Węzłowiec

Węzłowiec

Część Chorzowa i Siemianowic Śl.
Fragment osiedla Węzłowiec
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Chorzów Siemianowice Śląskie
Dzielnica	Chorzów Stary (Chorzów) Bytków (Siem. Śl.)
Data założenia	koniec XVIII wieku
SIMC	0938976
Położenie na mapie Chorzowa Węzłowiec
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Węzłowiec
Położenie na mapie województwa śląskiego Węzłowiec
50°17′49″N 18°59′33″E/50,297083 18,992417
Portal Polska

Węzłowiec (niem. Wenzlowitz^[1]) – historyczna część Chorzowa w dzielnicy Chorzów Stary oraz osiedle mieszkaniowe w Siemianowicach Śląskich, na terenach dzielnicy Bytków. Jego początki sięgają końca XVIII wieku jako kolonii Chorzowa Starego, zaś w latach 70. XX wieku w rejonie obecnych ulic: W. Wróblewskiego i Wł. Jagiełły zaczęto budowę osiedla Węzłowiec na terenie Bytkowa.

Historia

Węzłowiec został założony pod koniec XVIII wieku przy drodze do obecnych Siemianowic Śląskich, na wykarczowanym lesie jako kolonia Chorzowa (Starego)^[2]. Pochodzenie samej zaś nazwy Węzłowiec jest niejednolite. Jedna z hipotez mówi o tym, że w rejonie Węzłowca gnieździła się duża liczba gadów^[3] – po raz pierwszy też osadę wzmiankowano w 1799 roku jako Wężowiec, a w późniejszym czasie pojawiła się niemiecka nazwa – Wenzlowitz^[2]. W XVIII wieku właścicielem Węzłowca był Wenzl Fragstein i druga hipoteza wskazuje jego imię jako genezę nazwy osady^[4]. Ponadto nierozstrzygnięta jest kwestia podobieństwa nazwy Węzłowca do nazwy sąsiedniej osady – Wełnowca, będącej obecnie częścią Katowic^[2].

W 1834 roku powstała droga łącząca Królewska Hutę (Chorzów) z Węzłowcem i dalej z Katowicami – obecna ulica Siemianowicka^[5]. Około 1860 roku w Węzłowcu znajdowało się kilkanaście domów^[2]. W 1862 roku przy obecnej ulicy Wschodniej w Węzłowcu wzniesiono krzyż przydrożny – Boża Męka, z figurami Chrystusa, Matki Bożej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty, otoczony drewnianym płotem^[6]. W grudniu 1885 roku w Węzłowcu mieszkało 104 bądź 230 osób. W tym czasie osada była częścią gminy oraz obszaru dworskiego Chorzów (Stary) w powiecie katowickim (Kattowitz)^[1]. Dnia 25 lipca 1900 roku oddano do użytku linię tramwajową łączącą Hutę Laura (Siemianowice Śląskie) z Królewską Hutą, przebiegającą przez Węzłowiec^[7]. W 1934 roku tereny Węzłowca, będącego częścią obecnego Chorzowa Starego włączono do Królewskiej Huty (obecny Chorzów)^[1].

W latach 70. XX wieku rozpoczęto budowę w sąsiednich Siemianowicach Śląskich osiedla mieszkaniowego Węzłowiec^[2]. Pierwsze budynki na osiedlu oddano do użytku w latach 1983–1984. Osiedle to było sukcesywnie rozbudowywane – ostatnie, mniejsze budynki na osiedlu ukończono w latach 2002–2009^[8]. Pomiędzy Starym Węzłowcem a osiedlem Węzłowiec w 2007 roku oddano do użytku pierwsze domy na osiedlu Planty Śląskie, mające charakter willowy wraz z dwoma budynkami apartamentowymi. Za projekt architektoniczno-urbanistyczny osiedla odpowiada zespół projektowy pracowni Konior Studio^[9], na czele którego stał Tomasz Konior^[10]. W dniu 1 stycznia 2009 roku zlikwidowano połączenie tramwajowe przebiegające wzdłuż ulicy Siemianowickiej w Węzłowcu którą kursowała linia nr 12^[11].

Charakterystyka

Osiedle Węzłowiec od strony ulicy Królowej Jadwigi

Tzw. Stary Węzłowiec^[3] położony jest w Chorzowie, na terenie dzielnicy Chorzów Stary, w rejonie ulic: Akacjowej, Siemianowickiej, Węzłowiec i Wschodniej^[12], przy granicy z Parkiem Śląskim^[3]. Ma on mieszkaniowy charakter – do większych przedsiębiorstw na terenie Starego Węzłowca należy gospodarstwo ogrodnicze, położone przy ulicy Wschodniej^[13]. Ta terenie Węzłowca, na ulicy Siemianowickiej znajduje się przystanek autobusowy Chorzów Stary Węzłowiec, z którego kursują autobusy na zlecenie ZTM-u, łączące Węzłowiec z pozostałymi dzielnicami Chorzowa oraz sąsiednimi miastami: z Katowicami i Siemianowicami Śląskimi^[14]. W chorzowskiej części Węzłowca znajdują się też dwa przystanki systemu rowerów miejskich Kajteroz – stacje: Węzłowiec i Planty Śląskie^[15]

Osiedle Węzłowiec zaś położone jest w granicach sąsiednich Siemianowic Śląskich, na terenie dzielnicy Bytków^[16]. Zarządzane ono jest przez Siemianowicką Spółdzielnię Mieszkaniową. Siedziba administracji znajduje się przy ulicy W. Wróblewskiego 28b^[17]. Zabudowa osiedla koncentruje się w rejonie ulic: Grunwaldzkiej, Jagiellońskiej, Wł. Jagiełły, Wł. Łokietka, J. Polaczka i W. Wróblewskiego. Łącznie na osiedlu znajduje około 2,0 tys. mieszkań na powierzchni ok. 117,5 tys. m²^[8]. Przy ulicy Grunwaldzkiej funkcjonuje Przedszkole nr 15 w Zespole Przedszkolnym nr 1^[18]. Przez osiedle Węzłowiec kursują autobusy ZTM-u. Znajdują się tutaj trzy przystanki: Węzłowiec Centrum Handlowe, Węzłowiec Jagiełły i Węzłowiec Pętla, z których odjeżdżają autobusy w kierunku pozostałych dzielnic Siemianowic Śląskich oraz do innych, niektórych miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii^[14].

Przypisy

Bibliografia

• GrzegorzG. Grzegorek GrzegorzG. (red.), Encyklopedia Chorzowa: Chorzów, Erdmannswille, Hajduki Dolne, Hajduki Górne, Królewska Huta, Maciejkowice, Nowe Hajduki, Pniaki, Szarlociniec, Wielkie Hajduki, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2009, ISBN 978-83-926442-2-4  (pol.).
• JakubJ. Halor JakubJ., Zarys historii dróg żelaznych w Siemianowicach Śląskich, „Siemianowicki Rocznik Muzealny” (7), Siemianowice Śląskie: Muzeum Miejskie w Siemianowicach Śląskich, 2008, ISSN 1644-8154  (pol.).
• AdamA. Lapski AdamA., Spacery ulicami Chorzowa (Monografia ulic miasta z opisem zabytków i miejsc godnych uwagi), Chorzów 2014  (pol.).