1964 – Przyjęto pierwsze dziewczęta.
  • 1976 – Grupa nauczycieli podpisała list protestacyjny w sprawie represji wobec strajkujących robotników Radomia i Ursusa.
  • 1981 – 13 grudnia, w stanie wojennym, internowano Ireneusza Gugulskiego (polonistę)[37] i Honoratę Kępkiewicz (nauczycielkę historii).
  • 2005 – Obchody stulecia szkoły. Z tej okazji liceum zostało uhonorowane Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy[38][39].

Przypisy

  1. Tomasz Rylski, Wojciech Rylski: Historia szkoły „Reytana” we wspomnieniach wychowawców i wychowanków VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie, wyd. III, uzupełnione Warszawa 2007. wne.uw.edu.pl, 2005. [dostęp 2016-11-19].
  2. Edukacyjna wartość dodana. ewd.edu.pl. [dostęp 2016-11-25].
  3. Ranking liceów warszawskich 2021. perspektywy.pl, 2021. [dostęp 2021-08-04].
  4. Ranking liceów ogólnokształcących 2021. perspektywy.pl, 2021. [dostęp 2021-08-04].
  5. Szkoła Otwarta przy Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie. [dostęp 2016-11-25]. Cytat: „Szkoła Otwarta to dostępne dla wszystkich publiczne wykłady i dyskusje popularyzujące naukę, filozofię, rozmaite dziedziny kultury i wszelkie życie umysłowe. Szkoła działa od 2 marca 2011 przy Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Reytana w Warszawie. Wśród jej wykładowców są także nauczyciele i absolwenci tej szkoły. Spotykamy się zwykle w Czytelni (lewe wejście do budynku szkoły przy ul. Wiktorskiej 30/32)”.
  6. Klasa akademicka SGH – program patronat. administracja.sgh.waw.pl. [dostęp 2016-11-27]. Cytat: „Celem programu „Klasa akademicka SGH” jest rozwinięcie współpracy Uczelni z wyróżniającymi się liceami w Polsce. Udział w programie stwarza licealistom możliwość stałego kontaktu ze światem akademickim. Program pozwala także poznać ofertę edukacyjną Uczelni i ułatwia dokonanie wyboru ścieżki zawodowej”.
  7. Andrzej Kucharski. Pożegnania. „Gazeta Wyborcza – Łódź”, s. 6, 23 lutego 2004. [dostęp 2016-11-26]. Cytat: „Reytan należał do najlepszych i najbardziej usportowionych szkół w Warszawie”.  [dostęp płatny].
  8. Marek Ignar. Reytan kocha koszykówkę. „Gazeta Stołeczna”, s. 10, 8 grudnia 1995. [dostęp 2016-11-26]. Cytat: „Koszykówka jest w naszej szkole sportem numer jeden – mówi trener reprezentacji koszykarzy VI LO im. Tadeusza Reytana Jerzy Engel”.  [dostęp płatny].
  9. Jacek Jackiewicz. Andrzej Nykowski. „Gazeta Wyborcza – Warszawa”, s. 11, 5 stycznia 2012. [dostęp 2016-11-26]. Cytat: „Andrzej Nykowski należy do grona tych nauczycieli, którzy tworzyli wielkość Liceum Reytana w latach 70. i wcześniejszych. Miał wówczas Reytan cztery filary swojej wielkości: wybitnych profesorów, o których do dziś opowiada się legendy; uczniów prymusów, zawsze gotowych wygrać dowolną naukową olimpiadę; harcerzy Czarnej Jedynki; i najlepszych w Warszawie koszykarzy. Tych koszykarzy, których trenował Andrzej Nykowski”.  [dostęp płatny].
  10. Andrzej Nartowski. Pożegnanie (1931–2003). „Gazeta Wyborcza – Częstochowa”, s. 4, 8 listopada 2003. [dostęp 2016-11-26]. Cytat: „Listę sukcesów Andrzeja otworzył tytuł mistrza Polski szkół średnich w 1951 r. Ukończył gimnazjum im. Tadeusza Reytana i liceum im. Stefana Batorego w Warszawie”.  [dostęp płatny].
  11. a b c d Halina Obertyńska, Zbigniew Pisanski: Powstanie i dzieje biblioteki do roku 1951. 1969. [dostęp 2016-11-19]. Cytat: „VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana wyprowadza swój rodowód z powstałej w Warszawie, w wyniku rewolucji 1905 r., szkoły im. T. Kościuszki. W roku 1906 powstała ona jako prywatne gimnazjum, jedno z pięciu w Warszawie z wykładowym językiem polskim. Tadeusz Sierzputowski był jej pierwszym dyrektorem, a organizatorem i wicedyrektorem gorący patriota i zesłaniec carski – lekarz Marian Rychłowski”.
