Wójtowa

Artykuł

49°41'46"N 21°17'39"E

- błąd

39 m

WD

49°43'N, 21°15'E, 49°41'49.81"N, 21°17'49.81"E

- błąd

19439 m

Odległość

1233 m

Wójtowa
wieś
Ilustracja
Kościoły Wójtowej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

gorlicki

Gmina

Lipinki

Liczba ludności (2010)

1600

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-305[1]

Tablice rejestracyjne

KGR

SIMC

0356056

Położenie na mapie gminy Lipinki
Mapa konturowa gminy Lipinki, u góry znajduje się punkt z opisem „Wójtowa”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Wójtowa”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Wójtowa”
Ziemia49°41′46″N 21°17′39″E/49,696111 21,294167

Wójtowa – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Lipinki.

We wsi ma swoją siedzibę parafia św. Bartłomieja Apostoła, należąca do dekanatu Biecz, diecezji rzeszowskiej z zabytkowym drewnianym kościołem z XVI wieku i nowym murowanym z końca XX wieku.

Wieś królewska starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku[2].

Położenie geograficzne

Wójtowa leży na pograniczu Obniżenia Gorlickiego i Pogórza Jasielskiego na Pogórzu Karpackim.

Części wsi

Integralne części wsi Wójtowa[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0356062Bochniaczęść wsi
0356079Borówkiczęść wsi
0356085Dółczęść wsi
0356091Gawronyczęść wsi
0356100Góraczęść wsi
0356116Sośninyczęść wsi

Historia

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1363 r. Należała wówczas do starosty bieckiego[5]. Granice wsi zostały ostatecznie wytyczone w 1595 roku. Według rejestru podatkowego z 1629 r. we wsi żyło 13 kmieci, 6 komorników i jedna rodzina rzemieślnicza.

W okresie międzywojennym działała tu komórka KPP. W czasie okupacji hitlerowskiej mieszkańcy Wójtowej i sąsiednich wsi, Pagorzyny i Lipinek, utworzyli pierwszy w okolicy oddział partyzancki GL. W sierpniu 1944 r. w domu Anny Dudy odbyło się zebranie organizacyjne nowo powołanej gorlickiej Powiatowej Rady Narodowej.

W 1972 r. wieś została odznaczona Krzyżem Grunwaldu III klasy.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

W latach 2009–2010 w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007–2013 (dofinansowanego ze środków Unii Europejskiej) kosztem blisko 3,6 mln zł odnowione i uporządkowane zostało ścisłe centrum wsi Wójtowa, w którym skupia się życie społeczno–gospodarcze miejscowości[6].

Urodził się tu Józef Wanat (1894–1940) – podpułkownik łączności Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Kopalnictwo naftowe

W drugiej połowie XIX w. na terenie Wójtowej odkryto złoża ropy naftowej. W 1864 wykonano pierwszy szyb. W następnych latach powstało szereg studni o głębokości 50–100 m z produkcją kilkadziesiąt do kilkuset kg dziennie. W 1872 zaczęła działać kopalnia. W 1874 było czynnych 112 otworów z produkcją ponad stu wagonów rocznie. Podobną produkcję, 113 cystern, kopalnia osiągnęła w 1884. Dane z 1907 świadczą o wyczerpywaniu się złoża, z 38 czynnych otworów uzyskano 10 wagonów ropy. Obecnie wszystkie otwory są zlikwidowane[7].

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[8]

  • kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła - drewniany, późnogotycki, zbudowany na początku XVI wieku, parafialny do 1994 roku[5].
  • Cmentarz wojenny nr 102 – Wójtowa z I wojny światowej;
  • studnia kamienno–drewniana w zagrodzie nr 247, przeniesiona do skansenu w Szymbarku.

