Węgliki

Węglikinieorganiczne związki chemiczne zawierające w swojej budowie wyłącznie atom metalu lub półmetalu i węgla.

Węgliki jonowe

Istnieją dwa zasadnicze rodzaje węglików:

  1. Acetylenki – zawierające anion C2−2 ([C≡C]2−), który ma zbliżoną budowę do acetylenu (H-C≡C-H), z którego usunięto oba atomy wodoru. W anionie tym występuje potrójne wiązanie kowalencyjne między atomami węgla.
  2. "Metanki" – zawierające anion C4-, który strukturalnie ma zbliżoną budowę do metanu, z którego usunięto wszystkie cztery atomy wodoru.

Większość acetylenków i metanków jest wysoce reaktywna w kontakcie z wodą i innymi źródłami jonów H+, przy czym metanki są zwykle bardziej reaktywne. Anion metankowy C4-, jest jedną z najsilniejszych znanych zasad. W obu przypadkach węgliki w kontakcie ze źródłem jonów wodorowych rozkładają się z wydzieleniem odpowiednio acetylenu i metanu:

C2−2 + 2 H+ → C2H2
C4- + 4 H+ → CH4

Przykładem tego rodzaju węglików są: karbid, CaC2, (węglik wapnia, acetylenek) i węglik glinu, Al4C3, (metanek).

Innym rodzajem węglików są allilki, zawierające grupę [C=C=C]4−. Przykładem jest allilek magnezu, Mg2C3.

Węgliki kowalencyjne i metaliczne

W węglikach kowalencyjnych występują trójwymiarowe sieci wiązań metal-węgiel. W węglikach metalicznych z kolei wiązania metal-węgiel mają charakter wiązań metalicznych.

Węgliki te są zwykle bardzo stabilne, nietopliwe, twarde i niereaktywne. Są często wykorzystywane w postaci ceramiki lub kompozytów.

Przykładami tego rodzaju węglików są np. węglik żelaza, węglik wolframu, węglik boru, węglik krzemu (karborund).

Węglik żelaza Fe3C występuje m.in. jako jedna z faz w stali węglowej i żeliwie. Jest wówczas nazywany cementytem.