Wóz bojowy

wóz bojowy policji

Wóz bojowy – specjalnie wyposażony pojazd przeznaczony do zwalczania zagrożeń. Wozy bojowe mają szerokie zastosowanie w wojsku, policji, straży pożarnej i innych służbach, gdzie niezbędna jest szybka interwencja z użyciem specjalistycznego sprzętu lub broni.

Specyfika

Wóz bojowy, w zależności od zastosowania, powinien poruszać się w trudnym terenie, pokonywać przeszkody wodne, działać w dowolnych warunkach atmosferycznych oraz przy ograniczonej widoczności[1].

Rodzaje

wojskowy wóz bojowy

Historia

Sumeryjski ciężki wóz bojowy. (ok. 2900–2334 p.n.e.)

pierwowzory wozów bojowych przedstawiane były już w starożytnych pismach jako żelazne rydwany[4] lub wyobrażane w postaci rycin czy malowideł[5]. Jednym z najstarszych wizerunków wozu bojowego jest ciężki wóz przedstawiony na sztandarze z Ur. Takimi wozami, ciągniony przez osły, posługiwała się armia sumeryjska blisko 3 tysiące lat przed naszą erą. Załoga składała się z dwóch żołnierzy: woźnicy i oszczepnika, który raził nieprzyjaciela z poruszającego się wozu włóczniami lub oszczepami[6].

Starożytni Egipcjanie używali lżejszych rydwanów, które służyły, podobnie jak u Sumerów, jako mobilna platforma strzelnicza. Załoga złożona była z woźnicy i strzelca, który prowadził ostrzał z łuków kompozytowych oraz włóczni – walka z użyciem wozów bojowych najczęściej prowadzona była z dystansu, rzadziej w starciach bezpośrednich[6].

Celtowie jeszcze w I w. z powodzeniem stosowali taktykę bitewną z zastosowaniem wozów bojowych, które oprócz funkcji platformy strzelniczej, służyły jako pojazd transportowy, dowożący wojownika w miejsce bitwy lub ewakuujący go stamtąd w razie zagrożenia[7].

Wóz bojowy z XV w.

Szersze użycie wozów bojowych w walce zastosowali Husyci. Wóz posiadał stanowiska ogniowe dla strzelców z rusznicami i kuszami, do walki bezpośredniej na wozie znajdowali się cepnicy, sulicznicy, pawężnicy. Wóz taki, po odpowiednim połączeniu z innymi wozami tworzył coś w rodzaju twierdzy. W zależności od rodzaju zastosowanej taktyki i właściwości terenowych, ustawiano jeden lub dwa rzędy wozów lub w krąg, lecz zawsze w taki sposób, by można było szybko zaprząc do nich konie i przesunąć wojska w inne miejsce[8]

Renesans militarnych wozów bojowych nastąpił w okresie I wojny światowej, kiedy rozwój nowych technologii pozwolił wykorzystać pojazdy mechaniczne do szybkiego przemieszczania się oraz prowadzenia działań wojennych na frontach.

wóz bojowy lotniskowej straży pożarnej

Przypisy

  1. Encyklopedia wojskowa tom II (N-Ż), Wydawnictwo Naukowe PWN i Wydawnictwo Bellona wyd. 2007, s. 524
  2. Łukasz Prus: Rampy szturmowe z Bielska-Białej dla Policji. radar.rp.pl, 2019-12-27. [dostęp 2020-12-27].
  3. a b Policyjne radiowozy i inne pojazdy. info.policja.pl. [dostęp 2020-12-27].
  4. (Księga Sędziów 4:12-13). Biblia Tysiąclecia. [dostęp 2020-12-27].
  5. Jacek Lasota: Sztandar z Ur – aspekt taktyczny. Obronność - Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej nr 1(17), 2016. s. 129. [dostęp 2020-12-27].
  6. a b Michał Mackiewicz: Arsenał minionych wieków: Rydwany. rp.pl, 2008-01-25. [dostęp 2020-12-27].
  7. Bouidika. Pasja królowej wojowniczki.. W: Francisco Gracia Alonso: Wojny Celtów i Germanów z Rzymem. Warszawa: Bellona, 2015, s. 223-224. ISBN 978-83-11-13887-2.
  8. Jan Durdik: Sztuka Wojenna Husytów. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1955, s. 132, 148.

Media użyte na tej stronie

AMZ-Kutno Żubr Argus DSC01266.JPG
Autor: Michał Derela, Licencja: CC BY-SA 4.0
AMZ-Kutno Żubr Argus police vehicle proposal
Chudów, Zamek - fotopolska.eu (319529).jpg
(c) Piotr1952 / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Wóz bojowy z XV w. Uznano go jako pierwowzór obecnego czołgu
AMX-10-RC.JPG
Photo d'un AMX-10 RC du 1er Régiment de Spahis
Cobra 3 with HRET.jpg
Autor: Simon-Carmichael, Licencja: CC BY-SA 4.0
Carmichael Cobra 3 ARFF with HRET
Ur chariot.jpg
detail of the Standard of Ur, ca. 2500 BC.