  12. Nagroda im. Stefanii Światłowskiej. reytan.edu.pl. [dostęp 2021-08-04].
  13. Minister Wóycicka na uroczystości wręczenia Nagrody im. Prof. Stefanii Światłowskiej. prezydent.pl, 11 kwietnia 2012. [dostęp 2022-05-24].
  14. Uroczystość wręczenia nagrody im. Stefanii Światłowskiej. prezydent.pl, 8 kwietnia 2014. [dostęp 2022-05-24].
  15. Barbara Brzuska: Vita memoriae, magistra vitae: Nauczanie języków klasycznych i kultury antycznej w gimnazjum i liceum państwowym im. Tadeusza Reytana w Warszawie. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2005. ISBN 83-89663-31-7.
  16. a b Dorota Nadgrabska: Od Smolnej Dolnej do Wiktorskiej (wydanie jubileuszowe z okazji obchodów „Stulecia Reytana 1905–2005”). Warszawa: Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół VI LO im. T. Reytana w Warszawie, 2005, s. 1–30.
  17. Tadeusz Mieszkowski: Ja i reszta. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1984, s. 246. ISBN 83-08-00801-1.
  18. a b Zygmunt Zagórski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Książnica Polska, 1924, s. 123. [dostęp 2016-11-18]. Cytat: „Zaczątkiem gimnazjum była założona w r. 1905 przez doktora Tadeusza Sierzputowskicgo trzyklasowa szkoła z językiem wykładowym polskim; w rok później uległa przekształceniu na 8-io klasowe gimnazjum humanistyczne. W roku 1909 do 10 istniejących klas dołączono 3 klasy szkoły Świecimskiego. Wtedy też powstały obok humanistycznych równoległe oddziały realne. W r 1915 szkołę przekształcono na t. zw. „8-io klasową Wyższą szkolę realną”, następnie reorganizując szkołę utworzono gimnazjum niższe i dwa gimnazja wyższe: humanistyczne i matematyczno-przyrodnicze. W tym stanie szkoła została w roku 1919 upaństwowioną, otrzymując miano „Gimnazjum im. T. Reytana”. Do 1 stycznia roku 1909 szkoła mieściła się przy ulicy Żurawiej 49, następnie do 1 sierpnia r. 1914 przy ulicy Smolnej 3. Do 1 stycznia r. 1908 kierował nią założyciel, a od tego czasu do upaństwowienia Marjan Rychłowski”.
  19. a b c Stanisław Konarski: Marian Rychłowski. Internetowy polski słownik biograficzny. ipsb.nina.gov.pl, 1991-1992. [dostęp 2016-11-19]. Cytat: „Do Warszawy powrócił R. w sierpniu 1906 i w r. szk. 1906/7 był nauczycielem w dwu prywatnych gimnazjach warszawskich. W r. 1907 odkupił od Tadeusza Sierzputowskiego trzyklasową szkołę męską z językiem wykładowym polskim, mieszczącą się przy ul. Żurawiej 49 i był jej dyrektorem w l. 1909–19, w prowadzeniu szkoły współdziałał Ignacy Radliński”.
  20. a b c d e f Jan Świątecki. Szkoła Mariana Rychłowskiego 1905–1919. „Stolica”. 39 (1905), 23 listopada 1984. Warszawa. 
  21. Jerzy S. Majewski. Tam, gdzie ukrywał się Traugutt. „Gazeta Stołeczna”, s. 13, 17 października 2002. Cytat: „Smolna 3 [...] Cały obszar dawnej Smolnej dolnej dziś zajmuje Park Kultury [...] Po Święcimskim w budynku ulokowała się szkoła Mariana Rychłowskiego. Przeniosła się tu z Żurawiej [...] Wnętrza szkoły zostały zmodernizowane. Salę aktową przekształcono w pomieszczenie służące zarówno za salę gimnastyczną, jak i aulę [...] Szkoła miała internat dla uczniów spoza Warszawy. Umieszczono go w trzech dawnych salach klasowych. Około 1910 r. uczyło się tu prawie 400 chłopców”.  [dostęp płatny].
