Vungakoto Lilo

Vunga Lilo

Lilo w barwach Union Bordeaux Bègles (2011)
Pełne imię i nazwisko	Vungakoto Filimone Lilo[1]
Data i miejsce urodzenia	28 lutego 1983 Koulo
Wzrost	193 cm[2]
Masa ciała	107 kg[2]
Rugby union
Pozycja	skrzydłowego, obrońca
Kariera seniorska[a]
Lata Zespół Wyst. (Pkt.) Fanga 2007–2008 Cornish Pirates[3] 13 (35) 2008–2009 Bristol[1] 3 (0) 2010–2012 Bordeaux-Bègles[4] 64 (115) 2012–2015 Tarbes[4] 72 (150) 2015– Montauban 0 (0)
Reprezentacja narodowa[b]
rugby union
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.) 2007–  Tonga 42 (87)
rugby 7
Lata Reprezentacja Turn. (Pkt.) 2006–2008  Tonga
Rugby league
Pozycja	środkowy
Reprezentacja narodowa
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.) 2004  Tonga 2 (20)
↑ Mecze i punkty w lidze akt. w dniu 24 sierpnia 2015 r. ↑ Mecze i punkty w reprez. akt. w dniu 9 października 2015 r.

Lilo (po prawej) w meczu Pucharu Świata z Francją (2011)

Vungakoto „Vunga” Lilo (wym. [vuŋaˈkoto ˈlilo], ur. 28 lutego 1983 r. w Koulo^[1][2] na wyspie Lifuka) – tongijski rugbysta występujący na pozycji skrzydłowego lub obrońcy. Reprezentant kraju w obu odmianach rugby, trzykrotny uczestnik pucharu świata w rugby union i jednokrotny igrzysk Wspólnoty Narodów.

Młodość

Lilo urodził się w wiosce Koulo^[1][2] na Lifuce, głównej wyspie archipelagu Haʻapai. Jak niemal cała miejscowa młodzież, Vunga wolny czas spędzał między innymi na grze przypominającej touch rugby – bezkontaktową odmianę rugby^[5][6]. Z czasem rozpoczął treningi w miejscowym klubie^[2], jednak jego kariera sportowa na dobre rozpoczęła się, kiedy wraz z zespołem pojechał na turniej na stołeczną wyspę Tongatapu^[5][6]. W 2004 roku trafił do klubu rugby league z Fanga ʻo Pilolevu, przedmieść Nukuʻalofy^[2]. W 2006 roku Vungakoto zmienił dyscyplinę i rozpoczął treningi rugby union^[2]. Jego ostatnim klubem na Tonga była Fanga Rugby Club^[7][8][9].

Kariera klubowa

W listopadzie 2007 roku, po zakończeniu Pucharu Świata we Francji, Tongijczyk został zakontraktowany przez Cornish Pirates, drużynę z angielskiego Penzance^[7]. W barwach zespołu z Kornwalii w sezonie 2007/2008 wystąpił w 13 meczach National Division One (drugiej klasy rozgrywkowej w Anglii), w których zdobył 35 punktów^[3]. Po roku przeniósł się do Bristolu^[10], gdzie jednak nie zdołał wywalczyć sobie miejsca w składzie. W trakcie rocznego pobytu w drużynie, rozegrał zaledwie osiem spotkań, z czego tylko trzy w lidze^[1][4].

Wobec tego w maju 2009 roku ogłoszono transfer Lilo do francuskiego klubu Union Bordeaux Bègles, który rywalizował wówczas w Pro D2, drugiej klasie rozgrywkowej we Francji. Komplikacje związane z uzyskaniem francuskiej wizy sprawiły, że ostatecznie do przenosin doszło dopiero pod koniec sierpnia^[11]. W sezonie 2010/2011 zespół UBB zajął w lidze piąte miejsce^[12], które dało awans do fazy play-off. W niej gracze z Bordeaux dotarli do finału, gdzie pokonali SC Albi i w końcowym rozrachunku awansowali do Top 14^[13]. W najwyższej klasie rozgrywkowej Tongijczyk nie potrafił jednak utrzymać miejsca w wyjściowej piętnastce – wystąpił zaledwie w 11 meczach ligowych i czterech spotkaniach w ramach European Challenge Cup^[4][14]. W związku z tym już w lutym 2012 roku poinformowano, że klub nie przedłuży wygasającej umowy z reprezentantem Tonga^[15].

