Vader

Vader
Ilustracja
Vader, 2 listopada 2011 (od lewej: Marek Pająk, Piotr Wiwczarek i Tomasz Halicki)
Rok założenia

1983

Pochodzenie

Polska, Olsztyn

Gatunek

speed metal[1], heavy metal[1], thrash metal[1][2], death metal[1][2][3]

Wydawnictwo

Earache Records, Carnage Records, Toy’s Factory, Mystic Production, Metal Mind Productions, Avalon/Marquee Inc., Koch International, Witching Hour Productions, Baron Records, Hammerheart Records, Empire Records, Impact Records, Metal Blade Records, Regain Records, Nuclear Blast, Warner Music Poland

Powiązania

Panzer X, UnSun, Spinal Cord, Dimmu Borgir, Nyia, Behemoth, Christ Agony, Slashing Death, Sweet Noise, Antigama, Esqarial

Strona internetowa

Vader /ˈveɪdəɹ/ (RP) – polska grupa wykonująca muzykę z pogranicza thrash i death metalu. Powstała w 1983 roku w Olsztynie z inicjatywy gitarzysty Zbigniewa „Viki” Wróblewskiego oraz Piotra „Petera” Wiwczarka, pełniącego wówczas funkcję basisty. W początkowym okresie działalności muzyka Vader oscylowała wokół speed i heavy metalu inspirowanego dokonaniami grup Judas Priest i Accept. Po 1985 roku za sprawą odnoszącego wówczas największe sukcesy kwartetu Slayer, grupa Vader zwróciła się w stronę thrash, a następnie death metalu.

Liderem Vader nieprzerwanie od początku istnienia jest Piotr „Peter” Wiwczarek, który w latach późniejszych objął funkcję gitarzysty i wokalisty. Muzyk jest także głównym kompozytorem i autorem tekstów formacji. W swej twórczości zespół nawiązuje m.in. do twórczości H.P. Lovecrafta oraz porusza takie zagadnienia jak śmierć czy wojna[4]. W 2012 roku grupa otrzymała nagrodę polskiego przemysłu fonograficznego – Fryderyka.

Z biegiem lat formacja zyskała status legendy oraz znaczącego źródła inspiracji dla późniejszych grup muzycznych, takich jak: Decapitated, Dissenter, czy Yattering. Vader, wraz z takimi grupami jak Imperator, Exorcist, Armagedon, Slashing Death i Convent, zaliczany jest dziś do prekursorów gatunku death metal w Polsce. Nazwa zespołu nawiązuje do fikcyjnej postaci Dartha Vadera, bohatera sagi Gwiezdne wojny[5]. Według czasopisma Billboard do 2002 roku wydawnictwa zespołu sprzedały się na świecie w nakładzie około 500 000 egzemplarzy[6].

Historia zespołu

1983-1994

Dariusz Brzozowski podczas koncertu w paryskim klubie La Locomotive w 2008 roku (muzyk występował w zespole w latach 2005–2008)

Grupa powstała w 1983 roku w Olsztynie z inicjatywy Piotra Wiwczarka (wówczas używającego pseudonimu „Behemoth”) oraz Zbigniewa Wróblewskiego. Początkowo (do 1986 roku) funkcjonowała w składzie pięcioosobowym, wykonując heavy metal z wpływami Judas Priest. Skład ustabilizował się w latach 1985–1986. Wcześniej, w krótkich odstępach czasu w grupie występowało 20 różnych muzyków. W 1986 w składzie: Robert „Czarny” Czarneta (śpiew), Piotr „Peter” Wiwczarek (gitara), Zbigniew „Vika” Wróblewski (gitara), Robert „Astaroth” Struczewski (gitara basowa) oraz Grzegorz „Belial” Jackowski (perkusja), grupa rozpoczęła organizację koncertów. Pierwszy z koncertów odbył się w 1985 roku w olsztyńskim klubie „Luzak”. Zmiana brzmienia grupy rozpoczęła się w 1984 roku, kiedy to zespół, zafascynowany grupą Slayer, zdecydował się na zwrot w kierunku „ostrzejszych brzmień”.

4 i 5 kwietnia 1986 roku odbył się festiwal szeroko pojętej muzyki heavymetalowej Metalmania, na którym Vader wystąpił drugiego dnia wraz z grupami Voodoo, Ferrum, Dragon, Stos, Killer, Kat, Alaska, wcześniej zgłaszając materiał demo, na podstawie którego zakwalifikowano zespół[7][8]. Sam występ był dużym wydarzeniem zarówno dla samych muzyków, jak i dla polskiej sceny metalowej, będącej wtedy w powijakach, grupę zaś okrzyknięto „polskim Slayerem”, rzadziej „polskim Destruction”. Grupa chcąc tworzyć ostrzejszą wersję heavy metalu rozstała się ze Zbigniewem Wróblewskim, który preferował klasyczną formę tej muzyki. Wróblewski do zespołu już nigdy nie powrócił, później próbował sił w grupie Raxas.

W 1988 roku nastąpiła całkowita zmiana składu. Pojawił się w niej Krzysztof Raczkowski znany jako Docent lub Doc (pseudonim pochodzi od zamiłowania muzyka do książek). Na przełomie lutego i marca 1989 roku zespół w dwuosobowym składzie dokonał nagrania demo Necrolust w Studio PR w Olsztynie, pracując pod kierunkiem Władysława Iljaszewicza, produkcją zajął się sam zespół. Później, w tym samym roku do grupy dołączył Jacek „Jackie” Kalisz. W 1990 roku, w tym samym studio zespół nagrał kolejne demo zatytułowane Morbid Reich. Koszt nagrania wyniósł 40 USD, mniej więcej dwukrotność ówczesnej średniej pensji. Demo zostało ozdobione grafiką Roberta Ganczarskiego z charakterystycznym logo grupy. Realizacji nagrania podjęli się Władysław Iljaszewicz, Andrzej Włodarski oraz Vader, za produkcję odpowiedzialny był Mariusz Kmiołek oraz Vader. Demo wydane zostało przez Carnage Records, której właścicielem był Mariusz Kmiołek. Sprzedało się ono w liczbie ponad 10 tysięcy sztuk, taśma zaś została uznana przez Headbangers Ball/MTV za najlepiej sprzedające się demo w historii death metalu. Rok później, podczas występu na „Strash’ydła 91”, w szeregach grupy zadebiutował Jarosław „China” Łabieniec. Liczne koncerty (już jako kwartet) m.in. na festiwalu Metalmania 1991 oraz uznanie w kraju i za granicą dzięki tzw. tape trading (wymiany taśm) zaowocowały kontraktem z Earache Records.

