Władcy Polski

Mapa Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego (1386–1434)

Władcy Polski – lista obejmuje książąt i królów Polski[1]. Pierwszą historyczną dynastią panującą w Polsce byli Piastowie, którzy rządzili od powstania państwa polskiego (około 900) do 1370, z krótką przerwą na panowanie Przemyślidów (1291–1306). W latach 1138–1320 miało miejsce rozbicie dzielnicowe, kiedy władza nad ziemiami polskimi należała równocześnie do wielu niezależnych książąt piastowskich. Od 1370 do 1399 panowali dwaj monarchowie z dynastii Andegawenów, zaś od 1386 do 1572 monarchowie z dynastii Jagiellonów.

Od zawarcia unii lubelskiej (1569) każdy nowo koronowany król Polski zostawał władcą Litwy z urzędu i nigdy nie był podnoszony na Wielkie Księstwo Litewskie[2].

Od 1573 do upadku Rzeczypospolitej w 1795 (III rozbiór Polski) władcy byli wybierani w drodze wolnej elekcji. W 1661 roku papież Aleksander VII przyznał królowi Janowi II Kazimierzowi Wazie i jego następcom tytuł rex orthodoxus[3]. Konstytucja 3 maja (1791), Konstytucja Księstwa Warszawskiego (1807) i Konfederacja Generalna Królestwa Polskiego (1812) przewidywały przywrócenie dziedziczności tronu i osadzenie na tronie dynastii Wettynów. Po kongresie wiedeńskim tytuł królów Polski nosili cesarze rosyjscy z dynastii Romanowów. W 1831 r. sejm zdetronizował Mikołaja I, choć ten nie uznał tej decyzji, bo konstytucja nie przewidywała możliwości detronizowania króla. Po pokonaniu polskiej armii i spacyfikowaniu powstania Romanowowie nadal używali tytułu króla Polski, aż do upadku monarchii w Rosji.

Dynastia Popielidów

W najważniejszych polskich kronikach średniowiecznych wspominano władców, którzy poprzedzali pierwszego historycznie potwierdzonego księcia Polski – Mieszka I.

PortretImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
LestekBis1581.JPGLeszko II? – ?legendarny władca Polski
LestekTri1581.JPGLeszko III? – ?legendarny władca Polski
Popiel I.jpgPopiel I? – ?legendarny władca Polski
PopielBis1581.jpgPopiel II? – ?legendarny władca Polski

Dynastia Piastów

Władcy dyskusyjni (IX–X w.)

Trzej bezpośredni poprzednicy Mieszka I są znani jedynie z relacji Galla Anonima. Ich historyczność jest dyskusyjna, jednak obecnie literatura skłania się do uznania listy władców przekazanej przez Galla za zgodną z rzeczywistością[4]. Nie zalicza się ich do władców Polski. Sam termin „Polska” nie jest poświadczony w tych wczesnych czasach, a ziemie, którymi władali stanowiły prawdopodobnie tylko część późniejszej Polski.

PortretImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Siemowit.PNGSiemowitIX w. – X w. (?)dyskusyjny władca Polski
Lestek.PNGLestekX w. (?) – X w. (?)dyskusyjny władca Polski
Siemomysł.PNGSiemomysłX w. – X w.dyskusyjny władca Polski

Książęta i królowie (do 1138)

Pierwszym władcą Polski potwierdzonym przez współczesne źródła był Mieszko I. Z władców Polski z dynastii Piastów panujących między około 960 a 1138 rokiem trzech dostąpiło koronacji: w 1025 roku Bolesław I Chrobry, w tym samym roku Mieszko II Lambert i w 1076 roku Bolesław II Szczodry.

Według relacji Kosmasa z Pragi w 1085 roku cesarz Henryk IV nadał Wratysławowi II, ówczesnemu władcy Czech, tytuł króla Polski; informacja ta jest jednak odrzucana przez większość badaczy[5].

PortretImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
MieszkoDagome.jpgMieszko Iok. 960 – 992Pierwszy władca Polski potwierdzony przez ówczesne źródła.
Chrobry1.jpgBolesław I Chrobry992 – 1025I król Polski.
Książę Czech.
Mieszko II.jpgMieszko II Lambert1025 – 1031II król Polski.
Bezprym.jpegBezprym1031 – 1032Książę Polski.
Mieszko II.jpgMieszko II Lambert1032 – 1033Źródła niemieckie podają, że Mieszko II Lambert zrzekł się korony w 1032 roku. W polskich źródłach do śmierci był tytułowany królem. Otto zmarł w 1033 roku śmiercią naturalną lub skrytobójczo zamordowany przez swego drużynnika. Natomiast Dytryk prawdopodobnie został wygnany z kraju w tym samym roku.
White square with question mark.pngOtto Bolesławowic
White square with question mark.pngDytryk
Mieszko II.jpgMieszko II Lambert1033 – 1034Po śmierci Ottona i wygnaniu brata stryjecznego, Dytryka, Mieszko II Lambert zjednoczył w swym ręku pełnię władzy w Polsce.
Odnowiciel.jpgKazimierz I Odnowiciel1034 – 1058Z braku źródeł niejasne jest, kto sprawował władzę w latach 1034–1037, gdyż w tym okresie Kazimierz musiał opuścić kraj. Kronikarze średniowieczni uzupełniali tę lukę Bolesławem Zapomnianym, jednak od końca XIX wieku uznaje się jego postać za zmyśloną. Faktyczne panowanie Kazimierza nastąpiło od 1039 r. lub 1040 r. i trwało aż do jego śmierci w 1058 r.
Smialy.jpgBolesław II Szczodry1058 – 1079III król Polski
Jan Matejko, Władysław I Herman.jpgWładysław I Herman1079 – 1086Po śmierci Kazimierza I Odnowiciela panował na Mazowszu jako lennik Bolesława II Szczodrego.
Jan Matejko, Władysław I Herman.jpgWładysław I Herman1086 – 1089W 1086 roku zawarto kompromis polityczny pomiędzy Władysławem I Świętym (królem Węgier) a Władysławem Hermanem, na mocy którego Mieszko Bolesławowic otrzymał dzielnicę małopolską a Władysław I Herman zatrzymał władzę zwierzchnią. W 1089 roku z inicjatywy Sieciecha i Judyty Marii otruto Mieszka Bolesławowica i wysłano pierwszego syna Hermana (Zbigniewa) do klasztoru w Saksonii, umożliwiając Bolesławowi Krzywoustemu przyszłe objęcie tronu po ojcu.
White square with question mark.pngMieszko Bolesławowic
Jan Matejko, Władysław I Herman.jpgWładysław I Herman1089 – 1098W 1089 roku, po otruciu Mieszka Bolesławowica, Władysław I Herman stał się na powrót jedynowładcą Polski.
Jan Matejko, Władysław I Herman.jpgWładysław I Herman1098 – 1102W roku 1098 synowie Władysława (Zbigniew i Bolesław III Krzywousty), przy poparciu możnych, obalili Sieciecha i wymogli na ojcu podział państwa na dzielnice. Zbigniew otrzymał Wielkopolskę, Kujawy i ziemię sieradzko-łęczycką, a Bolesław Małopolskę i Śląsk, zaś Władysław zatrzymał dla siebie Mazowsze wraz z władzą zwierzchnią nad wszystkimi księstwami.
Zbigniew.JPGZbigniew
Krzywousty1.jpgBolesław III Krzywousty
Zbigniew.JPGZbigniew1102 – 1107Książę wielkopolski, mazowiecki i kujawski w latach 1102–1107.
Krzywousty1.jpgBolesław III KrzywoustyKsiążę małopolski, śląski i sandomierski w latach 1102–1107.
Krzywousty1.jpgBolesław III Krzywousty1107 – 1138Książę małopolski, śląski i sandomierski w latach 1102–1107, książę Polski w latach 1107–1138.