W czerwcu 2012 roku ogłoszono, że Lilo podpisał kontrakt z drużyną występującą w Pro D2, Tarbes Pyrénées rugby^[16]. W swoim pierwszym sezonie w barwach zespołu z Tarbes Vunga zdobył imponujące 15 przyłożeń w 27 spotkaniach^[4] – był to drugi, po Florianie Denosie, wynik w lidze^[17]. W kolejnych sezonach nie prezentował jednak porównywalnej dyspozycji, wobec czego włodarze klubu nie zdecydowali się na przedłużenie kontraktu^[18].

Z tego względu z końcem sezonu 2014/2015 roku Tongijczyk ponownie zmienił klub, przenosząc się do grającego w tej samej lidze US Montauban. Lilo podpisał roczny kontrakt, z możliwością przedłużenia go o kolejny rok^[18][19].

Kariera reprezentacyjna

Mający wówczas 21 lat Lilo wystąpił w dwóch meczach reprezentacji Tonga w rugby league w ramach Pacific Rim Championship. W spotkaniach z Fidżi i Wyspami Cooka grał na pozycji środkowego; zdobył dwa przyłożenia i siedem goli^[20][21].

Nieco ponad rok później, po zmianie dyscypliny, Vungakoto został włączony do składu reprezentacji w rugby 7 na odbywające się w ramach sezonu 2005/2006 turnieje w Los Angeles i Wellington^[8]. Kilka tygodni później wraz z drużyną „siódemek” reprezentował Tonga podczas Igrzysk Wspólnoty Narodów, które rozegrano w Melbourne^[8].

W reprezentacji piętnastoosobowej Lilo zadebiutował 10 lutego 2007 r. w spotkaniu kwalifikacyjnym do Pucharu Świata w Rugby 2007. Tongijczycy wysoko pokonali wówczas Koreę Południową^[1][22]. W czerwcu wziął udział w Pucharze Narodów Pacyfiku^[23], po którym otrzymał powołanie na Puchar Świata^[24]. Podczas rozgrywanego we Francji turnieju był podstawowym zawodnikiem swojej drużyny^[25] i w opinii komentatorów był wyróżniającym się graczem reprezentacji^[7][10]. Niemal bezpośrednio po odpadnięciu z turnieju Lilo ponownie dołączył do reprezentacji w odmianie siedmioosobowej, z którą wziął udział w turniejach Adelaide Sevens^[26]. W tym samym sezonie uczestniczył jeszcze m.in. w turnieju w Hongkongu^[27].

W kolejnych latach Lilo regularnie występował w reprezentacji 15-osobowej^[25], uczestnicząc w kolejnych edycjach Pucharu Narodów Pacyfiku (2008^[28], 2009^[29], 2010^[30], 2011)^[23]. Najbliżej zwycięstwa Tongijczycy byli w 2011 roku, kiedy uplasowali się za Japończykami tylko ze względu na porażkę w bezpośrednim pojedynku^[31].

Także w 2011 roku Vunga znalazł się w składzie zespołu na Puchar Świata^[32]. W trakcie nowozelandzkiego turnieju drużyna „ʻIkale Tahi” co prawda nie zdołała wyjść z grupy, jednak sprawiła jedną z największych niespodzianek w historii mistrzostw, ogrywając 19:14 Francję 19:14^[33].

Kolejnym znaczącym okresem w reprezentacyjnej karierze Lilo był rok 2015, kiedy to odbywała się kolejna edycja pucharu świata. W ramach przygotowań do tej imprezy Tongijczyk po trzech latach przerwy ponownie wziął udział w Pucharze Narodów Pacyfiku^[23], a następnie otrzymał powołanie na rozgrywany w Anglii Puchar Świata^[34][35]. Tam Lilo wystąpił we wszystkich czterech meczach swojej reprezentacji^[23], która jednak wygrała tylko jedno spotkanie, z Namibią^[25] i zajęła ostatecznie czwarte miejsce w grupie^[36].

Przypisy