W roku 1992, ukazał się pierwszy studyjny album zatytułowany The Ultimate Incantation wydany nakładem Earache Records[9][10]. Przed nagraniem grupę opuścił „Jackie” (1992), w jego miejsce pojawił się Piotr „Berial” Kuzioła ze słupskiej formacji Betrayer, lecz i on również wkrótce odszedł, album został więc zrealizowany tylko przez „Petera” i „Docenta”. Warto wspomnieć, że do pochodzącego zeń utworu Dark Age został zrealizowany przez amerykańską stację telewizyjną MTV teledysk, w którym występują „China” i „Jackie”. Album zarejestrowany został w Rhythm Studios w Wielkiej Brytanii. Produkcji podjął się Paul Johnson, który realizował m.in. nagrania takich grup jak: Napalm Death oraz Benediction, grafikę zaprojektował i wykonał Dan Seagrave. Album ten był nagrywany dwukrotnie: pierwszy raz w Studio Sunlight (nagrywały tam m.in. grupy Grave, Dismember oraz Entombed) za całość odpowiedzialny był Szwed Tomas Skogsberg. Problemem okazał się brak możliwości nagrania akustycznej perkusji (pady perkusji elektronicznej, słabo amortyzując, uniemożliwiają osiągnięcie dużej szybkości). Nagranie powtórzono we wspomnianym wcześniej angielskim Rhythm Studios. Od tej pory zespół regularnie wyjeżdżał za granicę, z powodzeniem koncertując wraz z najznamienitszymi grupami stylu thrash/death/black metal takimi jak: Morbid Angel, Deicide, Cannibal Corpse, Nile, Divine Empire, Samael, Grip Inc., Enslaved, Six Feet Under, Testament, Marduk, Immortal, The Crown, Krisiun, Behemoth, Decapitated, Immolation, Bolt Thrower, Suffocation, Dismember, Lost Soul, Vital Remains oraz wieloma innymi.

1994-1999

Były basista grupy Vader Marcin „Novy” Nowak podczas koncertu z Vader na festiwalu Metalmania w 2008 roku (Nowak występował w zespole w latach 2003–2008)

W 1994 roku wydana została pierwsza płyta koncertowa zatytułowana The Darkest Age – Live ’93 (ponownie z Jackiem Kaliszem jako basistą). Płyta, zarejestrowana podczas koncertu w Hali Korony w Krakowie 13 grudnia, zyskała w Polsce uznanie. Obecnie jest oceniana raczej jako część drogi muzycznej, którą przebył zespół, niż pod względem czysto muzycznym. Krytykuje się ją ze względu na słabą produkcję oraz brzmienie, chwalona jest natomiast za oddanie specyficznej atmosfery „głodu koncertowego” (żywiołowej reakcji publiczności). W międzyczasie zespół nawiązał współpracę z basistą Leszkiem „Szambo” Rakowskim, który ostatecznie zastąpił „Jackiego”. Grupa w nowym składzie wydała tego samego roku minialbum pod tytułem Sothis (nagrania odbyły się w Gdyni i Olsztynie, odpowiednio w Modern Sound Studio oraz w Świech Studio). Całość zrealizował i współprodukował, wraz z Vaderem i Mariuszem Kmiołkiem, Tomasz Bonarowski, grafikę wykonał natomiast Krzysztof Lutostański. Płyta, będąca swoistym zbawieniem dla małej wytwórni jaką była Baron Records (jej polski wydawca), nie zyskała jednak spodziewanego uznania na świecie (zmiana miała nastąpić dopiero za sprawą drugiego studyjnego albumu). Na rynek europejski, kanadyjski oraz amerykański album Sothis wydała wytwórnia Repulse Records. Wydawnictwo zawiera m.in. utwór grupy Black Sabbath o tym samym tytule z gościnnym udziałem Grzegorza Skawińskiego. Na pewien czas grupa skoncentrowała się na działalności koncertowej wspólnie z Malevolent Creation, Oppressor oraz Solstice. Przed wydaniem drugiego studyjnego albumu pojawił się nowy kontrakt płytowy z System Shock/Impact, który przez trzy lata z rzędu zaowocował znaczącą liczbą koncertów, nowymi wydawnictwami płytowymi oraz wydaniem wcześniejszego materiału demo Necrolust i Morbid Reich na kasecie i płycie CD opatrzonej tytułem Reborn in Chaos (1996). Wydane w tym okresie CD to De Profundis (rok 1995) poprzedzony w tym samym roku singlem An Act of Darkness / I.F.Y. (zrealizowanym przez Adama Toczko oraz Tomasza Bonarowskiego). Za brzmienie był odpowiedzialny sam zespół, mastering natomiast wykonał Grzegorz Piwkowski w Modern Sound Studio. Future of the Past – album wydany w 1996 roku, zawierał w całości kompozycje grup szczególnie cenionych przez samych muzyków. Warto wymienić takie utwory jak „Silent Scream” grupy Slayer, „I Feel You” grupy Depeche Mode oraz „Death Metal” grupy Possessed. Pozostałe grupy, których twórczość znalazła się na płycie to Sodom, Celtic Frost, Black Sabbath, Anti-Nowhere League, Dark Angel, Terrorizer oraz Kreator.

Kolejny album to Black to the Blind nagrany w 1997 roku już bez „Chiny”, którego zastąpił Maurycy Stefanowicz, pseudonim „Mauser”. Tym razem nagrań dokonano w olsztyńskim Selani Studio na przełomie lipca i sierpnia. Całość zrealizował Andrzej Bomba, współodpowiedzialny również za brzmienie, mastering wykonała Julita Emanuiłow, za stronę graficzną albumu odpowiedzialny był natomiast Jacek Wiśniewski (jego prace można zobaczyć m.in. na okładkach płyt zespołów Grave i God Dethroned). Album uzyskał nominację do Fryderyka w kategorii album roku metal[11]. Rok 1998 przyniósł grupie szerszy rozgłos, również dzięki albumowi koncertowemu zarejestrowanemu 31 sierpnia w Japonii w tokijskim Quatrro Club, który później wydany jako Live in Japan odniósł spory sukces. Za miksy, zrealizowane we wrześniu w Gdańskim Red Studio, odpowiedzialni byli Tomasz Bonarowski, Piotr Wiwczarek oraz Krzysztof Raczkowski. Mastering wykonali w październiku Andrzej Bomba oraz Mariusz Kmiołek w Selani Studio. Płytę ozdobiła grafika Jacka Wiśniewskiego oraz fotografie Osamu „Tio” Suzuki. Wydawnictwo poprzedził minialbum zatytułowany Kingdom (zrealizowane ponownie w Selani Studio przez Andrzeja Bombę, za brzmienie odpowiadał Piotr Wiwczarek, mastering wykonał Grzegorz Piwkowski), oraz kaseta VHS zatytułowana Vision and Voice zrealizowana podczas koncertu 25 marca w krakowskim studiu w Łęgu. Kaseta zawierała przekrojowy materiał grupy, dodatkiem był teledysk do utworu „Kingdom”. Całość uwieńczył nowy kontrakt płytowy z wytwórnią Metal Blade Records.

1999-2006

Były gitarzysta grupy Maurycy „Mauser” Stefanowicz podczas koncertu z Vader na festiwalu Metalmania w 2008 roku (Stefanowicz występował w zespole w latach 1997–2008)

W listopadzie 1999 roku grupa weszła do Red Studio, by nagrać przełomową w swojej karierze płytę Litany[12][13][14]. Jej realizatorami i producentami byli Adam Toczko i Piotr Wiwczarek. Płyta została poddana remasteringowi w grudniu w częstochowskim 333 Studio przez Bartłomieja Kuźniaka. Album został wydany w marcu 2000. Promował go teledysk do utworu „Cold Demons”, który odniósł sukces, choć zrealizowano go małym kosztem w domowych warunkach. Album uzyskał również nominację do Fryderyka w kategorii album roku metal[15]. Liczne trasy koncertowe, No Mercy Festivals 2000 wraz z zespołami: Deicide, Immortal, Cannibal Corpse oraz Marduk (w tym występ na Wacken Open Air 2000) oraz promocja ze strony dużej wytwórni płytowej wpłynęły na popularność tej płyty[16]. Sprzedano 45 tysięcy sztuk w 3 miesiące od dnia premiery[17].

