Vinschgau

Vinschgau
ilustracja
Państwo

 Włochy

Region autonomiczny

 Trydent-Górna Adyga

Rodzaj obiektu

dolina

Położenie na mapie Trydentu-Górnej Adygi
Mapa konturowa Trydentu-Górnej Adygi, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Vinschgau”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Vinschgau”
46°38′N 10°47′E/46,633333 10,783333
Dolina Vinschgau.
Vinschgau z lotu ptaka.

Vinschgau (wł. Val Venosta) – dolina w Alpach, w północnych Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga (prowincja Bolzano), zlokalizowana pomiędzy przełęczą Reschen i Merano. Najwyższa część doliny Adygi w Tyrolu Południowym, położona na wysokości 520–1504 m n.p.m.

Historia

Vinschgau została zaludniona bardzo wcześnie. Świadczą o tym szczątki człowieka sprzed 5000 lat znalezione w dolinie. Szczątkom tym nadano przydomek Ötzi. Około 15 r. p.n.e. obszar ten zdobyli Rzymianie[1]. Niedługo później przez Vinschgau poprowadzono pierwszą drogę przecinającą Alpy, noszącą nazwę Via Claudia Augusta. Ze względu na istnienie tego szlaku, w średniowieczu na obszarze doliny toczono liczne walki o dominację[1]. Ostatecznie obszar ten zajęli hrabiowie Tyrolu, a następnie Habsburgowie[1].

Turystyka

W regionie znajduje się ponad 40 zamków, w tym: XIII-wieczny Zamek Churburg; średniowieczny, przekształcony w renesansową rezydencję Zamek Coldrano; zbliżony pod względem konstrukcyjnym do fortu Zamek Kastelbell, a także znajdujący się w ruinie Zamek Rotund[2]. Na Zamku Juval mieści się jeden z sześciu oddziałów Messner Mountain Museum, noszący nazwę MMM Juval. Ponadto, w obrębie doliny zlokalizowany jest oddział MMM Ortles muzeum[3].

Administracja

Lokalizacja okręgu wspólnotowego Vinschgau (kolor czerwony) na mapie prowincji Bolzano.
Gminy okręgu wspólnotowego Vinschgau (numeracja na liście obok).

W 1962 roku utworzono jednostkę administracyjną tzw. wspólnotę okręgową Vinschgau (niem. Bezirksgemeinschaft Vinschgau, wł. Comunità Comprensoriale Val Venosta), wchodzącą w skład prowincji Bolzano (jest to jedna z ośmiu tego typu jednostek, funkcjonujących w tej prowincji). Zajmuje ona powierzchnię 1441,68 km², a w 2018 roku była zamieszkiwana przez 35 974 osoby[4]. W jej skład wchodzi 13 gmin:

  1. Kastelbell-Tschars (wł. Castelbello-Ciardes)
  2. Graun im Vinschgau (wł. Curon Venosta)
  3. Glurns (wł. Glorenza)
  4. Latsch (wł. Laces)
  5. Laas (wł. Lasa)
  6. Mals (wł. Malles Venosta)
  7. Martell (wł. Martello)
  8. Prad am Stilfserjoch (wł. Prato allo Stelvio)
  9. Schlanders (wł. Silandro)
  10. Schluderns (wł. Sluderno)
  11. Schnals (wł. Senales)
  12. Stilfs (wł. Stelvio)
  13. Taufers im Münstertal (wł. Tubre)

Głównym miastem i stolicą okręgu jest Schlanders (wł. Silandro)[5]. Według spisu z 2011 roku dla 97,29% populacji okręgu językiem ojczystym jest język niemiecki, dla 2,63% język włoski, zaś dla 0,08% język ladyński[6].

Przypisy

  1. ↑ a b c La Storia della Val Venosta. Maso.eu. [dostęp 2015-07-16]. (wł.).
  2. ↑ Castles in the Venosta Valley. Vinschgau. [dostęp 2015-07-16]. (ang.).
  3. ↑ Museums in Venosta Valley. Vinschgau. [dostęp 2015-07-16]. (ang.).
  4. ↑ Demografische Daten – 2018; Downloads. [w:] Aktuelles und Publikationen [on-line]. astat.provinz.bz.it, 2019-09-20. [dostęp 2019-09-24]. (niem.).
  5. ↑ Kontakt. [w:] Organisation [on-line]. bzgvin.it. [dostęp 2019-09-24]. (niem.).
  6. ↑ Zusammensetzung der drei Sprachgruppen in Prozenten (bezogen auf die bei den Volkszählungen 2001 und 2011 abgegebenen gültigen Erklärungen) nach Gemeinden/Consistenza percentuale per comune dei tre gruppi linguistici sul totale delle dichiarazioni valide rilasciate ai censimenti della popolazione del 2001 e del 2011. [w:] Volkszählung 2011/Censimento della popolazione 2011 [on-line]. astat.provinz.bz.it, 2012-06. [dostęp 2019-09-24]. (niem.).

Media użyte na tej stronie

2014-10-24 07-44-31 Italy Trentino-Alto Adige Cadipietra Im Stoana.jpg
Autor: Ten plik został załadowany za pomocą narzędzia Commonist., Licencja: CC BY-SA 3.0
Włochy Włochy, aerial view of Meran and Vinschgau (middle) with mountain Ortler (upper part). Ultental in the left. Mountains from Vigiljoch up to Naturnser Hochjoch, Naturnser Hochwart, Muttegrub, Hoher Dieb, Hasenöhrl, Zufrittspitze.
Comunità comprensoriali Alto Adige.svg
Autor: Mortadelo2005, Licencja: CC BY 2.5
Districts of South Tyrol (Italy).
Oberer Vinschgau Mals 01.jpg
(c) I, Kuebi, CC-BY-SA-3.0
Der Obere Vinschgau. Blick von St. Jakob bei Glurns in Richtung Reschenpass (nicht sichtbar, nur ein Teil der Südrampe). Der Ort am rechten Bildrand ist Mals. In der Bildmitte hinten ist Burgeis mit der Fürstenburg und der Abtei Marienberg zu erkennen. Im Vordergrund eine der ersten Obstplantagen des Oberen Vinschgaus.
Flag of Trentino-South Tyrol.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Oberes Vinschgau.jpg
Autor: Flyout z niemieckiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The higher part of Vinschgau. Taken from Ski Resort Watles. View towards Mals, Glurns and Schluderns. In background Ortler-Alps with Laaser Spitze above of Etsch valley.
Italy relief location map.jpg
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting) and NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Blank physical map of Italy including the 08-2009 modification of the boundary between Emilia-Romagna and Marche regions, for geo-location purpose.