V Krakowski Batalion Etapowy

V Krakowski batalion etapowy
Historia
Państwo II Rzeczpospolita
Sformowanie1919
Rozformowanie1921
Tradycje
Rodowód1/V batalion wartowniczy
Kontynuacja27 batalion celny
Organizacja
DyslokacjaButryn

V Krakowski batalion etapowy – oddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Formowanie batalionu rozpoczęto na przełomie 1918-1919 roku. Rozkazem nr 10 000 mob. z 19 lipca 1920 Minister Spraw Wojskowych przemianował 1/V batalion wartowniczy Krakowski na V Krakowski batalion etapowy[1][2]. Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji[3]. 10 września batalion przebywał na koncentracji wojsk etapowych 6 Armii w Winnikach. Liczył wtedy w stanie żywionych 7 oficerów oraz 222 podoficerów i szeregowców, w stanie bojowym zaś 8 oficerów oraz 224 podoficerów i szeregowców(?)[4].

W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej[5]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów[6]. W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne[7]. V Krakowski batalion etapowy wspólnie z III Krakowskim batalionem etapowym utworzyły 27 batalion celny[8].

Służba etapowa

Celem zwolnienia wojsk liniowych ze służby kordonowej i szczelniejszego zamknięcia granicy państwa, w marcu 1921 Ministerstwo Spraw Wojskowych zarządziło obsadzenie Kordonu Naczelnego Dowództwa WP przez Bataliony Etapowe[9]. V Kbe przejął od I/50 pp odcinek granicy od m. Ożenin do Ostaszewki. Dowództwo rozmieściło się w m. Butryn[10]. W kwietniu 1921 uległa zmianie granica kordonowa. Batalion pozostał na swoich stanowiskach[11].

Z chwilą powstania 27 batalionu celnego objął on dotychczasowe odcinki III i V Krakowskich batalionów etapowych i częściowo odcinek I Lubelskiego batalionu etapowego[12].

Dowódcy batalionu

  • kpt. Józef Zehmann[13]
  • kpt. Gustaw Kohman[13]

Przypisy

  1. ↑ Odziemkowski 2014 ↓, s. 73.
  2. ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 349.
  3. ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 28.
  4. ↑ Odziemkowski 2019 ↓, s. 183.
  5. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 22.
  6. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 23.
  7. ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 64.
  8. ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
  9. ↑ Rozkazy organizacyjne Wołyńskiej IE ↓, s. 1.
  10. ↑ Rozkazy organizacyjne Wołyńskiej IE ↓, s. 2.
  11. ↑ Rozkazy organizacyjne Wołyńskiej IE ↓, s. 18.
  12. ↑ Przeformowanie baonów etapowych w 27 bc ↓, s. 6.
  13. ↑ a b Tuliński 2020 ↓, s. 802.

Bibliografia

  • Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
  • Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
  • Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
  • Janusz Odziemkowski: Polskie formacje etapowe w Galicji Wschodniej na Wołyniu i Ukrainie w latach 1918-1920. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2019. ISBN 978-83-8090-616-7.
  • Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
  • Janusz Odziemkowski. Organizacja i ochrona zaplecza wojsk polskich na Litwie i Białorusi (luty 1919-lipiec 1920). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 4 (246), 2014. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
  • Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920 roku. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281. 
  • Arkadiusz Tuliński: 6 Armia Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. T. 1 i 2. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2020. ISBN 978-83-8229-062-2.
  • Materiały dotyczące przeformowania III i V Krakowskiego baonu etapowego w 27 batalion celny → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
  • Rozkazy organizacyjne służby kordonowej Wołyńskiej Inspekcji Kordonowej 6 Armii → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
Wojska Wartownicze i Etapowe II Rzeczypospolitej
Bataliony Wartownicze
Brygady etapowe
Bataliony etapowe
Bataliony zapasowe
  • I
  • II
  • III
  • IV
  • V
  • VI
  • VII
  • VIII
  • IX
Formacje ochotnicze
Formacje graniczne II Rzeczypospolitej
Straż Graniczna (1918–1919)
Wojskowa Straż Graniczna
Strzelcy Graniczni
Bataliony Wartownicze
Bataliony Etapowe

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).