W 2001 roku grupa wystąpiła podczas festiwalu With Full Force[18] oraz Thrash’em All Festival wraz z takimi grupami jak Krisiun, Behemoth czy Lux Occulta[19][20]. W tym samym roku zespół odbył trasę koncertową po Europie wraz z Six Feet Under. Wcześniej, w sierpniu 2000 roku grupa zrealizowała minialbum Reign Forever World, na którym umieszczono trzy nowe utwory zrealizowane w Gdańskim Red Studio przez Piotra Łukaszewskiego. Na płycie znalazły się też dwa utwory koncertowe z Thrash’em All Festival, dwa utwory zawarte na japońskiej edycji albumu Litany, interpretacje kompozycji „Rapid Fire” grupy Judas Priest, „Freezing Moon” grupy Mayhem oraz „Total Desaster” grupy Destruction[21]. Produkcja spoczęła na Piotrze Wiwczarku, mastering odbył się u Bartłomieja Kuźniaka w 333 Studio, szatę graficzną przygotował Jacek Wiśniewski. Po wydaniu w Europie, w styczniu 2001 roku małej płyty grupa intensywnie koncertowała w USA, Polsce i Europie w towarzystwie grup takich jak Behemoth, Cryptopsy, Dying Fetus, Krisiun i innych[22][23][24].

W 2002 roku z grupy odszedł „Shambo”, a w jego miejsce pojawił się Konrad „Saimon” Karchut, z którym grupa przystąpiła do prac nad nowym albumem zatytułowanym Revelations[25][26][27][28]. Podczas jego realizacji nagrano m.in. cover grupy Thin Lizzy „Angel of Death”[29]. Gitarowe solo w utworze oraz partie instrumentów klawiszowych gościnnie wykonali Jacek Hiro oraz Jerzy „U.reck” Głód z grupy Lux Occulta, sam utwór natomiast znalazł się na minialbumie Blood (2003), przygotowanemu na cześć grupy Morbid Angel oraz płycie tej grupy Altars of Madness[30]. Gościnnie na płycie Revelations w utworze Whisper zaśpiewał Adam „Nergal” Darski z formacji Behemoth. Całość nagrań zrealizowano w Red Studio przy pomocy Piotra Łukaszewskiego, miksy ponownie wykonał Bartłomiej Kuźniak w Studio 333, szatę graficzną ponownie przygotował Jacek Wiśniewski. Album był intensywnie promowany podczas koncertów[31]. Przez Empire Records został wydany „Angel of Death”, singel poprzedzający płytę. Nakręcony został teledysk do utworu „Epitaph”. Album uzyskał również nominację do Fryderyka w kategorii album roku metal[32]. Zespół koncertował w całej Europie, Japonii, Stanach Zjednoczonych i Brazylii. Popularność albumu przyćmiło pierwsze DVD grupy zatytułowane More Vision and the Voice, które zawiera zapis koncertu poprzednio wydanego na kasecie VHS zatytułowanej Vision and Voice. DVD zawierało również teledyski „Kingdom”, „Incarnated” oraz „Cold Demons”, a także koncertowe utwory „Intro / Dark Age”, „Crucified Ones”, „Carnal”, „Wings”, „Red Passage”, „Intro / Xeper”, „Cold Demons”, „Blood of Kingu”.

Rok 2003 to ponownie koncerty w Europie, wizyta w Izraelu, gdzie na koncercie zgromadziło się około tysiąca fanów, festiwale: Inferno Metal Festival i Motala Festival, Wacken Open Air, Nuclear Storm, Party Sun, udział w Metalmania Festival oraz Przystanek Woodstock, gdzie grupa wystąpiła dla wielu tysięcy osób. Przed koncertem na Przystanku z zespołu odszedł „Saimon”[33]. Zastąpił go powszechnie znany na scenie metalowej Marcin „Novy” Nowak, który wcześniej wspierał sesyjnie zespół Behemoth[34]. Już z „Novym” zespół nagrał kolejny minialbum zatytułowany Blood[35], wydany 25 września 2003 roku. Szatę graficzną albumu przygotował Jacek Wiśniewski. Pięć nagrań na minialbumie pochodziło z poprzedniej sesji nagraniowej. Wydano je ponownie, jako że wcześniej dostępne były tylko jako utwory dodatkowe na edycjach płyty Revelations w poszczególnych krajach. Płytę rozpoczynały dwa nowe utwory zatytułowane Shape-Shiffting oraz We Wait, które zostały zrealizowane i poddane masteringowi w RG Studio w Gdańsku przez Piotra Łukaszewskiego oraz Michała Mielnika. Za brzmienie odpowiedzialny był Piotr Wiwczarek. Po ukończeniu prac nad płytą grupa wyruszyła w trasę koncertową Blitzkrieg, w trakcie której grała z grupami Decapitated, Frontside oraz Vesania, a potem w Art of Noise Part 2, gdzie współpracowała z Nile, Kreator i Amon Amarth.

Paweł Jaroszewicz podczas próby z grupą Vader w warszawskim klubie Progresja w 2008 roku

W 2004 roku miał miejsce wypadek „Docenta”[36] (kontuzja ręki podczas planowanych nagrań partii perkusji w Selani Studio), zmiana perkusisty (zobowiązania koncertowe – trasa obejmowała 170 koncertów) i przyjęcie Dariusza „Daray” Brzozowskiego, z którym nagrano płytę The Beast[37][38]. Płytę poprzedził singel zatytułowany „Beware the Beast”[39]. Album zrealizowano jak zwykle w RG Studio w Gdańsku przy pomocy Piotra Łukaszewskiego, mastering wykonał Jacek Gawłowski w JG Lab Studio w Warszawie, grafikę ponownie przygotował Jacek Wiśniewski. Nakręcono również dwa teledyski będące montażem ujęć z procesu realizacji płyty oraz krótki film dokumentujący proces rejestracji CD, która ostatecznie ukazała się 20 września. Album uzyskał również nominację do Fryderyka w kategorii album roku rock/metal[40]. Na czas rehabilitacji „Docenta” zastąpiono go „Darayem”, który oficjalnie miał być tylko muzykiem sesyjnym, ale na płycie został umieszczony na liście pełnoprawnych członków zespołu, co wywołało spory i kontrowersje. Album różnił się od wcześniejszych produkcji Vadera, więcej było w nim wpływów thrash metalu niż death metalu. Kilka miesięcy po premierze sprzedano 65 tysięcy sztuk płyty.