Książęta zwierzchni (do 1227)

Ustawa sukcesyjna Bolesława III Krzywoustego zapoczątkowała w Polsce okres rozbicia dzielnicowego. Najważniejszym z książąt miał być władca dzielnicy senioralnej (w jej granicach znajdowała się stolica państwa – Kraków), będący zarazem – zgodnie z zasadą senioratu – najstarszym z rodu. Zasada ta została podważona już w 1146 roku wraz z wypędzeniem Władysława II Wygnańca, a załamała się w wyniku decyzji zjazdu łęczyckiego w 1180 roku, chociaż jeszcze w XIII wieku część pretendentów do dzielnicy krakowskiej powoływała się na swoje prawa z racji bycia najstarszym w rodzie. Zasada zwierzchności księcia krakowskiego nad całym państwem (zasada pryncypatu) obowiązywała do śmierci w Gąsawie w 1227 księcia Leszka Białego. Od tego momentu stopniowo postępowało rozdrobnienie ziem Polski, powiązane z umacnianiem się separatyzmu księstw dzielnicowych.

PortretImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Jan Matejko, Władysław II Wygnaniec.jpgWładysław II Wygnaniec1138 – 1146Książę śląski 1138–1146.
Jan Matejko, Bolesław IV Kędzierzawy.jpgBolesław IV Kędzierzawy1146 – 1173Książę mazowiecki 1138–1173, śląski 1146–1163.
Mieszko stary.jpgMieszko III Stary1173 – 1177Po raz pierwszy.
Książę wielkopolski 1138–1179, 1182–1202.

Ze względu na nadmierny fiskalizm i nadużycia władzy wybuchł bunt możnych krakowskich, którzy zaproponowali tron Bolesławowi Wysokiemu.

Kazimierz 2 Sprawiedliwy.jpgKazimierz II Sprawiedliwy1177 – 1191Po raz pierwszy.
Książę wiślicki 1166–1173, sandomierski 1173–1194, mazowiecki 1186–1194.

Możni krakowscy zaproponowali tron Bolesławowi Wysokiemu, ale te nie był w stanie go objąć ze względu na interwencję Mieszka Plątonogiego, wobec czego księciem ogłoszono Kazimierza.

Mieszko stary.jpgMieszko III Stary1191 – 1191Po raz drugi.
Wykorzystując zdradę kasztelana krakowskiego Henryka Kietlicza przejął tron.
Kazimierz 2 Sprawiedliwy.jpgKazimierz II Sprawiedliwy1191 – 1194Po raz drugi.
Kazimierz odbił Kraków z pomocą książąt ruskich.
Jan Matejko, Leszek Biały.jpgLeszek I Biały1194 – 1198Po raz pierwszy.
Nieletni, rządy regencyjne matki.
Mieszko stary.jpgMieszko III Stary1198 – 1199Po raz trzeci.
Odzyskał władzę dzięki umowie z Heleną Znojemską w zamian za zwrot Kujaw i uznanie Leszka Białego za następcę.
Jan Matejko, Leszek Biały.jpgLeszek I Biały1199 – 1199Po raz drugi.
W 1199 wojewoda krakowski Mikołaj i biskup Pełka usunęli Mieszka z tronu, lecz jeszcze w tym samym roku doszło między nimi do ugody.
Mieszko stary.jpgMieszko III Stary1199 – 1202Po raz czwarty.
W 1199 wojewoda krakowski Mikołaj i biskup Pełka usunęli Mieszka z tronu, lecz jeszcze w tym samym roku doszło między nimi do ugody.
Jan Matejko, Władysław Laskonogi.jpgWładysław III Laskonogi1202 – 1206

[a]

Po raz pierwszy.
Książę wielkopolski 1202–1220.

Wojewoda krakowski Mikołaj zażądał usunięcia wojewody sandomierskiego Goworka, a wobec odmowy Leszka, Mikołaj ogłosił księciem Władysława Laskonogiego.

Jan Matejko, Leszek Biały.jpgLeszek I Biały1206 – 1210

[a]

Po raz trzeci.

Po śmierci wojewody Mikołaja możni ogłosili księciem Leszka.

Mieszko IV.JPGMieszko IV Plątonogi1210 – 1211Papież Innocenty III na wniosek księcia śląskiego postanowił pod groźbą klątwy przywrócić zasadę senioratu, a Mieszko udał się na czele armii do Krakowa, gdzie został wpuszczony.