  22. Daria Dziewięcka. Nie masz warszawiaka nad reytaniaka. „Gazeta Stołeczna”, 11 czerwca 2005. [dostęp 2016-11-16]. Cytat: Edward Łukasiak, matura 1933: – Uczyliśmy się w kamienicy przy Książęcej, tzw. czynszówce. Mieszkali w niej też zwyczajni lokatorzy. Wchodziło się przez podwórko, a na II piętrze zakładało bambosze. Bardzo ściśle przestrzegano higieny. Na lekcje często się spóźniałem. Wtedy musiałem wejść przez główną bramę, obok gabinetu dyrektora. Ale to od woźnego zależało, czy wpuści do szkoły. Uczyłem się w klasie klasycznej – do dziś potrafię wyrecytować wstęp do „Iliady”. 
  23. Lista nauczycieli z 1924 roku: nauczycielami byli Stanisław Baliński (ur. 1855), Władysław Brodzikowski (ur. 1889), Karol Biske (ur. 1864), Adam Czartkowski (ur. 1881), Janina Czerwińska (ur. 1868), Edward Discher (ur. 1870), Feliks Frankiewicz (ur. 1898), Bolesław Gawecki (ur. 1889), Zenon Jagodziński (ur. 1892), Józef Krudowski (ur. 1881), Kazimierz Kwiek (ur. 1880), Włodzimierz Lindorf (ur. 1878), Stanisław Lisiecki (ur. 1872), Hieronim Łada (ur. 1854), Jadwiga Odyniec (ur. 1887), Stanisław Ostrowski (ur. 1891), Roman Pisarski (ur. 1876), Irma Szolce (ur. 1899), Józef Szumański (ur. 1889), ks. Feliks Tan (ur. 1887), Gabriel Tołwiński (ur. 1869), Kazimierz Wróblewski (ur. 1886), Wiktor Zieliński (ur. 1878), ks. Franciszek Pyrzakowski (ur. 1887), Bolesław Ignatowicz (ur. 1877), Stefan Wysocki (ur. 1886).
  24. a b c Jacek Żakowski. Z powodu zmian organizacyjnych.... „Tygodnik Solidarność”, s. 12, 1 maja 1981. [dostęp 2016-11-16]. Cytat: „Do uczniów VI L.O. im. Tadeusza Reytana. Do tej pory w naszej szkole nie został zrealizowany IV punkt Porozumienia Gdańskiego: „Przywrócić do poprzednich praw ludzi zwolnionych po strajkach w 1970 i 1976 roku (...) W 1976 roku grupa profesorów naszego liceum podpisała list protestacyjny do Sejmu PRL w sprawie represji wobec strajkujących robotników Radomia i Ursusa. W konsekwencji profesorowie: Ireneusz Gugulski i Wojciech Fałkowski zostali usunięci ze szkoły, kilkoro starszych nauczycieli przeniesiono na emeryturę a prof. Anna Modrzejewska i prof. Anna Sosin pozostały w pracy tylko w wyniku apelacji. W zeszłym roku spowodowano odejście prof. Anny Modrzejewskiej. W grudniu 1980 roku kolo NSZZ „Solidarność” przy naszej szkole wystosowało list w tej sprawie do władz szkolnych. Żądania zawarte w liście są poparte przez wszystkich członków szkolnych kól „Solidarności” Mokotowa. Pomimo to profesorowie Anna Modrzejewska, Wojciech Fałkowski i Ireneusz Gugulski do tej pory nie powrócili do naszej szkoły. Żądamy: 1) umożliwienia powrotu do pracy profesorów A. Modrzejewskiej, W. Fałkowskiego i I. Gugulskiego, 2) oficjalnego przeproszenia wszystkich pokrzywdzonych nauczycieli, 3) przywrócenia w roku szkolnym 1981/82 klas humanistycznych. Dnia 26 lutego rozpoczynamy akcje zbierania podpisów pod petycją do kuratora w tej sprawie”. 
  25. Ewa Modrzejewska: Reytan 1953–1989. Szkoła niepokornych. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Filozofii i Socjologii, Instytut Socjologii, 2002. [Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. Jakuba Karpińskiego].
  26. Daria Dziewięcka. Reytan szykuje się do wielkiego jubileuszu. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 9 czerwca 2005. [dostęp 2016-11-16]. Cytat: Andrzej Zoll, matura 1959: „Byliśmy pierwszym rocznikiem, który maturę zdawał na Wiktorskiej, bo trzy i pół roku uczyliśmy się na Rakowieckiej. To była wtedy szkoła męska zaprzyjaźniona z liceum Żmichowskiej [...] Moja klasa wprowadziła zwyczaj publicznego obchodzenia tłustego czwartku. Poprzebierani, z pączkami od Bliklego szliśmy do koleżanek ze Żmichowskiej”.  [dostęp płatny].