Po powrocie „Docenta”, zespół skoncentrował się na działalności koncertowej. W ramach Blitzkrieg 2' i X-Mass Festivals grupa występowała w kilkunastu krajach takich jak: Rosja, Litwa, Łotwie, Estonia, Ukraina, Białoruś, Czechy, Słowacja, Niemcy, Holandia, Belgia, Wielka Brytania, Francja, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Serbia i Czarnogóra, Macedonia, Chorwacja oraz USA. Zespół poprzedzał również koncert grupy Metallica oraz Slipknot na Stadionie Śląskim przed 50-tysięczną publicznością[41]. W październiku 2004 Metal Mind Production wydała kolejny materiał DVD zespołu zatytułowany Night of the Apocalypse[42] zawierający trzy koncerty, z których jeden został zrealizowany w krakowskim studio na Krzemionkach, drugi miał miejsce na festiwalu Metalmania, a trzeci stanowił występ grupy poprzedzający występ Metalliki oraz Slipknot. W marcu 2005 roku zespół rozstał się już oficjalnie z wieloletnim perkusistą grupy, Krzysztofem „Docentem” Raczkowskim, który zasilił szeregi grupy Sweet Noise, wspomagając jednocześnie na koncertach grupę Hunter[43]. Zespół podpisał nowy kontrakt płytowy ze szwedzką Regain Records oraz oficjalne przyjął na stanowisko perkusisty „Daraya”[44][45]. W nowym składzie zarejestrowano wydany pod koniec roku minialbum zatytułowany The Art of War[46][47]. Płytę tę promował animowany teledysk wykonany w technice 3D przez Arkadiusza Jurcana, autora obrazu zdobiącego okładkę albumu. Nagranie zrealizowano w czerwcu 2005 roku w białostockim Hertz Studio. Produkcje, miksy oraz mastering nagrań wykonali Wojciech i Sławomir Wiesławscy, zdjęcia muzyków wykonał Krzysztof „Sado” Sadowski, znany ze współpracy z takimi grupami jak Behemoth, Vesania czy Kobranocka. Minialbum promowany do połowy 2006 roku m.in. na Metal Crusaders Tour 2006 i Bliztkrieg III spotkał się z dużym zainteresowaniem fanów i pochlebnymi recenzjami krytyki.

2006-2010

Wacław „Vogg” Kiełtyka podczas koncertu w ramach Winterfest 2009, 22 stycznia 2009

W 2006 roku grupa przystąpiła do nagrań nowego albumu, roboczo zatytułowanego Impressions in Red[48][49], który skończono nagrywać w maju tego roku. Album był nagrywany od 22 kwietnia do 24 maja 2006 roku w białostockim Hertz Studio. Ślady instrumentów klawiszowych gościnnie podczas sesji nagraniowej (czerwiec 2005) do mini albumu The Art of War zarejestrował znany z występów w grupie Vesania instrumentalista Krzysztof „Siegmar” Oloś. Na japońskiej edycji albumu ponadto dodatkowo ukazał się utwór „Raining Blood”, cover grupy Slayer. Layout oraz grafiki do fotografii Tomasza Lewandowskiego wykonał grecki artysta Seth Siro Anton. Premiera nowej, ósmej płyty studyjnej odbyła się 4 września 2006 roku, która ukazała się nakładem Regain Records w Europie, Candlelight Records w USA, Mystic Productions w Polsce oraz Avalon Marquee w Japonii. Impression in Blood, bo taki ostatecznie przyjęła tytuł płyta, okazała się sukcesem. Album uzyskał nominację do Fryderyka w kategorii album roku rock/metal[50]. Na potrzeby promocji albumu do utworu „Helleluyah!!! (God Is Dead)” powstał teledysk w reżyserii Andrzeja Wyrozębskiego do scenografii i zdjęć (odpowiednio) Janusza Króla oraz Sławomira Panasewicza[51][52]. Obraz zrealizowano w dniach 9 i 19 sierpnia we współpracy z AW Film Studio[53].

Krótko po zakończeniu nagrań zespół pojawił się na prestiżowej trasie koncertowej po Stanach Zjednoczonych Metal Crusaders Tour 2006 m.in. w towarzystwie grup Destruction i Kataklsym. Nowe wydawnictwo było promowane podczas niemal 3 miesięcznej trasy Blitzkrieg IV wraz z grupami God Dethroned, Severe Torture, Nightrage i Bloodthron. Wraz z nowym 2007 rokiem grupa zaanonsowała występy podczas Graspop MM Festival, Tuska Open Air Festival, Party San czy Brutal Assault[54]. Koncerty te poprzedziła trasa Extreme the Dojo Tour Vol. 17 po Japonii wraz z reaktywowaną w 2006 roku grupą Brutal Truth. 8 października 2007 roku grupa wydała trzecie w swym dorobku DVD zatytułowane ...And Blood Was Shed in Warsaw, zawierające zrealizowany w lutym tego samego roku koncert, promujący jej ostatni studyjny album pt. Impressions in Blood[55]. Na wspomnianym DVD znalazł się również utwór „Sword of the Witcher” powstały na potrzeby gry komputerowej Wiedźmin oraz zrealizowany do niego teledysk. Na listopad i grudzień grupa zaplanowała ponadto występy na Death by Decibels Tour 2007 wraz z grupami Malevolent Creation, Cattle Decapitation, Abigaile Williams, Light His City i Veil of Maya, poprzedzające początkowo planowaną na rok 2008 trasę Blitzkrieg IV wraz z grupami Krisiun, Rotting Christ, Incantation oraz Funerus.

W 2008 roku zespół wystąpił na festiwalu Metalmania oraz zapowiedział również realizację kolejnego albumu grupy o roboczym tytule The Book of the Dead[56]. Wkrótce potem zespół poinformował o planowanym na maj bieżącego roku wydaniu dwupłytowego jubiluszowego wydawnictwa pt. XXV zawierającego ponownie nagrane wczesne utwory grupy w nowych aranżacjach[57][58][59][60]. W czerwcu 2008 roku po pięciu latach w zespole odszedł basista Marcin „Novy” Nowak, którego podczas koncertów w USA zastąpił Marcin „Martin” Rygiel znany z występów w grupie muzycznej Decapitated[61][62]. 30 sierpnia w warszawskim klubie Stodoła odbył się jubileuszowy koncert Vader z okazji dwudziestopięciolecia działalności artystycznej[63]. Koncert Vader poprzedzily występy grup Samael, Entombed, Nile, Gorefest, Rotting Christ, Grave i Krisiun[64][65]. Był to również ostatni koncert z udziałem muzyków: Maurycego „Mausera” Stefanowicza oraz Dariusza „Daraya” Brzozowskiego, którzy odeszli z zespołu[66][67].

(c) Martin Rulsch, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Marek „Spider” Pająk podczas koncertu 12 kwietnia 2015

We wrześniu 2008 roku grupa poinformowała o dołączeniu do zespołu perkusisty Pawła Jaroszewicza występującego w grupie Hell-Born oraz gitarzysty Wacława Kiełtyki znanego z występów w grupie Decapitated[68][69]. Natomiast w grudniu w białostockim Hertz Studio, grupa przystąpiła do prac nad ósmym albumem zatytułowanym Necropolis[70]. W styczniu 2009 roku Vader odbył europejską trasę koncertową Winterfest Tour 2009. W trasie uczestniczyły również grupy Deicide, Samael, Devian i Zonaria[71]. W połowie marca tego samego roku, grupa weszła ponownie studia Hertz, w którym zostały nagrane partie śladów perkusji, gitar, gitary basowej oraz wokali[72]. 3 maja grupa wystąpiła podczas festiwalu UK Deathfest w Leeds wraz z takimi grupami jak Origin, Benediction czy Akercocke[73]. Nagrania ostatecznie zakończono 18 maja[74]. 10 sierpnia Vader wziął udział w Agglutination Metal Festival we Włoszech[75].