Książę raciborski 1173–1211, opolski 1202–1211.

Jan Matejko, Leszek Biały.jpgLeszek I Biały1211 – 1225Po raz czwarty.

Po śmierci Mieszka Leszek wrócił do Krakowa.

Jan Matejko, Henryk I Brodaty.jpgHenryk I Brodaty1225 – 1225Po raz pierwszy.
Gdy po klęsce z rąk Prusów Leszek Biały zastosował represje wobec członków odpowiedzialnego za porażkę rodu Gryfitów, ci w odpowiedzi na to w 1225 roku (pod nieobecność księcia Leszka Białego w Krakowie), przywołali na tron krakowski Henryka I Brodatego. Książę śląski od 1201.
Jan Matejko, Leszek Biały.jpgLeszek I Biały1225 – 1227Po raz piąty.

Krótkotrwały konflikt z Henrykiem I Brodatym zakończono zawarciem pokoju, wycofaniem się księcia śląskiego z Krakowa, a zarazem wygnaniem Gryfitów z Małopolski. Po śmierci Leszka Białego upada zasada zwierzchnictwa księcia krakowskiego nad Polską.

Książęta krakowscy (do 1291)

PortretImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Jan Matejko, Władysław Laskonogi.jpgWładysław III Laskonogi1228 – 1229Po raz drugi.
Na mocy umowy sukcesyjnej z Leszkiem Białym. W latach 1228–1229 w jego zastępstwie rządy w dzielnicy senioralnej sprawował Henryk I Brodaty[6].
Konrad I Mazowiecki.jpgKonrad I mazowiecki1229 – 1232Po raz pierwszy.
Zajął Kraków zbrojnie. Tytuł księcia krakowskiego przyjął dopiero po śmierci Władysława Laskonogiego[7]. Książę mazowiecki od 1202[8].
Jan Matejko, Henryk I Brodaty.jpgHenryk I Brodaty1232 – 1238Po raz drugi.
Przejął tron przy poparciu możnych. Książę śląski od 1201.
Henryk Pobozny.jpgHenryk II Pobożny1238 – 1241Tron objął jako następca ojca. Książę śląski od 1238.
Boleslaw Rogatka.jpgBolesław II Rogatka1241 – 1241Tron objął jako następca ojca. Książę śląski.
Konrad I Mazowiecki.jpgKonrad I Mazowiecki1241 – 1243Po raz drugi.
Zajął Kraków zbrojnie.
Jan Matejko, Bolesław Wstydliwy.jpgBolesław V Wstydliwy1243 – 1279Powołany na tron przez możnych.
Jan Matejko, Leszek Czarny.jpgLeszek II Czarny1279 – 1288Odziedziczył tron na mocy umowy sukcesyjnej z Bolesławem Wstydliwym.

Książę sieradzki i łęczycki.

Bolesław II.jpgBolesław II mazowiecki1288 – 1288Po raz pierwszy.
Książę mazowiecki i sandomierski. Wezwany na tron krakowski przez biskupa krakowskiego Pawła z Przemankowa oraz możnych małopolskich. Jeszcze w tym samym roku został wyparty z Krakowa przez Henryka IV Probusa.
Henryk probus.jpgHenryk IV Prawy1288 – 1289Po raz pierwszy.
Książę wrocławski od 1270. Po opanowaniu Krakowa w 1288 roku powrócił na Śląsk. Książę mazowiecki Bolesław II nie zrezygnował jednak z Krakowa. 26 lutego 1289 roku wojska Henryka IV Probusa zostały pokonane przez siły Bolesława II i jego sojuszników. Kraków przejął ponownie Bolesław VII Siemowitowicz.
Bolesław II.jpgBolesław II mazowiecki1289 – 1289Po raz drugi.
Bolesław II mazowiecki po pokonaniu Henryka IV Probusa pod Siewierzem zajął Kraków. Latem 1289 roku zawarł układ z bratem, Konradem II czerskim, oddając mu w zamian za pomoc zbrojną Sandomierz. Krok ten wywołał oburzenie możnych małopolskich, którzy wygnali Bolesława, a na tron przywołali Władysława Łokietka.
Lokietek.jpgWładysław I Łokietek1289 – 1289Po raz pierwszy.
Możni małopolscy niezadowoleni z rządów Bolesława II mazowieckiego, powołali na tron Władysława IV Łokietka, który zajął Kraków, ale już w sierpniu 1289 roku został z niego wyparty przez Henryka IV Probusa. Według legendy Władysław Łokietek zbiegł z miasta w mnisim przebraniu i dzięki pomocy krakowskich franciszkanów w chwili wkraczania do miasta wojsk księcia wrocławskiego.
Henryk probus.jpgHenryk IV Prawy1289 – 1290Po raz drugi.
Henryk IV Probus odzyskał władzę w Krakowie. Popierającego Władysława Łokietka biskupa krakowskiego, Pawła z Przemankowa, książę wrocławski nakazał uwięzić. Władysław Łokietek zdołał utrzymać się na tronie książęcym w Sandomierzu.
Jan Matejko, Przemysł II.jpgPrzemysł II1290 – 1291Tron objął w wyniku testamentu Henryka IV Prawego.

Książę poznański od 1273, wielkopolski od 1279, gdański od 1294.

Król Polski (1295–1296)

Przemysł II utracił władzę w księstwie krakowskim. W 1295 roku został koronowany na króla Polski, choć w rzeczywistości czyniło go to jedynie królem Wielkopolski i Pomorza Gdańskiego. Zmarł w 1296 roku.

PortretImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Jan Matejko, Przemysł II.jpgPrzemysł II1295 – 1296IV król Polski.

Książę poznański od 1273, wielkopolski od 1279, gdański od 1294.

Dynastia Przemyślidów (1291–1306)

W 1291 roku księstwo krakowskie znalazło się w rękach czeskiego króla Wacława II. W 1292 roku zajął on księstwo sandomierskie, a w 1299 roku także Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie.

Książęta krakowscy (1291–1305)

PortretImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Jan Matejko, Wacław II Czeski.jpgWacław II1291 – 1305Zięć Przemysła II.

