Vengeur (1928)

Vengeur (Q137)

Jednostka bliźniacza „Vengeura” – „Ajax”
Klasa	okręt podwodny
Typ	Redoutable
Projekt	M5
Historia
Stocznia	Arsenal de Cherbourg
Położenie stępki	1925
Wodowanie	1 września 1928
Marine nationale
Wejście do służby	grudzień 1931
Zatopiony	27 listopada 1942
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	1570 ton 2084 t
Długość	92,3 m
Szerokość	8,2 m
Zanurzenie	4,7 m
Zanurzenie testowe	80 m
Rodzaj kadłuba	dwukadłubowy
Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 6000 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	17 węzłów 10 w.
Zasięg	powierzchnia: 10 000 Mm przy 10 w. zanurzenie: 100 Mm przy 5 w.
Uzbrojenie
1 działo kal. 100 mm, 2 wkm kal. 13,2 mm, 13 torped
Wyrzutnie torpedowe	7 × 550 mm 2 × 550/400 mm
Załoga	61

Vengeur (Q137) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu międzywojennego i II wojny światowej, jedna z 31 jednostek typu Redoutable. Okręt został zwodowany 1 września 1928 roku w stoczni Arsenal de Cherbourg, a do służby w Marine nationale wszedł w grudniu 1931 roku. Jednostka pełniła służbę na Morzu Śródziemnym, a od zawarcia zawieszenia broni między Francją a Niemcami znajdowała się pod kontrolą rządu Vichy. 27 listopada 1942 roku „Vengeur” został samozatopiony w Tulonie.

Projekt i budowa

„Vengeur” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1924 roku^[1][2]. Projekt (o sygnaturze M5^[2]) był ulepszeniem pierwszych powojennych francuskich oceanicznych okrętów podwodnych – typu Requin^[1]. Poprawie uległa krytykowana w poprzednim typie zbyt mała prędkość osiągana na powierzchni oraz manewrowość^[1][3]. Posiadał duży zasięg i silne uzbrojenie; wadą była ciasnota wnętrza, która powodowała trudności w dostępie do zapasów prowiantu i amunicji^[3]. Konstruktorem okrętu był inż. Jean-Jacques Roquebert^[3].

„Vengeur” zbudowany został w Arsenale w Cherbourgu^[4][5]. Stępkę okrętu położono w 1925 roku^[5][a], został zwodowany 1 września 1928 roku^[4][6], a do służby w Marine nationale przyjęto go w grudniu 1931 roku^[2][5]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q137^[2].

Dane taktyczno–techniczne

„Vengeur” był dużym, oceanicznym dwukadłubowym okrętem podwodnym^[1][3]. Długość całkowita wynosiła 92,3 metra (92 metry między pionami), szerokość 8,2 metra i zanurzenie 4,7 metra^[4][7]. Wyporność standardowa w położeniu nawodnym wynosiła 1384 tony (normalna 1570 ton), a w zanurzeniu 2084 tony^[4][6][b]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne Sulzer o łącznej mocy 6000 koni mechanicznych (KM)^[4][11][c]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 2000 KM^[3][4][d]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 17 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu (na próbach okręt osiągnął 19 węzłów)^[4][9][e]. Zasięg wynosił 10 000 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym (lub 4000 Mm przy prędkości 17 węzłów) oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą^[1][5]. Zbiorniki paliwa mieściły 95 ton oleju napędowego^[2][4]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 80 metrów, zaś czas zanurzenia 45-50 sekund^[1][3]. Autonomiczność okrętu wynosiła 30 dób^[2][10].

Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 550 mm: cztery na dziobie i jeden potrójny zewnętrzny aparat torpedowy. Prócz tego za kioskiem znajdował się jeden podwójny dwukalibrowy (550 lub 400 mm) aparat torpedowy^[2][3]. Na pokładzie było miejsce na 13 torped, w tym 11 kalibru 550 mm i dwie kalibru 400 mm^[2][3]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiło działo pokładowe kal. 100 mm L/45 M1925 oraz zdwojone stanowisko wielkokalibrowych karabinów maszynowych Hotchkiss kalibru 13,2 mm L/76^[2][3][f].

Załoga okrętu składała się z 4 oficerów oraz 57 podoficerów i marynarzy^[4][5][g].

Służba

W momencie wybuchu II wojny światowej okręt pełnił służbę na Morzu Śródziemnym w składzie 7. dywizjonu 1. Flotylli okrętów podwodnych w Tulonie^[12]. Dowódcą jednostki był w tym okresie kpt. mar. H.J.M. Digard^[12]. Po wybuchu wojny „Vengeur” trafił do stoczni na remont, który zakończył się 2 lutego 1940 roku^[12]. W czerwcu 1940 roku jednostka nadal należała do 7. dywizjonu okrętów podwodnych, stacjonując w Bizercie^[13]. Okręt uczestniczył w tym miesiącu w patrolowaniu środkowej części Morza Śródziemnego^[14]. Po zawarciu zawieszenia broni między Francją a Niemcami „Vengeur” znalazł się pod kontrolą rządu Vichy. 11 października 1940 roku okręt opuścił Tulon i pokonując Cieśninę Gibraltarską dopłynął do Casablanki^[15]. W styczniu 1942 roku „Vengeur” stacjonował w bazie Diego Suarez na Madagaskarze, którą opuścił 22 marca udając się do Sajgonu^[16]. 27 listopada 1942 roku, podczas ataku Niemców na Tulon, jednostka została samozatopiona^[3][7].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
• Ivan Gogin: REDOUTABLE submarines (1931-1939). Navypedia. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
• Don Kindell: BRITISH and OTHER NAVIES DAY-BY-DAY. Naval History Homepage. [dostęp 2017-03-30]. (ang.).
• Jean Labayle-Couhat: French warships of World War II. London: Ian Allan Ltd., 1971. ISBN 0-7110-0153-7. (ang.).
• Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1999. ISBN 83-902554-7-2.
• Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).
• Oscar Parkes (red.): Jane’s Fighting Ships 1934. London: Sampson Low, Marston & Co., 1934. (ang.).
• Antony Preston (red.): Jane’s Fighting Ships of World War II. London: Studio Editions, 1989. ISBN 1-85170-194-X. (ang.).