W międzyczasie grupa odbyła europejską trasę koncertową Storm Before The Blitz Tour 2009 poprzedzjącą jesienne występy w ramach Blitzkrieg 5 Tour 2009. Produkcja muzyczna, mastering oraz miksowanie Necropolis odbyły się w Antfarm Studio w Danii[76]. Wykonał je producent muzyczny Tue Madsen, który współpracował z takimi grupami muzycznymi jak Hatesphere, Mnemic czy The Haunted. Wydawnictwo ukazało się 21 sierpnia nakładem wytwórni muzycznej Nuclear Blast Records[70]. Natomiast w Polsce album ukazał się nakładem Warner Music Poland na podstawie umowy o dystrybucji[77]. Produkcja dotarła do 5. miejsca krajowej listy przebojów (OLiS)[78]. W wersji digipack album Necropolis, ukazał się z dołączoną płytą DVD pt. To Live!!!, zawierająca nagranie z koncertu charytatywego poświęconemu Adrianowi „Covanowi” Kowankowi. Koncert został zarejestrowany 26 kwietnia 2009 roku w krakowskim klubie Studio.

W ramach promocji albumu grupa odbyła w Polsce trasę koncertową pod nazwą Blitzkrieg 5 Tour 2009[79]. Wraz z Vader wystąpiła black metalowa grupa Marduk[80]. Z udziału w trasie zrezygnowały grupy Rootwater i Blindead[79][81]. Trasa rozpoczęła się 29 sierpnia 2009 roku w Warszawie, a zakończyła 13 września w Toruniu[79]. Ponadto grupa wystąpiła w takich miastach jak Olsztyn, Gdańsk, Szczecin, Poznań, Łódź, Katowice, Opole, Wrocław, Kraków, Rzeszów, Radom, Lublin i Białystok[79]. Natomiast na przełomie września i października ponownie z grupą Marduk odbyła europejską trasę The Funeral Nation Tour 2009[82]. W listopadzie i wrześniu Vader odbył amerykańską trasę Monsters Of Death Tour wraz z Augury, Decrepit Birth, The Amenta i Warbringer[83]. W grudniu do zespołu dołączył Marek Pająk, znany z występów w grupie Esqarial, który zastąpił Kiełtykę[84][85]. W kwietniu 2010 roku zespół odbył północnoamerykańską trasę koncertową Killfest 2010 poprzedzając występy Overkill. W związku z brakiem wizy Pająka zastąpił Marco Martell znany z występów w Malevolent Creation[86]. W maju zespół w odnowionym składzie odbył trasę koncertową w Europie Wschodniej. Natomiast w sierpniu skład powrócił do Polski gdzie odbył trasę Głosy z Otchłani (De Profundis 1995-2010) w ramach, której grupa zaprezentował album De Profunis w całości[87].

Po 2010

W 2011 roku z powodów osobistych zespół opuścił Tomasz „Reyash” Rejek[88]. Zastąpił go znany z występów w Hermh i Abused Majesty – Tomasz „Hal” Halicki[89]. 12 sierpnia 2011 roku ukazał się dziewiąty album studyjny zespołu zatytułowany Welcome to the Morbid Reich. Nagrania zostały zarejestrowane w białostockim Hertz Studio we współpracy z braćmi Wojciechem i Sławomirem Wiesławskimi. Miksowanie i mastering odbyło się także w Hertz Studio. Proces realizacji nagrań został udokumentowany sześcioma krótkimi filmami opublikowanymi w serwisie YouTube. Materiał został zrealizowany przez zespół producencki Fabryczna Art, natomiast reżyserii podjął się Kuba Zubrzycki. Okładkę i oprawę graficzną przygotował Zbigniew M. Bielak znany ze współpracy z grupami Watain, Azarath i Slayer. Autorem większości kompozycji, a także tekstów na płycie był lider zespołu Piotr „Peter” Wiwczarek. Z kolei występujący w zespole od 2010 roku Marek „Spider” Pająk skomponował cztery utwory, w tym jedno intro. Przed premierą płyty z zespołu odszedł Paweł „Paul” Jaroszewicz, którego zastąpił brytyjski muzyk James Stewart. Dziewiąta produkcja zespołu odniosła prawdopodobnie największy sukces w Polsce gdzie trafiła na 6. miejsce krajowej listy przebojów (OLiS)[90]. Materiał był notowany ponadto na listach przebojów w Niemczech, Szwajcarii, Francji i w Stanach Zjednoczonych. Pod koniec roku formacja odbyła europejską trasę koncertową The Sign of The Hell wraz z zespołami Gorgoroth, Valkyrja i Admirion[91].

W 2012 roku grupa otrzymała Fryderyka w kategorii Album roku metal za płytę Welcome to the Morbid Reich[92]. W marcu tego samego roku Vader udał się w trasę koncertową Blitzkrieg VI po Polsce[93]. Wspierany przez takie grupy jak Eris is My Homegirl, The Sixpounder i Calm Hatchery zespół wystąpił w trzynastu miastach. W czerwcu kwartet udał się do Ameryki Południowej, by wystąpić w Kolumbii, Peru, Wenezueli i Argentynie. Następnie w lipcu i sierpniu muzycy wystąpili podczas letnich festiwali Metaltown Festival w Szwecji, Ragnarock Open Air, Queens Of Metal Festival i Sticky Fingers Festival w Niemczech oraz Jalometalli Festival w Finlandii. Natomiast na przełomie listopada i grudnia zespół odbył trasę koncertową Back to Black Tour w Polsce, Słowacji i Czechach[94]. Grupa wykonał podczas występów album Black to the Blind (1997) w całości. W styczniu i w lutym 2013 roku Vader kontynuował trasę, tym razem w Europie, wspierany przez Aborted i Bonded by Blood. Kolejne koncerty z cyklu muzycy dali w kwietniu i maju wraz z Melechesh.