Królowie Polski (1300–1306)

W 1300 roku Wacław II został koronowany na króla Polski przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba Świnkę.

Wacław II zmarł 21 czerwca 1305 roku i rządy po nim objął jego syn Wacław III. 4 sierpnia 1306 roku został on jednak zamordowany w trakcie przygotowań do wyprawy do Polski. We wrześniu tego samego roku Kraków znalazł się w rękach Władysława I Łokietka.

PortretImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Jan Matejko, Wacław II Czeski.jpgWacław II1300 – 1305V król Polski
Vencel rézkarc.jpgWacław III1305 – 1306Nigdy nie przybył do Polski.

W listopadzie 1335 roku na zjeździe wyszehradzkim Jan Luksemburski zrzekł się roszczeń do polskiej korony w zamian za 20 tysięcy kóp groszy praskich.

Dynastia Piastów (1306–1370)

W 1306 roku księciem krakowskim został Władysław I Łokietek z kujawskiej linii Piastów, który już wcześniej opanował księstwo sandomierskie. W 1314 roku zajął Wielkopolskę. 20 stycznia 1320 roku został koronowany na króla Polski.

PortretImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Lokietek.jpgWładysław I Łokietek1306 – 1333

[b]

VI król Polski.
Leopold Loeffler - Portret Kazimierza Wielkiego 1864.jpgKazimierz III Wielki1333 – 1370VII król Polski.

Dynastia Andegawenów (1370–1399)

W 1370 roku zmarł Kazimierz III Wielki, król Polski, nie pozostawiając legalnego męskiego potomstwa. Na mocy wcześniejszych umów kolejnym władcą został siostrzeniec zmarłego – Ludwik Węgierski.

Ludwik zmarł w 1382 roku, nie pozostawiając męskiego potomstwa. Zgodnie z wcześniejszymi umowami polski tron miał przypaść jednej z jego córek. Ostatecznie w 1384 roku władcą została najmłodsza, Jadwiga.

PortretHerbImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Wegierski.jpgPOL COA Ludwik Węgierski.pngLudwik I Węgierski1370 – 1382VIII król Polski.
król Węgier.
White square with question mark.png
POL COA Poraj.svg
Dobiesław Kurozwęcki1382 – 1384Regent[c]
Jadwiga by Bacciarelli.jpgCoat of arms of Jadwiga of Poland.svgJadwiga I Andegaweńska1384 – 1399

[d]

IX król Polski.
koregent Władysława II Jagiełły.

Dynastia Jagiellonów (1386–1572)

Jesienią 1384 Jadwiga Andegaweńska przybyła z Węgier do Polski[9], gdzie 16 października tego roku w Krakowie została koronowana przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Bodzantę na króla Polski. Wobec jej małoletności ster rządów w państwie dzierżyli możnowładcy małopolscy, pozostający w kontakcie z jej matką Elżbietą Bośniaczką, jednakże nie powołano regenta, ponieważ, jak pisze Jan Długosz: wszystko co mówiła lub czyniła znamionowało sędziwego wieku powagę.

W 1386 roku królem Polski u boku Jadwigi Andegaweńskiej został Władysław II Jagiełło, wielki książę litewski. Założona przez niego dynastia Jagiellonów panowała w Polsce i w Litwie do 1572 roku. Nie posiadał prawa do dziedzicznego panowania, dlatego następne nominacje na króla odbywały się na zasadach „wolnej elekcji” – wbrew ostatniej woli Kazimierza Wielkiego (w przypadku braku prawnego potomka dziedziczna władza miała wrócić do – kolejnego w linii – Piasta), wymuszonej przez czwartą żonę Władysława II Jagiełły – Zofię Holszańską, z którą miał synów (dzieci z poprzednich małżeństw wcześnie zmarły), przy czym po śmierci poprzednika jako pierwszą wysuwano kandydaturę syna, później męża córki.

Rodzina Jagiellonów „infantką” (spadkobierczynią rodu) wyznaczyła Annę Jagiellonkę (późniejszego króla Polski), a następnie – po śmierci swojego męża Stefana królowa Anna Jagiellonka przekazała tron Rzeczypospolitej synowi swojej siostry – Katarzyny Jagiellonki – Zygmuntowi III Wazie, również na zasadach „wolnej elekcji”. W czasach panowania tej dynastii Polskę i Litwę łączyła unia personalna (władca Wielkiego Księstwa Litewskiego wybierany był również na króla Polski), przekształcona w 1569 roku w unię realną – na skutek wygaśnięcia męskiej linii legalnych następców i pretendentów do polskiej korony.

W latach 1444–1447 Polska nie miała króla. Początkowo liczono się z możliwością powrotu Władysława III Warneńczyka, później jego brat Kazimierz IV Jagiellończyk przez dwa lata toczył pertraktacje z polskimi panami, głównie odnośnie do charakteru unii polsko-litewskiej. Ostatecznie doszli do porozumienia, a Kazimierz Jagiellończyk 25 czerwca 1447 roku został koronowany na króla Polski.

PortretHerbImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Jagajła. Ягайла (M. Godlewski, 1863).jpgWładysław jagiełło.pngWładysław II Jagiełło1386 – 1434X król Polski
najwyższy książę litewski, wielki książę litewski
Bacciarelli - Władysław III.jpegWarneńczyk.pngWładysław III Warneńczyk1434 – 1444

[e]

XI król Polski
król Węgier, najwyższy książę litewski
Cardinal Zbigniew Oleśnicki.PNGPOL COA Dębno.svgZbigniew Oleśnicki1444 – 1447Regent[f]
Kazimier Jagajłavič. Казімер Ягайлавіч (XVII).jpgKazimierz jagiellończyk.pngKazimierz IV Jagiellończyk1447 – 1492XII król Polski
wielki książę litewski.
Jan I Olbracht by Bacciarelli.jpgJan olbracht.pngJan I Olbracht1492 – 1501XIII król Polski
książę głogowski
Alaksandar. Аляксандар (XVIII).jpgAleksander jagiellończyk.pngAleksander I Jagiellończyk1501 – 1506XIV król Polski
wielki książę litewski
Kulmbach Sigismund I the Old.jpgCoat of Arms of Sigismund I of Poland (Order of the Golden Fleece).svgZygmunt I Stary1506 – 1548XV król Polski
wielki książę litewski
Cranach the Younger Sigismund II Augustus.jpgLarge coat of arms of polish-lithuanian commonwealth under jagiellon.svgZygmunt II August1548 – 1572XVI król Polski
wielki książę litewski, koregent Zygmunta I

Władcy elekcyjni (1573–1795)

W latach 1573–1795 Polską (Koroną), tworzącą wraz z Litwą Rzeczpospolitą Obojga Narodów, rządzili królowie wybierani w drodze wolnej elekcji.