  27. Ludwik Stomma. Pogrzeb dyrektora. „Polityka”, 18 marca 2006. 
  28. Michał Putkiewicz: „Złoty wiek” VI LO im. T. Reytana – przełom lat 60. i 70. Praca na II Konkurs Historyczny organizowany przez Stowarzyszenie Absolwentów i przyjaciół VI L.O. im. T. Reytana w Warszawie. wne.uw.edu.pl, 1994/1995. [dostęp 2016-11-20].
  29. Daria Dziewięcka. Nie masz warszawiaka nad reytaniaka. „Gazeta Stołeczna”, 11 czerwca 2005. [dostęp 2016-11-16]. Cytat: „W Reytanie uczyłem się trzy lata – do 1963 r. Zawsze będę pamiętał tłuste czwartki i przemarsz z transparentem: „Łacina hartuje”, na którym wybite były litery Ł i H. Reytaniacy wiedzą, co to znaczy”. 
  30. Wojciech Rylski: Dyrektorzy Reytana. wne.uw.edu.pl, 2007. [dostęp 2016-11-20].
  31. Gimnazjum i Liceum im. T. Reytana w Warszawie. reytan.edu.pl. [dostęp 2016-11-22].
  32. Wybitni Absolwenci. reytan.edu.pl, 3 kwietnia 2019. [dostęp 2022-06-15].
  33. Jerzy Kasprzycki. Warszawskie Pożegnania. „Życie Warszawy”, 25–26 kwietnia1981. Cytat: „Podobną paczkarnię wyrobów mniej narkotycznych, za to smakowitszych (budynie, galaretki, proszek do pieczenia) urządziła w Warszawie, celem przybliżenia się do rynku polskiego, znana fabryka z Gdańska-Oliwy doktora Augusta Oetkera w nowym budynku przy ul. Rakowieckiej 23”. 
  34. Jan Świątecki. Państwowe liceum im. Tadeusza Rejtana. „Stolica”. 43 (1909), 21 października 1984. Warszawa. 
  35. Początek roku szkolnego 3go września. Przygotowania i zmiany w szkolnictwie. „Dobry Wieczór! i Kurjer Czerwony”. 17 (227), 18 sierpnia 1938. [dostęp 2016-11-16]. 
  36. Jerzy Kasprzycki. Warszawskie Pożegnania. „Życie Warszawy”, 25–26 kwietnia1981. Cytat: „Ani dostojny wiek, ani głębia wiedzy nie upoważniają mnie, aby zbyt mądrzyć się na temat zamierzchłej historii Gimnazjum im. Tadeusza Rejtana. Czasem tylko uśmiecham się, gdy czytam opowiastki „znawców”, jakoby [..] jakoby ...od 1937 r. szkoła mieściła się w nowym gmachu przy ul. Rakowieckiej...” (do 1939 r. szkoła mieściła się w starej siedzibie przy ul. Książęcej 4). 
  37. Ireneusz Gugulski: Syneczku, panieneczko. Warszawa: 1995. ISBN 83-905423-0-7.
  38. Uchwała Nr LV/1477/2005. BIP m. st. Warszawy, 16 czerwca 2005. [dostęp 2011-03-30].
  39. Daria Dziewięcka. Roczniki zabalują. „Gazeta Stołeczna”, s. 10, 10 czerwca 2005. [dostęp 2016-11-26].  [dostęp płatny].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Nens escola.svg
Autor: Snubcube, Licencja: CC BY-SA 3.0
Senyal de nens a l'escola (from File:Nens_escola.png)
Ewd2014-2016warszawa reytan.jpg
Autor: Puncinus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wskażnik eukacyjnej wartości dodatniej dla okresu 2014-2016 dla dziedziny matematyka. Ranking szkół licealnych w Warszawie
House at Żurawia Street in Warsaw, gymnasium of Tadeusz Sierzputowski (-1906).jpg
Dom przy ul. Żurawiej w Warszawie, gimnazium Tadeusza Sierzputowskiego (-1906)
Glaz pamiatkowy przed VI LO w Warszawie.JPG
Autor: Mzungu, Licencja: CC BY 3.0
Głaz pamiątkowy przed VI LO im. Tadeusza Reytana w Warszawie
VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana w Warszawie 2020.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
VI Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Reytana przy ul. Wiktorskiej 30/32 w Warszawie