Dzieje parafii

Parafia w Wójtowej pw. Świętego Bartłomieja Apostoła powstała prawdopodobnie w 1513 r. w oparciu o świeżo wybudowany kościół[9]. Od 1595 r. istniała przy niej szkoła parafialna. W 1650 r. biskup Piotr Gembicki wcielił parafię wójtowską do parafii Lipinki. W latach 1853–1873 zarząd nad parafią sprawował proboszcz w Lipinkach ks. Antoni Dobrzański. Parafię reerygował 17 października 1911 r. biskup przemyski Józef Sebastian Pelczar, obecny święty Kościoła katolickiego.

Nowy kościół parafialny pw. Miłosierdzia Bożego został zbudowany w latach 1990–1994 według projektu inż. Witolda Drzymalskiego. Wmurowania kamienia węgielnego, poświęconego w Rzeszowie przez Jana Pawła II w dniu 2 czerwca 1991 r., dokonał 28 czerwca następnego roku biskup Kazimierz Górny. Kościół został poświęcony przez biskupa Edwarda Białogłowskiego 21 sierpnia 1994 r.

Obecnym proboszczem parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Wójtowej jest ks. Władysław Uchman.

Sport i rekreacja

Na terenie Wójtowej od 1948 roku działa nieprzerwanie Ludowy Klub Sportowy Wójtowa. Sezon 2012/2013 był najlepszym w historii klubu – zakończył się zdobyciem pierwszego miejsca w klasie A nowosądecko–gorlickiej i awansem do ligi okręgowej. W sezonie 2021/22 klub gra w lidze okręgowej w grupie Nowy Sącz-Gorlice[10]. Obecnym trenerem LKS Wójtowa jest Szymon Cetnarowski.

Galeria

  • Zabytkowy kościół drewniany
    Zabytkowy kościół drewniany
  • Zabytkowy cmentarz wojenny nr 102
    Zabytkowy cmentarz wojenny nr 102
  • Nowy kościół parafialny
    Nowy kościół parafialny

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1483 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. ↑ Henryk Rutkowski, Stanisław Trawkowski, Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Historii PAN, Wydawnictwo Neriton, 2008, s. 94, ISBN 978-83-7543-071-4, OCLC 643333540 [dostęp 2019-04-27] (pol.).
  3. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  5. ↑ a b Tadeusz Ślawski, Biecz i okolice, wyd. III poprawione i uzupełnione, Warszawa: "Sport i Turystyka", 1974, ss. 67-68, OCLC 830708082 [dostęp 2019-04-27] (pol.).
  6. ↑ GPortal gminy Lipinki, Portal gminy Lipinki [dostęp 2019-04-27] (pol.).
  7. ↑ Kazimierz Madej, Adam Nowak, Kopalnia ropy naftowej Harklowa, Wiek Nafty 2006, R.16, nr 4, ss. 23-34
  8. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
  9. ↑ Parafia w Wójtowej - Parafia Rzymskokatolicka pw. Świętego Bartłomieja Apostoła w Wójtowej, Parafia w Wójtowej [dostęp 2018-01-03] (pol.).
  10. ↑ Portal 90minut.pl

Linki zewnętrzne

Gmina Lipinki
Wsie
Integralne
części wsi
  • Bednarskie
  • Bochnia
  • Borówki
  • Dół (Lipinki)
  • Dół (Wójtowa)
  • Gawrony
  • Góra (Kryg)
  • Góra (Lipinki)
  • Góra (Wójtowa)
  • Granice
  • Jedle
  • Łysa Góra
  • Na Stawie
  • Niżny Koniec
  • Pańskie
  • Pasieki
  • Pod Lasem
  • Sochacz
  • Sośniny
  • Świniarki
  • Wyżny Koniec
  • Za Górą
  • Zalas
  • Zalesie

POL gmina Lipinki COA.svg

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Wikimedia Community Logo.svg
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Wójtowa, kościół św. Bartłomieja Apostoła (HB9).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wójtowa, Kościół św. Bartłomieja Apostoła w Wójtowej