Vochysiaceae
Vochysia sericea | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | Vochysiaceae |
Nazwa systematyczna | |
Vochysiaceae A. St.-Hil. Mém. Mus. Hist. Nat. 6: 265. 1820[3] | |
Typ nomenklatoryczny | |
Vochysia Aubl.[3] |
Vochysiaceae – rodzina roślin z rzędu mirtowców zawierająca w zależności od ujęcia systematycznego 7–8 rodzajów obejmujących około 200 gatunków (z czego 100 reprezentuje rodzaj Vochysia, a 60 – Qualea[4][2]. Należą tu przede wszystkim drzewa i krzewy rosnące w wilgotnych lasach równikowych i na sawannach. Większość rodzajów występuje na obszarze tropikalnej Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej. W Afryce zachodniej stwierdzono dwa rodzaje tu zaliczane – Erismadelphus i Korupodendron[4].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewa średniej i dużej wielkości, rzadziej krzewy i rzadko liany[4].
- Liście
- Naprzeciwległe lub okółkowe. Pojedyncze, często z parą szybko odpadających przylistków i czasem z miodnikami pozakwiatowymi[4].
- Kwiaty
- Grzbieciste, obupłciowe, w różnej liczbie zebrane w groniaste kwiatostany. Składają się z pięciu, zrośniętych u nasady działek kielicha, które u wielu gatunków są okazałe. Płatków korony jest w poszczególnych rodzajach różna liczba – od 3, rzadko 5, do 1 lub 0. Płodny pręcik jest tylko jeden. Zalążnia w plemieniu Vochysieae jest górna i trójkomorowa, w plemieniu Erismeae – dolna i jednokomorowa[4].
- Owoce
- Torebki[4].
Systematyka
- Pozycja i podział według systemu APG IV (2016)[5]
W aktualizowanym systemie APG IV w ujęciu Petera Stevensa rodzina siostrzana dla mirtowatych (Myrtaceae) w obrębie rzędu mirtowców (Myrtales). Rząd należy do kladu różowych (rosids) i w jego obrębie jest kladem siostrzanym bodziszkowców[2]. Dawniej (np. w systemie Cronquista z 1981) rodzina zaliczana była do rzędu krzyżownicowców (Polygales). W systemie Takhtajana (1997) uznana została za siostrzaną dla malpigiowatych (Malpighiaceae) i Trigoniaceae wraz z którymi tworzyła rząd Vochysiales. Pomimo odrębności w budowie kwiatów badania molekularne, analizy anatomiczne i morfologiczne wskazują na przynależność do mirtowców[4].
mirtowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Relacje filogenetyczne w obrębie rodziny pozostają niejasne. Dowiedziono, że taksonem monofiletycznym jest plemię Erismieae obejmujące amerykański rodzaj Erisma i afrykańskie Erismadelphus oraz Korupodendron[2].
plemię Vochysieae
- Callisthene Mart.
- Qualea Aubl.
- Ruizterania Marc.-Berti
- Salvertia A.St.-Hil.
- Vochysia Aubl.
plemię Erismieae
- Erisma Rudge
- Erismadelphus Mildbr.
- Korupodendron Litt & Cheek
Zastosowanie
Niektóre gatunki mają ograniczone (lokalne) znaczenie jako źródło drewna i znajdują zastosowanie lecznicze. Nasiona kilku gatunków z rodzaju Erisma wykorzystywane są jako pożywienie lub do wytłaczania olejów roślinnych, stosowanych m.in. do wyrobu świec i mydła[4].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c d e Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – V. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 225-336. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105–121.
- ↑ List of genera in family VOCHYSIACEAE. [w:] Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Kew Royal Botanical Garden. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Plate from book
Autor: Conrado, Licencja: CC BY 3.0
Flor de Pau-Terra-Grande, Qualea grandiflora.
Autor: João Medeiros, Licencja: CC BY 2.0
Vochysia tucanorum - VOCHYSIACEAE
Alto Paraíso de Goiás - Goiás - Brasil.