W okresach pomiędzy śmiercią monarchy a wyborem następcy władzę pełnił Interrex.

Anna Jagiellonka 13 grudnia 1575 roku na Rynku Starego Miasta w Warszawie została wybrana w wolnej elekcji królem Polski i wielkim księciem Litwy, ostatecznie dzień później stronnictwo szlacheckie pod przewodnictwem Jana Zamoyskiego uznało ją za króla „Piasta”, „przydając jej na małżonka” księcia siedmiogrodzkiego Stefana Batorego[10].

Kilkakrotnie dochodziło na przestrzeni lat do podwójnych elekcji:

Maksymilian II Habsburg, Maksymilian III Habsburg i Franciszek Ludwik Conti są pomijani w zestawieniach polskich władców[11].

PortretHerbImięOkres panowaniaInformacje dodatkowe
Jakub Uchański.JPGHerb Radwan.svgJakub Uchański1572 – 1573Biskup gnieźnieński
Interrex
Henryk Walezy.jpgHenryk III Walezy1573 – 1575Walezjusze
Król Polski, król Francji.
Jakub Uchański.JPGHerb Radwan.svgJakub Uchański1575 – 1576Biskup gnieźnieński
Interrex
Kober Anna Jagiellon as a widow.jpgPOL COA Anna Jagiellon.svgAnna Jagiellonka1575 – 1586

[g]

Jagiellonowie
Królowa Polski. Współrządziła z mężem (Stefanem Batorym).
Batory.jpgPOL COA Stefan Batory.svgStefan Batory1576 – 1586Batorowie
Król Polski, Książę Siedmiogrodu.
Stanislaw Karnkowski.jpgPOL COA Junosza.svgStanisław Karnkowski1586 – 1587Biskup gnieźnieński
Interrex
Soutman Sigismund III Vasa in coronation robes (detail) 01.jpgCoat of arms of Vasa kings of Poland.svgZygmunt III Waza1587 – 1632Wazowie
Król Polski, król Szwecji.
Jan Wężyk.PNGPOL COA Wąż.svgJan Wężyk1632 – 1633Biskup gnieźnieński
Interrex
Rubens Władysław Vasa.jpgCoat of arms of Vasa kings of Poland.svgWładysław IV Waza1632 – 1648Wazowie
Król Polski, król Szwecji, car Rosji.
Maciej Łubieński.PNGHerb Pomian.svgMaciej Łubieński1648 – 1648Biskup gnieźnieński
Interrex
Bacciarelli - Jan Kazimierz.jpegCoat of arms of Vasa kings of Poland.svgJan II Kazimierz Waza1648 – 1668Wazowie
Król Polski, król Szwecji. Abdykował.
Mikołaj Jan Prażmowski.PNGMikołaj Jan Prażmowski1668 – 1669Biskup gnieźnieński
Interrex
Portret Michała Korybuta Wiśniowieckiego.jpgCoat of Arms of Michal Korybut Wisniowiecki as king of Poland.svgMichał Korybut Wiśniowiecki1669 – 1673Wiśniowieccy
Król „Piast”
Kazimierz Florian Czartoryski.PNGKazimierz Florian Czartoryski1673 – 1674Biskup gnieźnieński
Interrex
Andrzej Trzebicki.JPGHerb Łabędź 1.svgAndrzej Trzebicki1674 – 1674Biskup krakowski, Biskup poznański

[h]

Stefan Wierzbowski 111.PNGJastrzębiec herb.svgStefan WierzbowskiInterrex
Schultz John III Sobieski.jpgCoat of Arms of Jan Sobieski as king of Poland.svgJan III Sobieski1674 – 1696Sobiescy
Król „Piast”
Michał Stefan Radziejowski.PNG
POL COA Junosza.svg
Michał Stefan Radziejowski1696 – 1697Biskup gnieźnieński
Interrex
Aŭgust Mocny. Аўгуст Моцны (H. Rodakowski, XIX).jpgCoat of Arms of Wettin kings of Poland.svgAugust II Mocny1697 – 1704Wettynowie
Król Polski, książę Saksonii. Abdykował.
Michał Stefan Radziejowski.PNG
POL COA Junosza.svg
Michał Stefan Radziejowski1704 – 1705Biskup gnieźnieński
Interrex
Election of Stanisław Leszczyński in 1704.PNG
Jastrzębiec herb.svg
Mikołaj Stanisław Święcicki1704 – 1705Biskup poznański,

pozbawionego przez papieża jurysdykcji kościelnych i ukrywającego się interrexa, Michała Radziejowskiego, zastępował biskup poznański

Interrex
Portrait of Stanisław I Leszczyński.jpgCoat of Arms of Stanislaus Leszczynski as prince of Lorraine.svgStanisław Leszczyński1704 – 1709Leszczyńscy
Król „Piast”. Abdykował.
Aŭgust Mocny. Аўгуст Моцны (H. Rodakowski, XIX).jpgCoat of Arms of Wettin kings of Poland.svgAugust II Mocny1709 – 1733Wettynowie
Król Polski, książę Saksonii.
Bp. Teodor Andrzej Potocki.jpg
POL COA Pilawa Złota.svg
Teodor Andrzej Potocki1733 – 1734Biskup gnieźnieński
Interrex
Portrait of Stanisław I Leszczyński.jpgCoat of Arms of Stanislaus Leszczynski as prince of Lorraine.svgStanisław Leszczyński1733 – 1736

[i]

Leszczyńscy
Król „Piast”. Książę Lotaryngii i Baru. Abdykował.
King Augustus III of Poland.jpg
Coat of Arms of Wettin kings of Poland.svgAugust III Sas1733 – 1763Wettynowie
Król Polski, książę Saksonii.
Bellotto Election of Stanislas Augustus (detail) 01.jpg
Herb Pomian.svg
Władysław Aleksander Łubieński1763 – 1764Biskup gnieźnieński
Interrex
Stanisław August Poniatowski coronation robes.jpgCoat of Arms of Stanislaus Augustus as king of Poland.svgStanisław August Poniatowski1764 – 1795Poniatowscy
Król „Piast”. Abdykował.