Muzycy

Tomasz „Hal” Halicki podczas koncertu 11 lipca 2013

Obecny skład zespołu

Muzycy koncertowi

Byli członkowie zespołu

Oś czasu

Dyskografia

Albumy studyjne

Nagrody i wyróżnienia

James Stewart podczas koncertu 11 lipca 2013
Tomasz „Reyash” Rejek podczas koncertu 22 stycznia 2009
RokKategoriaNagrodaNota
1989Zespół rokuPlebiscyt Thrash'em All, 19888. miejsce[97]
Gitarzysta roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)6. miejsce[97]
1990Album roku (Necrolust)Plebiscyt Thrash’em All, 19893. miejsce[98]
Zespół roku4. miejsce[98]
Gitarzysta roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)5. miejsce[98]
Wokalista roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)5. miejsce[98]
1991Zespół rokuPlebiscyt Thrash’em All, 19902. miejsce[99]
Album roku (Morbid Reich)Laur[99]
Basista roku (Jacek „Jackie” Kaliszewski)8. miejsce[99]
Wokalista roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)4. miejsce[99]
Gitarzysta roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)4. miejsce[99]
Perkusista roku (Krzysztof „Docent” Raczkowski)6. miejsce[99]
1992Zespół rokuPlebiscyt Thrash’em All, 1991Laur[100]
Wokalista roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)4. miejsce[100]
Gitarzysta roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Laur[100]
Perkusista roku (Krzysztof „Docent” Raczkowski)Laur[100]
1993Najlepsza płyta (The Ultimate Incantation)Plebiscyt Thrash’em All, 1992Laur[101]
Najlepsza płyta (świat) (The Ultimate Incantation)5. miejsce[101]
Basista roku (Jacek „Jackie” Kaliszewski)4. miejsce[101]
Zespół rokuLaur[101]
Wokalista roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Laur[101]
Gitarzysta roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Laur[101]
Osobistość roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Laur[101]
Perkusista roku (Krzysztof „Docent” Raczkowski)Laur[101]
Perkusista roku (świat) (Krzysztof „Docent” Raczkowski)4. miejsce[101]
1997Album roku metal (Black to the Blind)FryderykNominacja[11]
2000Album roku metal (Litany)FryderykNominacja[15]
2001Najlepsza Grupa„Burrn!” – Heavy Metal Championship 200025. miejsce[102]
2002Muzyk roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Plebiscyt Metal Hammer, 2001Laur[103]
Przebój roku („Reign Forever World”)2. miejsce[103]
Osobowość roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)2. miejsce[103]
Album roku (Reign Forever World)3. miejsce[103]
Zespół rokuLaur[103]
2002Album roku metal (Revelations)FryderykNominacja[32]
2003Muzyk roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Plebiscyt Metal Hammer, 2002Laur[104]
Zespół rokuLaur[104]
Album roku (Revelations)Laur[104]
Osobowość roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)2. miejsce[104]
Przebój roku („Epitaph”)4. miejsce[104]
Przebój roku („Revelation of Black Moses”)8. miejsce[104]
Przebój roku („Nomad”)10. miejsce[104]
Najlepszy zespółPlebiscyt Terrorizer, 20028. miejsce[105]
Najlepszy album (Revelations)9. miejsce[105]
2004Album roku rock/metal (The Beast)FryderykNominacja[40]
Muzyk roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Plebiscyt Metal Hammer, 2003Laur[106]
Album roku (Blood)Laur[106]
Przebój roku („We Wait”)Laur[106]
Zespół rokuLaur[106]
2005The Best Death Metal Album (The Beast)Metal Storm Awards 20044. miejsce[107]
Zespół rokuPlebiscyt Teraz Rock, 20047. miejsce[108]
Album roku (The Beast)6. miejsce[108]
Muzyk roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Plebiscyt Metal Hammer, 2004Laur[109]
Zespół roku2. miejsce[109]
Album roku (The Beast)3. miejsce[109]
Osobowość roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Laur[109]
Przebój roku („Dark Transmission”)2. miejsce[109]
2006Album roku metal (Impressions in Blood)FryderykNominacja[50]
2007Płyta roku 2006 (Impressions in Blood)Plebiscyt czytelników Rockmetal.pl5. miejsce[110]
The Best Death Metal Album (Impressions in Blood)Metal Storm Awards 20063. miejsce[111]
Płyta roku (Impressions in Blood)Plebiscyt Metal Hammer, 2006Laur[112]
Przebój roku („Helleluyah (God is Dead)”)Laur[112]
Instrumentalista roku (Maurycy „Mauser” Stefanowicz)Laur[112]
Zespół rokuLaur[112]
2010Płyta roku 2009 (Necropolis)Plebiscyt czytelników Rockmetal.pl10. miejsce[113]
The Best Death Metal Album (Necropolis)Metal Storm Awards 200910. miejsce[114]
Wokalista roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)Plebiscyt Metal Hammer, 20092. miejsce[115]
Zespół roku5. miejsce[115]
Instrumentalista roku (Piotr „Peter” Wiwczarek)4. miejsce[115]
KulturaNagroda Prezydenta Miasta OlsztynaLaur[116]
Album roku metal (Necropolis)FryderykNominacja[117]
2011Zespół rokuPlebiscyt Metal Hammer, 20105. miejsce[118]
2012The Best Death Metal Album (Welcome to the Morbid Reich)Metal Storm Awards 20112. miejsce[119]
Wokalista roku 2011 (Piotr „Peter” Wiwczarek)Pure Fucking Metal Awards, 20113. miejsce[120]
Album roku 2011 (Welcome to the Morbid Reich)Laur[120]
Album roku metal (Welcome to the Morbid Reich)FryderykLaur[92]
Przebój roku („Come And See My Sacrifice”)Plebiscyt Metal Hammer, 20112. miejsce[121]
Płyta roku 2011 (Welcome to the Morbid Reich)Plebiscyt czytelników Rockmetal.pl2. miejsce[122]
2013Wokalista roku 2011 (Piotr „Peter” Wiwczarek)Pure Fucking Metal Awards, 20124. miejsce[123]
2015Wokalista roku 2014 (Piotr „Peter” Wiwczarek)Plebiscyt Teraz Rock, 20149. miejsce[124]
Zespół roku 20144. miejsce[124]
Płyta roku 2014 (Tibi et Igni)9. miejsce[124]
2021Album roku metal (Solitude in Madness)FryderykLaur[125]

