Wóz bojowy
Wóz bojowy – specjalnie wyposażony pojazd przeznaczony do zwalczania zagrożeń. Wozy bojowe mają szerokie zastosowanie w wojsku, policji, straży pożarnej i innych służbach, gdzie niezbędna jest szybka interwencja z użyciem specjalistycznego sprzętu lub broni.
Specyfika
Wóz bojowy, w zależności od zastosowania, powinien poruszać się w trudnym terenie, pokonywać przeszkody wodne, działać w dowolnych warunkach atmosferycznych oraz przy ograniczonej widoczności[1].
Rodzaje
- Wojskowe wozy bojowe (pojazd wojskowy)
- Samochody pożarnicze
- specjalne wozy bojowe policji: armatki wodne, pojazdy opancerzone, rampy szturmowe[2], ruchome stanowiska dowodzenia[3], ambulanse pirotechniczne[3] i inne.
Historia
pierwowzory wozów bojowych przedstawiane były już w starożytnych pismach jako żelazne rydwany[4] lub wyobrażane w postaci rycin czy malowideł[5]. Jednym z najstarszych wizerunków wozu bojowego jest ciężki wóz przedstawiony na sztandarze z Ur. Takimi wozami, ciągniony przez osły, posługiwała się armia sumeryjska blisko 3 tysiące lat przed naszą erą. Załoga składała się z dwóch żołnierzy: woźnicy i oszczepnika, który raził nieprzyjaciela z poruszającego się wozu włóczniami lub oszczepami[6].
Starożytni Egipcjanie używali lżejszych rydwanów, które służyły, podobnie jak u Sumerów, jako mobilna platforma strzelnicza. Załoga złożona była z woźnicy i strzelca, który prowadził ostrzał z łuków kompozytowych oraz włóczni – walka z użyciem wozów bojowych najczęściej prowadzona była z dystansu, rzadziej w starciach bezpośrednich[6].
Celtowie jeszcze w I w. z powodzeniem stosowali taktykę bitewną z zastosowaniem wozów bojowych, które oprócz funkcji platformy strzelniczej, służyły jako pojazd transportowy, dowożący wojownika w miejsce bitwy lub ewakuujący go stamtąd w razie zagrożenia[7].
Szersze użycie wozów bojowych w walce zastosowali Husyci. Wóz posiadał stanowiska ogniowe dla strzelców z rusznicami i kuszami, do walki bezpośredniej na wozie znajdowali się cepnicy, sulicznicy, pawężnicy. Wóz taki, po odpowiednim połączeniu z innymi wozami tworzył coś w rodzaju twierdzy. W zależności od rodzaju zastosowanej taktyki i właściwości terenowych, ustawiano jeden lub dwa rzędy wozów lub w krąg, lecz zawsze w taki sposób, by można było szybko zaprząc do nich konie i przesunąć wojska w inne miejsce[8]
Renesans militarnych wozów bojowych nastąpił w okresie I wojny światowej, kiedy rozwój nowych technologii pozwolił wykorzystać pojazdy mechaniczne do szybkiego przemieszczania się oraz prowadzenia działań wojennych na frontach.
Przypisy
- ↑ Encyklopedia wojskowa tom II (N-Ż), Wydawnictwo Naukowe PWN i Wydawnictwo Bellona wyd. 2007, s. 524
- ↑ Łukasz Prus: Rampy szturmowe z Bielska-Białej dla Policji. radar.rp.pl, 2019-12-27. [dostęp 2020-12-27].
- ↑ a b Policyjne radiowozy i inne pojazdy. info.policja.pl. [dostęp 2020-12-27].
- ↑ (Księga Sędziów 4:12-13). Biblia Tysiąclecia. [dostęp 2020-12-27].
- ↑ Jacek Lasota: Sztandar z Ur – aspekt taktyczny. Obronność - Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej nr 1(17), 2016. s. 129. [dostęp 2020-12-27].
- ↑ a b Michał Mackiewicz: Arsenał minionych wieków: Rydwany. rp.pl, 2008-01-25. [dostęp 2020-12-27].
- ↑ Bouidika. Pasja królowej wojowniczki.. W: Francisco Gracia Alonso: Wojny Celtów i Germanów z Rzymem. Warszawa: Bellona, 2015, s. 223-224. ISBN 978-83-11-13887-2.
- ↑ Jan Durdik: Sztuka Wojenna Husytów. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1955, s. 132, 148.
Media użyte na tej stronie
Autor: Michał Derela, Licencja: CC BY-SA 4.0
AMZ-Kutno Żubr Argus police vehicle proposal
(c) Piotr1952 / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Wóz bojowy z XV w. Uznano go jako pierwowzór obecnego czołgu
Photo d'un AMX-10 RC du 1er Régiment de Spahis
Autor: Simon-Carmichael, Licencja: CC BY-SA 4.0
Carmichael Cobra 3 ARFF with HRET