Vertol VZ-2

Vertol VZ-2
Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Vertol Aircraft
Typ	eksperymentalny
Konstrukcja	metalowa
Załoga	1
Historia
Data oblotu	13 sierpnia 1957
Dane techniczne
Napęd	1 × Silnik turbowałowy Avco Lycoming YT53-L-1
Moc	522 kW (700 KM)
Wymiary
Rozpiętość	7,59 m
Długość	8,05 m
Wysokość	4,57 m
Masa
Własna	1678 kg
Osiągi
Prędkość maks.	340 km/h
Pułap praktyczny	4200 m
Zasięg	210 km
Dane operacyjne
Użytkownicy
USA

Vertol VZ-2 (Model 76) – amerykański doświadczalny zmiennopłat, mający w praktyce sprawdzić możliwość lotu tego typu układów konstrukcyjnych. Maszyna ogółem wykonała około 450 lotów w tym 34 z przejściem z lotu pionowego do poziomego. Wybudowano jeden egzemplarz, który obecnie znajduje się na terenie National Air and Space Museum.

Historia

VZ-2 był zmiennopłatem, który miał w sobie łączyć cechy śmigłowca czyli możliwość pionowego startu i lądowania z szybkością lotu poziomego charakterystyczną dla samolotu a niedostępną dla śmigłowca. Koncepcję VZ-2 opracował Polak, Wiesław Zenon Stępniewski. W finansowanie projektu włączyły się United States Air Force oraz United States Navy. Samolot nie był przeznaczony do produkcji seryjnej a miał jedynie służyć praktycznemu sprawdzeniu przyjętych założeń. W 1956 roku ukończono prototyp a w kwietniu 1957 roku rozpoczęto testy naziemne maszyny. 13 sierpnia 1957 roku samolot, za którego sterami siedział pilot doświadczalny Leonard Lavassar wzniósł się po raz pierwszy pionowo w powietrze. Średnica zamontowanych śmigieł uniemożliwiała klasyczny start i lądowanie ze skrzydłami ustawionymi równolegle względem kadłuba. 15 lipca 1958 roku samolot wykonał pełnoprofilowy lot, w którym po pionowym starcie obrócono skrzydła wraz z silnikami do poziomej pozycji, wykonano przelot w locie poziomym, następnie ponownie obrócono skrzydła i samolot pionowo wylądował. Próby maszyny trwały do 1964 roku udowadniając możliwość praktycznej eksploatacji zmiennopłatów. W 1965 roku cały program został zakończony, a jedyny ukończony prototyp trafił do National Air and Space Museum.

Bibliografia

• Ryszard Witkowski: Dzieje śmigłowca. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ECHO, 2005, s. 268-270. ISBN 83-87162-10-8.

Amerykańskie samoloty i śmigłowce wojskowe z okresu po 1945 roku Samoloty myśliwskie F-4 F-5 F-8 F-9 F-11 F-14 F-15 F-15E F-16 F/A-18 F/A-18E/F F-22 F-35 F-80 F-82 F-84 F-84F F-86 F-89 F-94 F-100 F-101 F-102 F-104 F-105 F-106 F-111 FH-1 FJ F2H F3D F3H F4D F6U F7U F8F F9F Samoloty bombowe B-1 B-2 B-36 B-45 B-47 B-50 B-52 B-57 B-58 B-66 F-117 P6M Samoloty szturmowe A-1 (AD) A-2 (AJ) A-3 A-4 A-5 A-6 A-7 A-10 A-26 A-37 AC-47 AC-119 AC-130 AM AV-8B Samoloty patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych AF-2/3 P-2 P-3 P-8 P4M P5M S-2 S-3 Samoloty rozpoznawcze walki radioelektronicznej i dowodzenia E-1 E-2 E-3 E-4 E-6 EA-6B E-8 RF-61C EC-121 MC-12W SR-71 RC-135 U-2 Samoloty obserwacyjne O-1 O-2 OV-1 OV-10 Samoloty szkolno-treningowe TT T-6 T-28 T-33 T-34 T-37 T-38 T-43 Samoloty transportowe C-2 C-5 C-7 C-8 C-9 C-17 C-20A/B/C/D/E C-20F/G/H/J C-23 C-32 C-37B C-74 C-97 C-118 C-119 C-123 C-124 C-130 C-131 C-133 C-135 C-140 C-141 L-20/U-6 U-1 Śmigłowce i pionowzloty AH-1 AH-64 CH-34 CH-37 CH-46 CH-47 CH-53 CH-53E CH-54 HH-43 MH-6 MH-53 OH-6 OH-58 SH-2 SH-2G SH-3 SH-60 UH-1 UH-19 UH-60 V-22 Bezzałogowe AQM-91 BQM-74 D-21 FQM-151 Q-2 MQM-105 ScanEagle MQ-1/RQ-1 RQ-2 RQ-3 RQ-4 RQ-5 RQ-6 RQ-7 RQ-8A MQ-4C MQ-9 RQ-21 RQ-170 Konstrukcje doświadczalne i prototypy A-12 A2D AH-56 AR40 Avenger Compound Seasprite 533 Bird of Prey Charger CL-760 E-10 F5D F2Y F-20 F-107 16H Jet Mentor MQ-25 N-102 NH-3A RAH-66 RQ-37 S-67 S-92 S-97 S-71 S-72 Sioux Scout KingCobra Skyrocket Skystreak Tacit Blue T-46 T-7 X-21 X-44 X-49 XB-46 XB-48 XC-99 XB-51 XB-70 XCG-20 XC-120 XF10F XF-85 XF-87 XF-88 XF-90 XF-91 XF-92 XF-103 XF-108 XF-109 XH-51A Compound XH-59 XP-79 XQ-58 XT-30 YA-9 YAH-63 YAL-1 YB-35 YB-49 YC-125 YF-12 YF-17 YF-23 YF-93 YF-95 YF-96 V-247 V-280 VZ-2