Przypisy

  1. ↑ a b c d Bradley Torreano: Vader Biography. allmusic.com. [dostęp 2014-02-25]. (ang.).
  2. ↑ a b Vader – Encyclopaedia Metallum: The Metal Archives. metal-archives.com. [dostęp 2014-02-25]. (ang.).
  3. ↑ Vader overwiev. metalstorm.net. [dostęp 2014-02-25]. (ang.).
  4. ↑ Gary Hill: The Strange Sound of Cthulhu: Music Inspired by the Writings of H.P. Lovecraft. Lulu.com, s. 73. ISBN 978-1847287762.
  5. ↑ Kinofilia – Wywiad z Piotrem Wiwczarkiem. film.com.pl. [dostęp 2008-03-03]. (pol.).
  6. ↑ Roman Rogowiecki. Vader rules. „Billboard”. Tom 114, Nr 23, s. 57, 8 czerwca 2002. Nielsen Business Media, Inc.. ISSN 0006-2510. (ang.). 
  7. ↑ Katarzyna Krakowiak. Metalmania X lat festiwalu. „Metal Hammer”. 3, s. 14–18, 1995. ISSN 1231-9759. (pol.). 
  8. ↑ Film Polski: Teoria hałasu w: Historia polskiego rocka – film (produkcja TVN). [dostęp 2012-03-18]. (pol.).
  9. ↑ VADER „The Ultimate Incantation” MOSH59. earache.com. [dostęp 2009-10-01]. (ang.).
  10. ↑ Sankowski Robert. Vader. „Tylko Rock”. 7/1994. Wiesław Weiss. Red Publica Press. ISSN 1230-2317. (pol.). 
  11. ↑ a b Nominowani i laureaci 1997. [w:] Nagroda muzyczna Fryderyk [on-line]. ZPAV. [dostęp 2010-11-17]. (pol.).
  12. ↑ Nowy Vader już w sklepach!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  13. ↑ Vader w Metal Mind Records, nowa płyta. rockmetal.pl, 10 grudnia 1999. [dostęp 2008-03-14]. (pol.).
  14. ↑ Nowy Vader już w sklepach!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-02-02]. (pol.).
  15. ↑ a b Nominowani i laureaci 2000, Album Roku Metal. zpav.pl. [dostęp 2009-01-07]. (pol.).
  16. ↑ Vader nagrywa nowy album. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  17. ↑ Vader: w ciągłym ataku!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  18. ↑ With Full Force 2001. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-02-02]. (pol.).
  19. ↑ Vader na Thrash’em All Festival. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  20. ↑ Rusza Thrash’em All Festival. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-02-02]. (pol.).
  21. ↑ Vader gra Mayhem. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  22. ↑ Turbo i Vader na jednej scenie. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  23. ↑ Vader: Sezon w pełni. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  24. ↑ Vader: Życie w trasie. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  25. ↑ Shambo opuścił Vader. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  26. ↑ Basista Hunter basistą Vadera!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  27. ↑ Rewelacje Vadera. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  28. ↑ „Rewelacje” Vadera już w maju, onet.pl, 14 marca 2002 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-10] (pol.).
  29. ↑ Vader: Zamieszanie wokół singla. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  30. ↑ Vader kontratakuje!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  31. ↑ Najdłuższa płyta Vader. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  32. ↑ a b Nominowani i laureaci 2002, Album Roku – Heavy Metal. zpav.pl. [dostęp 2009-01-07]. (pol.).
  33. ↑ Vader: Novy zamiast Simona!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  34. ↑ Vader: Pierwszy koncert z Novym. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  35. ↑ Vader: EP wcześniej. rockmetal.pl, 12 sierpnia 2003. [dostęp 2008-03-14]. (pol.).
  36. ↑ Vader: Wypadek w studiu, wymiana perkusisty, onet.pl, 18 lutego 2004 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-28] (pol.).
  37. ↑ Vader w studiu!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  38. ↑ Vader: „Bestia” dobra na jesień, onet.pl, 29 marca 2004 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-11] (pol.).
  39. ↑ Obejrzyj okładkę Vadera. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  40. ↑ a b Nominowani i laureaci 2004, Album Roku Metal. zpav.pl. [dostęp 2009-01-07]. (pol.).
  41. ↑ 50 tys. osób na koncercie Metalliki, onet.pl, 1 czerwca 2004 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-11] (pol.).
  42. ↑ DVD Vader gotowe, onet.pl, 3 listopada 2004 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-10] (pol.).
  43. ↑ Vader: Odejście Doca. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  44. ↑ Vader: Nowy kontrakt. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  45. ↑ Vader w Regain Records. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  46. ↑ Vader: Wojna już wkrótce. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  47. ↑ Vader rusza na wojnę, onet.pl, 14 listopada 2005 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-13] (pol.).
  48. ↑ Vader: Czerwone impresje. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  49. ↑ Vader: 11 krwawych impresji, onet.pl, 3 lipca 2006 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-10] (pol.).
  50. ↑ a b Nominowani i laureaci 2006, Album Roku Rock / Metal. zpav.pl. [dostęp 2009-01-07]. (pol.).
  51. ↑ Vader: „Chwała piekłu”. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  52. ↑ Vader: teledysk do „Helleluyah” gotowy. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  53. ↑ Vader: Zobacz prowokujący klip!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  54. ↑ Festiwalowa kanikuła Vader. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  55. ↑ Premiera nowego DVD zespołu Vader już dziś, onet.p l, 8 października 2007 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-11] (pol.).
  56. ↑ „Księga umarłych” od Vadera, onet.pl, 31 stycznia 2008 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-20] (pol.).
  57. ↑ „XXV” na 25 urodziny Vadera. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  58. ↑ Przedsmak „XXV” Vader. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  59. ↑ Vader – premiera „XXV” przesunięta na 12 czerwca. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  60. ↑ Vader ujawnił okładkę jubileuszowej płyty, onet.pl, 18 lutego 2008 [dostęp 2008-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-14] (pol.).
  61. ↑ Zmiany personalne w Vader. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  62. ↑ Novy odszedł z Vader. onet.pl, 16 czerwca 2008. [dostęp 2008-07-14]. (pol.).
  63. ↑ Dismember na urodzinach Vader. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  64. ↑ Gorefest i Entombed na urodzinach Vader. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  65. ↑ Samael na urodzinach Vadera. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  66. ↑ VADER dziękuje wszystkim za 25 lat wsparcia!. 8 września 2008. [dostęp 2008-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-07)]. (pol.).
  67. ↑ Vader bez perkusisty i gitarzysty. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  68. ↑ Vader: muzycy sesyjni zastąpią Mausera i Daraya. rockmetal.pl. [dostęp 2009-08-30]. (pol.).
  69. ↑ VADER: New Touring Lineup Announced – Sep. 17, 2008. BlabberMouth.Net. [dostęp 2009-01-21]. (ang.).
  70. ↑ a b Więcej o nowej płycie Vadera, muzyka.onet.pl [dostęp 2009-02-04] [zarchiwizowane z adresu 2013-01-13] (pol.).
  71. ↑ DEICIDE, VADER, SAMAEL, DEVIAN, ZONARIA: 'Winterfest 2009' Tour Dates Announced – Oct. 8, 2008. Blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-29]. (ang.).
  72. ↑ Vader do studia. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-05-23]. (pol.).
  73. ↑ VADER, LENG TCH’E Confirmed For UK DEATHFEST – Feb. 2, 2009. blabbermouth.net. [dostęp 2009-02-02]. (ang.).
  74. ↑ Vader: Nagrania ukończone!. muzyka.interia.pl. [dostęp 2009-05-23]. (pol.).
  75. ↑ AGGLUTINATION FESTIVAL: l’edizione 2009. metalitalia.com. [dostęp 2009-08-27]. (wł.).
  76. ↑ Vader zakończył prace nad „Necropolis”. rockmetal.pl. [dostęp 2009-05-23]. (pol.).
  77. ↑ Vader w Nuclear Blast, muzyka.onet.pl [dostęp 2009-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-10] (pol.).
  78. ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 14.09.2009 – 20.09.2009. olis.onyx.pl. [dostęp 2011-07-21]. (pol.).
  79. ↑ a b c d Zagraj z Vader podczas Blitzkrieg 5 Tour. nuta.pl. [dostęp 2009-05-27]. (pol.).
  80. ↑ VADER To Tour Poland With MARDUK – June 23, 2009. blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-30]. (ang.).
  81. ↑ Blitzkrieg V: Rootwater i Blindead rezygnują, muzyka.onet.pl [dostęp 2009-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2009-06-22] (pol.).
  82. ↑ VADER, MARDUK To Team Up For European Co-Headlining Tour – June 4, 2009. blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-30]. (ang.).
  83. ↑ VADER To Headline North American 'Monsters Of Death Tour’ – June 24, 2009. blabbermouth.net. [dostęp 2009-08-30]. (ang.).
  84. ↑ Decapitated „It wasn’t an easy decision to continue without my brother” (interview with Wacław „Vogg” Kiełtyka). hardtimes.ca. [dostęp 2009-11-21]. (ang.).
  85. ↑ Vader szuka gitarzysty, muzyka.onet.pl [dostęp 2009-12-06] [zarchiwizowane z adresu 2009-12-08] (pol.).
  86. ↑ VADER Taps AGAINST THE PLAGUES Guitarist For North American Tour – Mar. 31, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-04-01]. (ang.).
  87. ↑ Vader świętuje 15. urodziny „De Profundis”. rockmetal.pl. [dostęp 2014-02-25]. (pol.).
  88. ↑ VADER Bassist Quits – Feb. 16, 2011. blabbermouth.net. [dostęp 2011-02-16]. (ang.).
  89. ↑ Vader przed legendami thrash metalu. muzyka.interia.pl. [dostęp 2011-02-25]. (pol.).
  90. ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 15.08.2011 – 21.08.2011. olis.onyx.pl. [dostęp 2011-08-26]. (pol.).
  91. ↑ Vader na trasie z Gorgoroth. rockmetal.pl. [dostęp 2014-02-25]. (pol.).
  92. ↑ a b Fryderyki 2012: laureaci. zpav.pl. [dostęp 2012-04-26]. (pol.).
  93. ↑ „Blitzkrieg VI” w marcu. rockmetal.pl. [dostęp 2014-02-25]. (pol.).
  94. ↑ Vader planuje „Back To The Black Tour 2012”. rockmetal.pl. [dostęp 2014-02-25]. (pol.).
  95. ↑ Zaloguj się do Facebooka, Facebook [dostęp 2022-03-24] (pol.).
  96. ↑ Solitude In Madness by VADER – info and shop at Nuclear Blast – Nuclear Blast, www.nuclearblast.de [dostęp 2020-05-28].
  97. ↑ a b Mariusz Kmiołek. Podsumowanie roku 1989. „Thrash’em All”. 1/1989, s. 22. Mariusz Kmiołek. Cranage/Thrash’em All. ISSN 1429-9380. (pol.). 
  98. ↑ a b c d Mariusz Kmiołek. Podsumowanie roku 1989. „Thrash’em All”. 3/4/1990, s. 36. Mariusz Kmiołek. Cranage/Thrash’em All. ISSN 1429-9380. (pol.). 
  99. ↑ a b c d e f Mariusz Kmiołek. Podsumowanie roku 1990. „Thrash’em All”. 1/1991, s. 38. Mariusz Kmiołek. Cranage/Thrash’em All. ISSN 1429-9380. (pol.). 
  100. ↑ a b c d Mariusz Kmiołek. Podsumowanie roku 1991. „Thrash’em All”. 2/1992, s. 14–15. Mariusz Kmiołek. Cranage/Thrash’em All. ISSN 1429-9380. (pol.). 
  101. ↑ a b c d e f g h i Mariusz Kmiołek. Podsumowanie 1992. „Thrash’em All”. 6/1993. Mariusz Kmiołek. Empire Records. ISSN 1429-9380. (pol.). 
  102. ↑ Archiwum news 2001. [dostęp 2010-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-30)]. (pol.).
  103. ↑ a b c d e Karol Niezgoda, Darek Świtała. Podsumowanie roku Czytelnicy. „Metal Hammer”. 2/2002, s. 12–13. Tomasz Dziubiński. Metal Mind Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.). 
  104. ↑ a b c d e f g Podsumowanie roku Czytelnicy. „Metal Hammer”. 2/2003, s. 26–27. Tomasz Dziubiński. Metal Mind Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.). 
  105. ↑ a b Angielski „Terrorizer” docenił VADER!. vader.pl, 2003-01-21. [dostęp 2010-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-30)]. (pol.).
  106. ↑ a b c d VADER zdeklasował rywali!. vader.pl, 2004-02-16. [dostęp 2010-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-30)]. (pol.).
  107. ↑ Metal Storm Awards 2004. metalstorm.net. [dostęp 2014-03-20]. (ang.).
  108. ↑ a b VADER bardzo wysoko w Teraz Rock!. vader.pl, 2005-02-10. [dostęp 2010-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-12)]. (pol.).
  109. ↑ a b c d e Podsumowanie Metal Hammer 2004. vader.pl, 2005-02-08. [dostęp 2010-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-12)]. (pol.).
  110. ↑ Adam Kaliszewski: Podsumowanie roku 2006 według czytelników i forumowiczów. rockmetal.pl. [dostęp 2014-03-20]. (pol.).
  111. ↑ Metal Storm Awards 2006. metalstorm.net. [dostęp 2014-03-20]. (ang.).
  112. ↑ a b c d „Metal Hammer”. 2/2007. Dariusz Świtała. Metal Mind Productions Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.). 
  113. ↑ płyta roku 2009 według czytelników rockmetal.pl. rockmetal.pl. [dostęp 2014-03-20]. (pol.).
  114. ↑ Metal Storm Awards 2009. metalstorm.net. [dostęp 2014-03-20]. (ang.).
  115. ↑ a b c Podsumowanie roku 2009. [w:] Metal Hammer [on-line]. [dostęp 2014-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-25)]. (pol.).
  116. ↑ Vader otrzymał nagrodę w dziedzinie kultury. olsztyn.wm.pl. [dostęp 2010-12-13]. (pol.).
  117. ↑ Nominowani i laureaci 2010, Album Roku Rock / Metal. zpav.pl. [dostęp 2009-01-07]. (pol.).
  118. ↑ Podsumowanie roku 2010 – Metal Hammer 3/2011. metalmind.pl. [dostęp 2011-03-12]. (pol.).
  119. ↑ Metal Storm Awards 2011. metalstorm.net. [dostęp 2014-03-20]. (ang.).
  120. ↑ a b Pure Fucking Metal Awards 2011. metalnews.pl. [dostęp 2012-01-25]. (pol.).
  121. ↑ Podsumowanie roku 2011. [w:] Metal Hammer [on-line]. luxtorpeda.net. [dostęp 2014-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-10)]. (pol.).
  122. ↑ płyta roku 2011 według czytelników rockmetal.pl. rockmetal.pl. [dostęp 2014-03-20]. (pol.).
  123. ↑ Pure Fucking Metal Awards, 2012. metalnews.pl. [dostęp 2014-03-21]. (pol.).
  124. ↑ a b c Teraz Najlepsi 2014. facebook.com/behemoth. [dostęp 2015-02-02]. (pol.).
  125. ↑ Fryderyk 2021 [dostęp 2021-08-06] (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Vader
Albumy studyjne
Albumy tribute
Minialbumy
Albumy koncertowe
Single
Kompilacje
Dema
Różni wykonawcy
Wideografia
Powiązane
Artykuły
Zespoły
Osoby

Media użyte na tej stronie

Vader Winterfest 2009 012.jpg
Autor: Wojciech Dobrogojski <bahlazamon (at) o2 (dot) pl>, Licencja: CC BY-SA 2.5
Winterfest 2009, Vader, Warszawa, Progresja, 22.01.2009
Metalmania 2008 Vader Marcin Novy Nowak 01.jpg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Marcin "Novy" Nowak z zespołu Vader w czasie festiwalu Metalmania 2008
Vader at Hatefest (Martin Rulsch) 26.jpg
(c) Martin Rulsch, Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Vader at Hatefest 2015 in Berlin.
Vader Paris 010508 05.jpg
Autor: Vassil, Licencja: CC BY 3.0
Vader en concert à la Locomotive, à Paris, le 01/05/08.
Vader - Rock Harz 2013 - 11-07-2013 08.jpg
Autor: Florian Stangl, Licencja: CC BY 2.0
Vader - Rock Harz 2013 - 11-07-2013
Metalmania 2008 Vader Maurycy Mauser Stefanowicz 02.jpg
Autor: , Licencja: CC BY 3.0
Maurycy "Mauser" Stefanowicz z zespołu Vader w czasie festiwalu Metalmania 2008
Vader - Rock Harz 2013 - 11-07-2013 06.jpg
Autor: Florian Stangl, Licencja: CC BY 2.0
Vader - Rock Harz 2013 - 11-07-2013
Vader 2011 in Rostock.jpg
Autor: Jonas Rogowski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Vader playing in Rostock, Germany, 2011
Paweł Paul Jaroszewicz.jpg
Autor: Agnieszka Krysiuk kontakt (at) agakrysiuk (dot) com (http://www.agakrysiuk.com/), Licencja: CC BY-SA 2.5
perkusista Paweł "Paul" Jaroszewicz (próba z Vader, 2008, klub Progresja)
Vader Winterfest 2009 018.jpg
Autor: Wojciech Dobrogojski <bahlazamon (at) o2 (dot) pl>, Licencja: CC BY-SA 2.5
Winterfest 2009, Vader, Warszawa, Progresja, 22.01.2009