Visions of Johanna

Visions of Johanna
Utwór Boba Dylana
z albumu Blonde on Blonde
Wydany

16 maja 1966

Nagrywany

14 lutego 1966

Gatunek

blues

Długość

7:27

Twórca

Bob Dylan

Producent

Bob Johnston

Wydawnictwo

Columbia Records

Visions of Johanna – piosenka skomponowana przez Boba Dylana, nagrana przez niego w lutym i wydana na albumie Blonde on Blonde w maju 1966 r.

Historia i charakter utworu

Piosenka „Visions of Johanna” zaliczana jest przez krytyków do arcydzieł Dylana[1]. Clinton Helin uważa ją za najlepiej zrealizowaną w studiu kompozycję ze wszystkich nagranych do tej pory[2]. Należy ona także do utworów wywodzących się z głębin jego podświadomości czy też „podziemia”, które przecież sam stworzył.

W tym okresie twórczości Dylan w stosunkowo długich kompozycjach łączył obrazy i postacie w surrealistycznych wersach zderzających się z innymi surrealistycznymi wersami w tajemniczych, trudnych nieraz do jasnego zrozumienia zwrotkach, wywołujących jednak w słuchaczach i czytelnikach wrażenie nieodpartego piękna[3]. Koresponduje z tym rozmazana, nieostra okładka albumu.

Utwór napisany jest z punktu widzenia narratora, schwytanego w ciasny, wręcz klaustrofobiczny związek z kobietą noszącą imię Louise. Wolny pozostaje jedynie jego umysł, który ściga nieosiągalne wyobrażenie Johanny. Podążając za tą wizją czytelnik/słuchacz przenosi się z miejsca na miejsce; z loftów nocnego Manhattanu do podziemi metra, do pustych placów, do tajemniczego muzeum, w którym „sądzona jest nieskończoność” (ang. oryg. „infinity goes up on trial”). Za narratorem czytelnik/słuchacz wychwytuje strzępki rozmów, spotyka dziwne postacie (m.in. zagubionego małego chłopca, który może być lustrzanym odbiciem narratora; „całonocne” dziewczyny w kolejce D; strażnika nocnego) i jest ścigany przez ducha elektryczności. Wszystkie te historie, które się mu przydarzają, stopniowo rozluźniają jego pojęcie rzeczywistości i w halucynacyjnym zakończeniu utworu pozostają już ostatecznie jedynie „wizje Johanny”.

Utwór ten jest jednym z ulubionych utworów „twardych” fanów Dylana. Tacy znawcy twórczości i życia Dylana jak np. Andy Gill (autor książki Don't Think Twice, It's All Right) i Robert Shelton (autor No Direction Home: The Life and Music of Bob Dylan) uważają „Visions of Johanna” za jeden z głównych utworów Dylana.

W 1982 r. czytelnicy The Telegraph wybrali ten utwór „najbardziej ulubioną piosenką Dylana”, pozostawiając „Like a Rolling Stone” i „It's Alright, Ma (I'm Only Bleeding)” zdecydowanie ex aequo na drugim miejscu.

Tajemniczość, wizyjność i niejasność treści kontrastuje z prostotą samej muzyki zbudowanej na czterech akordach. Przez cztery zwrotki schemat rymów to AAA BBBB CC. Ostatnia zwrotka to dramatyczne crescendo z rozciągniętym schematem rymów AAA BBBBBBB CC.

Wykonanie wokalne utworu jest na najwyższym poziomie[3]. Niezwykłe i zaskakujące nieraz frazowanie Dylana, dodaje utworowi nowych znaczeń.

Chociaż zespołowe wykonanie piosenki na albumie Blonde on Blonde jest mistrzowskie, to jej solowa, akustyczna wersja z Manchesteru w Anglii, zarejestrowana na albumie The Bootleg Series Vol. 4 całkowicie dorównuje oryginałowi. Zapowiadając ten utwór Dylan odrzuca oskarżenie, że jest to „piosenka narkotyczna”. Dla niego myślenie o tej piosence w ten sposób jest po prostu prostactwem.

Nie jest jasne, czy kompozycja ta ma jakiekolwiek źródła w biografii Dylana. Została napisana w pół roku po rozstaniu z Joan Baez i właściwie w okresie ślubu muzyka z Sarą Noznisky (Lownds), ale próżno tu szukać jakiś powiązań.

Sesje i koncerty Dylana, na których wykonywał ten utwór

1965

Sesje do albumu

1966

Tournée po Australii i Europie (pocz. 13 kwietnia 1966)

1974

Tournée po Ameryce z The Band (pocz. 3 stycznia 1974)

1976

Rolling Thunder Revue 2 (pocz. 18 kwietnia 1976)

1988

Nigdy nie kończące się tournée (pocz. 7 czerwca 1988)
Interstate 88 II
Część druga: Letnie tournée po Północnej Ameryce (pocz. 18 sierpnia 1988)

1989

Część szósta: Jesienne tournée po USA (pocz. 10 października 1989)

Dyskografia i wideografia

Wersje innych artystów

  • Quinaimes Band - Quinaimes Band (1971)
  • Marianne Faithfull - Rich Kid Blues (1988)
  • Austine Delone - Delone at Last (1991)
  • Peter Laughner - Take the Guitar Player for a Ride (1994)
  • Lee Renaldo na albumie różnych wykonawców Outlaw Blues, Volume 2 (1995)
  • The Zimmermen - The Dungeon Tapes (1996)
  • The Grateful Dead - Fallout from the Phil Zone (1997)
  • Michael Moore - Jewels and Binoculars (2000)
  • Robyn Hitchcock - Robyn Sings (2002)
  • Gerry Murphy - Gerry Murphy Sings Bob Dylan (2002)
  • Anders Osborne na albumie różnych wykonawców Blues on Blonde on Blonde (2003)

Przypisy

  1. ↑ Trager 2004 ↓, s. 653.
  2. ↑ Heylin 1995 ↓, s. 48.
  3. ↑ a b Trager 2004 ↓, s. 654.

Bibliografia

  • Paul Williams. Bob Dylan. Performing Artist 1960-1973. The Early Years. Omnibus Press, Nowy Jork 2004 ISBN 1-84449-095-5
  • Clinton Heylin: Bob Dylan. The Recording Sessions 1960-1994. Nowy Jork: St. Martin Press, 1995. ISBN 0-312-13439-8.
  • Oliver Trager: Keys to the Rain. The Definitive Bob Dylan Encyclopedia. Nowy Jork: Billboard Books, 2004. ISBN 0-8230-7974-0.

Linki zewnętrzne

Bob Dylan
Albumy studyjne
Albumy koncertowe
Kompilacje
Bob Dylan & The Band
Bob Dylan & The Grateful Dead
Traveling Wilburys
Piosenki

Dylan: Lily of the West

Koncerty i tury koncertowe
Filmoteka