Rzeczpospolita Obojga Narodów zniknęła z mapy Europy w wyniku rozbiorów dokonanych przez Rosję, Prusy i Austrię. Ostatni traktat rozbiorowy podpisano 24 października 1795 roku. Miesiąc później, 25 listopada, w Grodnie abdykował ostatni król Polski – Stanisław August Poniatowski.

Okres zaborów (1795–1918)

W 1795 roku Rzeczpospolita Obojga Narodów zniknęła z mapy politycznej Europy, podzielona między Imperium Rosyjskie, Królestwo Prus i Monarchia Habsburgów. Dwa pierwsze traktaty rozbiorowe, podobnie jak każdy traktat o zmianie granic, zostały zatwierdzone przez polski Sejm; trzeci rozbiór, wobec likwidacji państwa, nie mógł być przez stronę polską zatwierdzony. Żadne z państw zaborczych nie usiłowało się przedstawić jako następca prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Władcy państw zaborczych dodawali do swojej tradycyjnej tytulatury określenia związane z ziemiami znajdującymi się w granicach dawnej Rzeczypospolitej:

Królestwo Polskie (1917–1918)

W czasie I wojny światowej ziemie polskie zaboru rosyjskiego były okupowane przez Niemcy i Austro-Węgry, które aktem 5 listopada 1916 r. zadeklarowały utworzenie Królestwa Polskiego. Od 12 września 1917 do 14 listopada 1918 roku monarchę i regenta Królestwa Polskiego aktu 5 listopada zastępowała Rada Regencyjna[12], zaś w dniach od 14 do 22/29 listopada 1918 r. Radę Regencyjną zastępował Naczelny Dowódca Józef Piłsudski[13].

PortretHerbImięOkres rządówInformacje dodatkowe
Regency Council.jpgRada Regencyjna1917 – 1918W skład rady wchodzili: Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski, Józef Ostrowski
Pilsudski 1910 1920 LOC hec 14263 restored.jpgPOL COA Piłsudski.svgJózef Piłsudski1918Naczelny Dowódca. Od 11 do 14 listopada 1918 sprawował władzę zwierzchnią wraz z Radą Regencyjną[j].

Polska (po 14 listopada 1918)

Zobacz też

Uwagi

  1. a b Nie wiadomo, na jak długo Władysław objął panowanie nad ziemią krakowską. Według niektórych historyków kres jego rządów nastąpił jeszcze na jesieni 1202 (np. J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej..., s. 177–178.), według innych (a ta wersja wydaje się prawdopodobniejsza) dopiero w 1206, a nawet w 1210.
  2. Koronowany na króla Polski dopiero w 1320 roku.
  3. Regent Królestwa Polskiego w okresie bezkrólewia, trwającego między śmiercią Ludwika Węgierskiego, a przybyciem do Polski Jadwigi.
  4. Jadwiga Andegaweńska została koronowana w 1384 roku. 18 lutego 1386 poślubiła Władysława II Jagiełłę, który został koronowany na króla Polski 4 marca 1386 roku. Od tego czasu formalnie jako król Polski, zajmowała pozycję równorzędną z Władysławem Jagiełłą, aż do swojej śmierci w 1399 roku.
  5. Po śmierci Władysława III Warneńczyka panowało 3-letnie bezkrólewie.
  6. Regent Królestwa Polskiego, świadczy o tym między innymi iż to on przyjmował zagraniczne poselstwa oraz wysyłał poselstwa z Polski, zwoływał Sejmiki, wysuwał kandydatów na Króla Polski oraz negocjował warunki na jakich królem zostanie Kazimierz Jagiellończyk.
  7. Anna Jagiellonka została okrzyknięta królem Polski 15 grudnia 1575 roku. 1 maja 1576 poślubiła Stefana Batorego, a następnie została wraz z nim koronowana. Od tego czasu formalnie jako król Polski, zajmowała pozycję równorzędną ze Stefanem Batorym.
  8. Choroba, a następnie śmierć interrexa, Kazimierza Floriana Czartoryskiego, w czasie trwania elekcji, spowodowały, że zastępowali go biskup krakowski i biskup poznański.
  9. W latach 1733–1736, toczyła się wojna o sukcesję polską, pomiędzy stronnikami Augusta III i Stanisława Leszczyńskiego.
  10. Od 14 listopada formalnie regent Królestwa Polskiego, tytuł ten jednak nigdy nie był używany.

Przypisy

  1. Tytuły Królów polskich.
  2. Jerzy Ochmański: Historia Litwy. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990, s. 128. ISBN 83-04-03107-8.
  3. Podręczna encyklopedya kościelna, t. XXXI-XXXII, Warszawa 1913, s. 292.
  4. K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, Wrocław-Warszawa 1992, s. 46.
  5. A. Gąsiorowski, Wratysław II, Słownik Starożytności Słowiańskich, t. 6 cz. 2, s. 599.
  6. B. Zientara, Henryk Brodaty..., wyd. 2, s. 280–281.
  7. B. Zientara, Henryk Brodaty..., wyd. 2, s. 306.
  8. J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej..., s. 179.
  9. Por. Roman Grodecki, Dzieje Polski średniowiecznej. Tom 2. Od roku 1333 do 1506, Kraków 1995, s. 215.
  10. Wacław Sobieski, Kazimierz Lepszy Anna Jagiellonka w: Polski Słownik Biograficzny t. I. Warszawa 1935 s. 129.
  11. Por. J.E. Morby, Dynastie świata..., s. 262–263; Encyklopedia popularna PWN, wyd. 27, s. 659; S. Grzybowski, Dzieje Polski i Litwy..., s. 407.
  12. Art. I ust. 1 patentu w sprawie Władzy Państwowej w Królestwie Polskiem.
  13. Orędzie Rady Regencyjnej w przedmiocie rozwiązania Rady Regencyjnej i przekazania Najwyższej Władzy Państwowej Naczelnemu Dowódcy Wojsk Polskich Józefowi Piłsudskiemu z 14 listopada 1918 r. Dz.U. z 1918 r. nr 17, poz. 39 oraz dekret Naczelnego Dowódcy o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej a dnia 22 listopada 1918 r. Dz.U. z 1918 r. nr 17, poz. 40, ogłoszone 29 listopada 1918 r.

