Wólka Grodziska (województwo podkarpackie)

Artykuł

50°11′26″N 22°23′39″E

- błąd

39 m

WD

50°11'10"N, 22°24'22"E

- błąd

1957 m

Odległość

666 m

Wólka Grodziska
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

leżajski

Gmina

Grodzisko Dolne

Liczba ludności (2020)

743[1]

Strefa numeracyjna

17

Kod pocztowy

37-306[2]

Tablice rejestracyjne

RLE

SIMC

0650844[3]

Położenie na mapie gminy Grodzisko Dolne
Mapa konturowa gminy Grodzisko Dolne, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Wólka Grodziska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Wólka Grodziska”
Położenie na mapie powiatu leżajskiego
Mapa konturowa powiatu leżajskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Wólka Grodziska”
Ziemia50°11′26″N 22°23′39″E/50,190556 22,394167

Wólka Grodziskawieś w Polsce, położona w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, w gminie Grodzisko Dolne[4][3].

W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa rzeszowskiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Wólka Grodziska[4][3]
SIMCNazwaRodzaj
0650850Koło Szkołyczęść wsi
0650867Na Rybakachczęść wsi
0650873Zagrodyprzysiółek

Historia

Powstała pod koniec XVI wieku[5]. Pierwsze wzmianki o istnieniu wsi wyodrębnionej z Grodziska pojawiły się w regestrach poborowych, które zapisali poborcy podatkowi ziemi przemyskiej z 1589 roku. Wieś wraz z Grodziskiem należała do "klucza przeworskiego" i posiadała 2 łanów kmiecych, 17 ogrodników i 4 komorników biednych[6].

W 1621 roku wieś została nazwana Zimny Potok - Grodziska Wola seu alias Zimni Potok[7]. W 1651 i 1658 roku wieś była wzmiankowana jako Grodziska Wola i należała do "klucza przeworskiego" (własność szlachecka Jerzego Sebastiana Lubomirskiego)[8].

Wieś położona w powiecie przemyskim, była własnością Barbary Lubomirskiej, została spustoszona w czasie najazdu tatarskiego w 1672 roku[9].

W 1674 roku wieś była wzmiankowana jako Grocziska Wola, w której było 39 domów[10].

Od marca 1870 roku wieś posiadała połączenie pocztowe w ramach urzędu pocztowego w Grodzisku[11]. W okresie międzywojennym, do roku 1930 miejscowość posiadała status gminy wiejskiej[12].

Mieszkańcy wsi żywo kultywują zwyczaje wielkanocnych straży grobowych, zwanych także turkami.

Kościół

19 czerwca 1971 dekretem bpa Ignacego Tokarczuka została erygowana parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego. Jesienią 1971 roku przystąpiono do budowy murowanego kościoła, który został poświęcony 14 listopada 1971 roku przez bpa Tadeusza Błaszkiewicza. 14 sierpnia 2011 roku abp Józef Michalik dokonał konsekracji kościoła[13].

Oświata

W 1906 roku w Wólce Grodziskiej powstała szkoła ludowa 1-klasowa.

Nauczyciele kierujący
1906–1912. Posada nieobsadzona[14].
1912–1913. Kazimierz Drzewicki[15].
1913–1914?. Posada opróżniona[16].

3 maja 2001 roku na zebraniu założycielskim powstało Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Wólka Grodziska. Powstanie stowarzyszenia było wynikiem zrywu rodziców, którzy sprzeciwili się likwidacji szkoły 6-klasowej i przekształceniu jej w szkołę 3-letnią. Rodzice mając na względzie bezpieczny rozwój swoich dzieci założyli stowarzyszenie. Początki działalności stowarzyszenia były bardzo trudne, mimo wielu problemów z uzyskaniem pozwoleń na prowadzenie szkoły rodzice się nie poddali[17].

1 września 2001 roku rozpoczęła działalność Społeczna Szkoła Podstawowa w Wólce Grodziskiej, z klasami IV-VI. Klasy młodsze były dalej prowadzone przez władze samorządowe. Dalsze starania rodziców i ludzi dobrej woli przyczyniły się do przejęcia całej szkoły 6-klasowej z przedszkolem[17].

Przypisy

  1. Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 24 [dostęp 2021-12-26]
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1485 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Centrum Informacji Turystycznej i Kulturalnej Leżajsk. Wokół Leżajska, citik.mcklezajsk.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  6. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa. Aleksander Jabłonowski. Źródła dziejowe. Tom XVIII, część I. „Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. Tom VII, część 1. Ziemie Ruskie, Ruś Czerwona” Warszawa 1902. (str. 6) [dostęp 2018-08-10]
    [Cytat: Grodziska Wola, lan. 2, hort. c. agr. 17, inq. paup. 4.]
  7. Plan Odnowy Miejscowości Wólka Grodziska na lata 2010-2016 Historia powstania bip.grodziskodolne.pl
  8. Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 2. Rejestr poborowy ziemi przemyskiej 1651. Wydawnictwo WSP. Rzeszów 1997 ISBN 83-87288-55-1 (str. 42)
    [Cytat: Grodziska Wola: de laneis 2 per gr 30, hortulani in agribus 10 per gr 6, inquilini pauperes 4 per gr 2.................4/8/0.]
  9. Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 181.
  10. Zdzisław Budzyński i Kazimierz Przyboś. Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe tom I, część 4. Rejestr pogłównego ziemi przemyskiej 1674. Wydawnictwo WSP Rzeszów 2000 ISBN 83-87288-55-1 (str. 19)
    [Cytat: Grocziska Wola: a personis subditorum n[umer]o 39 facit summa........39/0.
  11. Obwieszczenie c.k. Dyrekcji Poczty nr 2590 z dnia 16 lutego 1870 r.
  12. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 15 marca 1930 r. o zniesieniu gmin wiejskich Grodzisko Miasteczko i Wulka Grodziska w powiecie łańcuckim, województwie lwowskim (Dz.U. Nr 22 poz. 197 z 1930 r.)
  13. Gazeta Grodziska i okolic 7-8/2008 (88). Biuletyn informacyjny mieszkańców gminy. Kościół parafialny w Wólce Grodziskiej - dzieło rąk naszych dziadków
  14. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1907 (str. 618) [dostęp 2018-03-12]
  15. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1913 (str. 798) [dostęp 2018-03-12]
  16. Szematyzm Krolestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1914 (str.809) [dostęp 2018-03-12]
  17. a b Zespół Szkolno-Przedszkolny. Społeczna Szkoła Podstawowa w Wólce Grodziskiej - Główna, www.spwolka.grodziskodolne.pl [dostęp 2017-04-29] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego