Vochysiaceae

Vochysiaceae
Ilustracja
Vochysia sericea
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mirtowce

Rodzina

Vochysiaceae

Nazwa systematyczna
Vochysiaceae A. St.-Hil.
Mém. Mus. Hist. Nat. 6: 265. 1820[3]
Typ nomenklatoryczny

Vochysia Aubl.[3]

Kwiat Qualea grandiflora

Vochysiaceaerodzina roślin z rzędu mirtowców zawierająca w zależności od ujęcia systematycznego 7–8 rodzajów obejmujących około 200 gatunków (z czego 100 reprezentuje rodzaj Vochysia, a 60 – Qualea[4][2]. Należą tu przede wszystkim drzewa i krzewy rosnące w wilgotnych lasach równikowych i na sawannach. Większość rodzajów występuje na obszarze tropikalnej Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej. W Afryce zachodniej stwierdzono dwa rodzaje tu zaliczane – Erismadelphus i Korupodendron[4].

Morfologia

Vochysia tucanorum
Pokrój
Drzewa średniej i dużej wielkości, rzadziej krzewy i rzadko liany[4].
Liście
Naprzeciwległe lub okółkowe. Pojedyncze, często z parą szybko odpadających przylistków i czasem z miodnikami pozakwiatowymi[4].
Kwiaty
Grzbieciste, obupłciowe, w różnej liczbie zebrane w groniaste kwiatostany. Składają się z pięciu, zrośniętych u nasady działek kielicha, które u wielu gatunków są okazałe. Płatków korony jest w poszczególnych rodzajach różna liczba – od 3, rzadko 5, do 1 lub 0. Płodny pręcik jest tylko jeden. Zalążnia w plemieniu Vochysieae jest górna i trójkomorowa, w plemieniu Erismeae – dolna i jednokomorowa[4].
Owoce
Torebki[4].

Systematyka

Pozycja i podział według systemu APG IV (2016)[5]

W aktualizowanym systemie APG IV w ujęciu Petera Stevensa rodzina siostrzana dla mirtowatych (Myrtaceae) w obrębie rzędu mirtowców (Myrtales). Rząd należy do kladu różowych (rosids) i w jego obrębie jest kladem siostrzanym bodziszkowców[2]. Dawniej (np. w systemie Cronquista z 1981) rodzina zaliczana była do rzędu krzyżownicowców (Polygales). W systemie Takhtajana (1997) uznana została za siostrzaną dla malpigiowatych (Malpighiaceae) i Trigoniaceae wraz z którymi tworzyła rząd Vochysiales. Pomimo odrębności w budowie kwiatów badania molekularne, analizy anatomiczne i morfologiczne wskazują na przynależność do mirtowców[4].

mirtowce

Combretaceaetrudziczkowate





Onagraceaewiesiołkowate



Lythraceaekrwawnicowate






Myrtaceaemirtowate



Vochysiaceae





Melastomataceaezaczerniowate




Crypteroniaceae




Alzateaceae



Penaeaceae








Podział rodziny[6][2][4]

Relacje filogenetyczne w obrębie rodziny pozostają niejasne. Dowiedziono, że taksonem monofiletycznym jest plemię Erismieae obejmujące amerykański rodzaj Erisma i afrykańskie Erismadelphus oraz Korupodendron[2].

plemię Vochysieae

  • Callisthene Mart.
  • Qualea Aubl.
  • Ruizterania Marc.-Berti
  • Salvertia A.St.-Hil.
  • Vochysia Aubl.

plemię Erismieae

  • Erisma Rudge
  • Erismadelphus Mildbr.
  • Korupodendron Litt & Cheek

Zastosowanie

Niektóre gatunki mają ograniczone (lokalne) znaczenie jako źródło drewna i znajdują zastosowanie lecznicze. Nasiona kilku gatunków z rodzaju Erisma wykorzystywane są jako pożywienie lub do wytłaczania olejów roślinnych, stosowanych m.in. do wyrobu świec i mydła[4].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. a b c d e Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – V. [w:] Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium [on-line]. University of Maryland. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 225-336. ISBN 1-55407-206-9.
  5. Angiosperm Phylogeny Group (2009). An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. Botanical Journal of the Linnean Society 161: 105–121.
  6. List of genera in family VOCHYSIACEAE. [w:] Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Kew Royal Botanical Garden. [dostęp 2012-07-18]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

Pauterragrande1.jpg
Autor: Conrado, Licencja: CC BY 3.0
Flor de Pau-Terra-Grande, Qualea grandiflora.
Flickr - João de Deus Medeiros - Vochysia tucanorum.jpg
Autor: João Medeiros, Licencja: CC BY 2.0

Vochysia tucanorum - VOCHYSIACEAE

Alto Paraíso de Goiás - Goiás - Brasil.