Bibliografia

  • Duczmal M., Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Kraków 1996.
  • Dybkowska A., Żaryn J., Żaryn M., Polskie dzieje. Od czasów najdawniejszych po współczesność, wyd. 2, Warszawa 1995. ISBN 83-01-11870-9.
  • Józef Andrzej Gierowski, Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648–1763), Kraków: Fogra, 2001, ISBN 83-85719-35-0, ISBN 83-85719-56-3, OCLC 830984919.
  • Grodziski S., Polska w czasach przełomu (1764–1815), Kraków 2001. ISBN 83-85719-45-8.
  • Stanisław Grodziski, Porównawcza historia ustrojów państwowych, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, ISBN 83-7052-840-6, OCLC 830205241.
  • Stanisław Grzybowski, Dzieje Polski i Litwy (1506–1648), Kraków: Fogra, 2000, ISBN 83-85719-48-2, OCLC 830272034.
  • Morby J.E., Dynastie świata. Przewodnik chronologiczny i genealogiczny, Kraków 1995, s. 261–263. ISBN 83-7006-263-6.
  • Jerzy Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej (VIII w.-1370), Kraków: Fogra, 1999, ISBN 83-85719-38-5, OCLC 749221743.
  • Zientara B., Henryk Brodaty i jego czasy, wyd. 2, Warszawa 1997.

