Victimae paschali laudes
tekst sekwencji Victimae paschali laudes (po łacinie, bez zwrotki Credendum est) | |
Forma muzyczna |
---|
Victimae paschali laudes (Ofiarujmy chwałę w wierze, Niech w święto radosne, Hostię Świętą Paschy dziwnej, Sekwencja Wielkanocna) – łacińska sekwencja będąca częścią rzymskokatolickiej i mariawickiej mszy, przypisana na niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego, dozwolona w czasie oktawy wielkanocnej. Poprzedza w liturgii śpiew Alleluja. Nazwa pochodzi od pierwszych słów sekwencji.
Historia
Zazwyczaj jej autorstwo przypisuje się Wiponowi z Burgundii, XI-wiecznemu poecie i kapelanowi cesarza rzymskiego Konrada II, czasem również szwajcarskiemu kompozytorowi Notkerowi Jąkale, królowi francuskiemu Robertowi II Pobożnemu, bądź francuskiemu poecie i kompozytorowi Adamowi z St. Victor. Wspominana w tekście Maria to postać Marii Magdaleny.
Victimae paschali laudes jest (obok Veni Sancte Spiritus, Lauda Sion Salvatorem i Dies irae) jedną z czterech średniowiecznych sekwencji zachowanych w Missale Romanum, opublikowanym w 1570 roku na podstawie uchwał Soboru Trydenckiego. Przed Soborem Trydenckim było wiele innych sekwencji.
Pieśń ta jest jedną z kilku sekwencji zachowanych w liturgii katolickiej do czasów współczesnych. Jej tekst śpiewany był do muzyki wielu kompozytorów renesansowych i barokowych, w tym: Antoine’a Busnois, Josquina des Prés, Orlando di Lasso, Adriana Willaerta, Giovanniego Pierluigiego da Palestriny, Williama Byrda. Luterańskie hymny wywodzące się z Victimae paschali laudes zawiera Christ ist erstanden oraz kantata Johanna Sebastiana Bacha Christ lag in Todesbanden. Zwrotka zaczynająca się od słów Credendum est ze względu na pejoratywny stosunek do Żydów została usunięta przez Sobór Trydencki i nie dodano jej do mszału w 1570 roku[1]. W Polsce do 1966 roku sekwencja wykonywana była po łacinie. Po drugim soborze watykańskim oraz w 1000. rocznicę Chrztu Polski po raz pierwszy zaśpiewano ją w języku polskim.
W Kościołach mariawickich wykonywana przez całą oktawę wielkanocną, po Alleluja, a przed Ewangelią, najczęściej w formie recytowanej.
Tekst
Teksty dotyczące oryginalnej melodii
Tekst łaciński (tekst pierwotny) | Tekst łaciński (tekst współczesny) | Tekst polski (tłumaczenie z 1599 r.)[2] |
---|---|---|
Víctimæ pascháli laudes | Victimae paschali laudes | Ofiarujmy chwałę w wierze, |
Tłumaczenia polskie (starsze)
Tekst polski (przerobiona wersja z 1599 r.)[3] | Tekst polski (tłumaczenie z 1845 r.)[4] |
---|---|
Ofiarujmy chwałę w wierze, | Ofiarujmy chwałę w wierze, |
Tłumaczenia polskie (nowsze)
Tekst polski (tekst współczesny) | Tekst polski (przerobiona wersja tekstu współczesnego)[5] |
---|---|
Niech w święto radosne Paschalnej Ofiary | Niech w radosne święto Paschalnej Ofiary, |
Nagrania
żeńskie, jednogłosowe wykonanie sekwencji (po łacinie)
męskie wykonanie sekwencji (po łacinie)
Przypisy
- ↑ Sanctus.pl: Victimae Paschali Laudes – Sekwencja Wielkanocna + SANCTUS.pl. sanctus.pl. [dostęp 2018-04-17].
- ↑ tłumaczenie ks. Stanisława Grochowskiego, 1599 (Himny, prozy i cantica kościelne); wersja przeznaczona do śpiewania na oryginalną melodię gregoriańską
- ↑ wersja tłumaczenia z 1599 roku (autorstwa ks. Stanisława Grochowskiego), przerobiona na pieśń zwrotkową
- ↑ wersja z książki: Dostateczny śpiewnik kościelny i domowy wraz z książką modlitewną, dla wygody katolików z różnych książek i śpiewników zebrany i ułożony polecony przez Melchiora de Diepenbrock i Daniela Latussek. Opolska Biblioteka Cyfrowa, [1845]. s. 424–425 [wg książki], s. 225 [w pliku PDF]. [dostęp 2021-12-30].
- ↑ wersja z książki: ks. J. Siedlecki: Śpiewnik kościelny. 1987.
Linki zewnętrzne
- Nuty chóralnych kompozycji sekwencji Victimae paschali laudes na CDPL. www1.cpdl.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-20)].
Media użyte na tej stronie
Sequence "Victimae Paschali Laudes", traditionally attributed to Wipo of Burgundy. For text, see Victimae Paschali Laudes. For an image of a score (not the one I performed from) see this gif. Recorded using GarageBand with some reverb added. Normalised using Audacity. It is a single continuous take. Time: 1:49.
Victimae paschali laudes
Sequence of Easter, Gregorian Chant