Media użyte na tej stronie

LestekTri1581.JPG
A picture of Lestek III, legendary king of Poland.
Jan Matejko, Bolesław IV Kędzierzawy.jpg
Bolesław IV Kędzierzawy wg J. Matejki.
Jastrzębiec herb.svg
Autor:
Tadeusz Gajl – projekt graficzny – Herb Jastrzebiec.jpg
Bastianow (Bastian) – wersja wektorowa
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb Jastrzębiec
Alaksandar. Аляксандар (XVIII).jpg
Партрэт караля польскага і вялікага князя літоўскага Аляксандра
Władysław jagiełło.png
Autor: Wereszczyński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb Władysława Jagiełły
Bezprym.jpeg
Bezprym (fragment obrazu Koronacja pierwszego króla)
POL COA Piłsudski.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape przez Avalokitesvara ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Piłsudski
Herb Radwan.svg
Autor: Vector image created by Bogaty. Based in part on the vector images created by Bastianow. Original work published by Tadeusz Gajl in "Herby szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodów" (Gdańsk, 2003, ISBN 8388595121)., Licencja: CC BY-SA 4.0
W polu czerwonym chorągiew kościelna złota o trzech strefach z krzyżykiem tejże barwy na szczycie.
POL COA Wąż.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Wąż
POL COA Anna Jagiellon.svg
Autor: Ta grafika została stworzona za pomocą Adobe Photoshop., Licencja: CC BY-SA 4.0
Grafika została stworzona na podstawie herbu znajdującego się na obrazie Martina Kobera, pt. Portret królowej Anny Jagiellonki jako wdowy, stworzonego jeszcze za życia lub chwilę po śmierci Anny Jagiellonki. Obraz ten jest dobrym źródłem historycznym, można więc z całą stanowczością stwierdzić, że widniejący na nim herb był realnym herbem królowej Anny. Jednakże, płaszcz heraldyczny jest dodatkiem imaginacyjnym, nie mającym odzwierciedlenia w źródłach historycznych, został dodany przez autora po to, aby podkreślić szlachetność samego herbu. Owe działanie figuruje w granicach dopuszczalności.
Coat of Arms of Wettin kings of Poland.svg
Autor: Ten SVG Ten herb zawiera elementy, które zostały zaczerpnięte lub zaadaptowane z tego Ten plikз:, Licencja: CC BY-SA 3.0
Uwaga! Jest to współczesna rekonstrukcja herbu Wettynów jako królów Polski.
Mieszko IV.JPG
Mieszko Plątonogi
Jan olbracht.png
Autor: Wereszczyński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb Jana Olbrachta
Jan Matejko, Leszek Biały.jpg
Leszek Biały, książę Polski(senior).
Regency Council.jpg
Regency Council of the Kingdom of Poland, from left: Józef Ostrowski, kard. Aleksander Kakowski, Zdzisław ks. Lubomirski
Election of Stanisław Leszczyński in 1704.PNG
Election of Stanisław Leszczyński in 1704
Jagajła. Ягайла (M. Godlewski, 1863).jpg
Painting, depicting the Grand Duke of Lithuania and King of Poland Jogaila.
Mieszko II.jpg
Портрет Мешко II, польского короля
Warneńczyk.png
Autor: Wereszczyński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb Władysława Warneńczyka
Cardinal Zbigniew Oleśnicki.PNG
Cardinal Zbigniew Oleśnicki
Jan Wężyk.PNG
Jan Wężyk
Bolesław II.jpg
Bolesław II
Large coat of arms of polish-lithuanian commonwealth under jagiellon.svg
Autor: various, Licencja: CC BY-SA 3.0
Large coat of arms of kings of Poland and grand dukes of Lithuania under Zygmunt II August (reconstruction).
Henryk Pobozny.jpg
Henryk II Pobożny, z dynastii Piastów śląskich (1196/1207-1241), książę polski
Bp. Teodor Andrzej Potocki.jpg
Autor: Qkiel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bishop Teodor Andrzej Potocki
Jan Matejko, Władysław Laskonogi.jpg
Władysław Laskonogi, książę Polski (senior)
POL COA Ludwik Węgierski.png
Autor: Ta grafika została stworzona za pomocą Adobe Photoshop., Licencja: CC BY-SA 4.0
Grafika powstała na podstawie herbu znajdującego się w Herbarzu Geldrii, powstałego za życia Ludwika Węgierskiego. Herbarz ten jest dobrym źródłem historycznym, można więc jednoznacznie stwierdzić, że herb, który przedstawiał, był prawdziwym herbem króla Ludwika. Płaszcz heraldyczny jest jednak dodatkiem wyimaginowanym, nie mającym odzwierciedlenia w źródłach historycznych, został dodany przez autora dla podkreślenia szlachetności samego herbu.
Mikołaj Jan Prażmowski.PNG
Autor: Anonymous baroque painting, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mikołaj Jan Prażmowski
PopielBis1581.jpg
A picture of Popiel II, legendary king of Poland.
Pilsudski 1910 1920 LOC hec 14263 restored.jpg
Józef Piłsudski between 1910 and 1920.
Stefan Wierzbowski 111.PNG
Stefan Wierzbowski
POL COA Junosza.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Junosza - polski herb szlachecki.
Coat of Arms of Stanislaus Leszczynski as prince of Lorraine.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Uwaga! Jest to współczesna rekonstrukcja herbu Stanisława Leszczyńskiego jako księcia Lotaryngii.
Coat of arms of Vasa kings of Poland.svg
Autor: Avalokitesvara / using Angelic Supporter (Heraldry).svg, Coat of arms of Henrik, Prince Consort of Denmark.svg by Sodacan, Chorągiew królewska króla Zygmunta III Wazy.svg by Orem, Golden Fleece collar.svg by Ipankonin and unpublished Orders and Postument created by Steifer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Uwaga! Jest to współczesna rekonstrukcja herbu Wazów jako królów Polski.
Stanislaw Karnkowski.jpg
Erzbischof Stanislaw Karnkowski von Gnesen (1520-1603)
POL COA Poraj.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape przez Avalokitesvara ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Poraj
POL COA Stefan Batory.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Grafika została stworzona na podstawie herbu znajdującego się na obrazie nieznanego artysty, pt. Portret Stefana Batorego w szatach koronacyjnych, stworzonego jeszcze za życia Stefana Batorego. Obraz ten jest dobrym źródłem historycznym, można więc z całą stanowczością stwierdzić, że widniejący na nim herb był realnym herbem króla Stefana. Jednakże, płaszcz heraldyczny jest dodatkiem imaginacyjnym, nie mającym odzwierciedlenia w źródłach historycznych, został dodany przez autora po to, aby podkreślić szlachetność samego herbu. Owe działanie figuruje w granicach dopuszczalności.
POL COA Dębno.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Dębno
POL COA Pilawa Złota.svg
Autor: Poznaniak, tarcza, labry, hełm Bastian, Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Pilawa Złota
LestekBis1581.JPG
A picture of Lestek II, legendary king of Poland.
Batory.jpg
King Stephen Bathory of Poland
Coat of Arms of Michal Korybut Wisniowiecki as king of Poland.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Uwaga! Jest to współczesna rekonstrukcja herbu Michała Korybuta Wiśniowieckiego jako króla Polski.
Herb Polski.svg
Uproszczony obraz godła Polski; oficjalne godło: Coat of arms of Poland-official.png
Boleslaw Rogatka.jpg
Boleslaw Rogatka
Aleksander jagiellończyk.png
Autor: Wereszczyński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb Aleksandra Jagiellończyka
Jan Matejko, Leszek Czarny.jpg
Leszek Czarny wg. Jana Matejki.
Mieszko stary.jpg
Mieszko Stary
Jan Matejko, Wacław II Czeski.jpg
Wacław II Czeki, król Polski i Czech. Pierwszy Przemyślida na Polskim tronie, wg J. Matejki.
Jan Matejko, Przemysł II.jpg
Przemysł II, król Polski. Wg Jana Matejki.
Herb Pomian.svg
Autor:
Tadeusz Gajl – projekt graficzny – Image:Herb Pomian.jpg
Bastianow (Bastian) – wersja wektorowa
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb Pomian
Coat of Arms of Stanislaus Augustus as king of Poland.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Uwaga! Jest to współczesna rekonstrukcja herbu Stanisława Augusta Poniatowskiego jako króla Polski.
Kazimierz jagiellończyk.png
Autor: Wereszczyński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb Kazimierza Jagiellończyka.
Jan Matejko, Władysław I Herman.jpg
Władysław I Herman wg. Jan Matejki.
Jan Matejko, Władysław II Wygnaniec.jpg
Władysław II Wygnaniec książę Polski (senior), wg. Jana Matejki.
Vencel rézkarc.jpg
Wenceslaus III of Poland and Bohemia
Herb Łabędź 1.svg
Autor:
Tadeusz Gajl – projekt graficzny – Herb Łabędź.jpg
Bastianow (Bastian) – wersja wektorowa
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Łabędź
Coat of arms of Jadwiga of Poland.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Grafika została stworzona na podstawie pieczęci herbowej królowej Jadwigi, odciśniętej przez samą królową. Pieczęć ta jest dobrym źródłem historycznym, można więc z całą stanowczością stwierdzić, że widniejący na niej wizerunek herbowy był realnym herbem królowej Jadwigi. Jednakże, płaszcz heraldyczny jest dodatkiem imaginacyjnym, nie mającym odzwierciedlenia w źródłach historycznych, został dodany przez autora po to, aby podkreślić szlachetność samego herbu. Owe działanie figuruje w granicach dopuszczalności.
Jan Matejko, Henryk I Brodaty.jpg
Henryk I Brodaty, książę Polski (senior), wg J. Matejki.
Polska 1386 - 1434.png
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa Polski za panowania Władysława II Jagiełły (1386 - 1434).
MieszkoDagome.jpg
The Kings and Dukes of Poland by Jan Matejko: Mieszko I