Władimir Amalicki

Władimir Amalicki

Владимир Амалицкий

Pełne imię i nazwisko	Władimir Prochorowicz Amalicki
Data i miejsce urodzenia	13 lipca 1859 lub 1860 Staryki koło Żytomierza
Data i miejsce śmierci	28 grudnia 1917 Kisłowodzk
Zawód, zajęcie	paleontolog i geolog, profesor
Alma Mater	Petersburski Uniwersytet Państwowy
Uczelnia	Petersburski Uniwersytet Państwowy, Uniwersytet Warszawski, Warszawski Instytut Politechniczny
Odznaczenia

Władimir Prochorowicz Amalicki, ros. Владимир Прохорович Амалицкий (ur. 1 lipca^?/ 13 lipca 1859 lub 1860 roku w majątku Staryki koło Żytomierza, zm. 15 grudnia^?/ 28 grudnia 1917^[1] w Kisłowodzku) – rosyjski paleontolog i geolog, profesor, badacz permskich małży i lądowych kręgowców.

Edukacja i kariera naukowa

W 1879 roku ukończył gimnazjum w Petersburgu, po czym podjął studia przyrodnicze na tamtejszym uniwersytecie ukończone w 1883 roku pracą nt. wykształcenia granitów w południowych rejonach Imperium Rosyjskiego^[2]. W tymże roku podjął pracę na Uniwersytecie Petersburskim, gdzie pracował do 1886 roku, a później także w 1889 roku^[3]. W 1887 roku uzyskał doktorat na bazie publikacji poświęconej wykształceniu permu w basenie ocko-wołżańskim^[4]. Habilitację zrobił w 1892 roku na podstawie monografii dotyczącej fauny permu (słodkowodnych małży Antracosiidae)^[5]. Od 1890 do 1915 roku był profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, a od 1903 roku także profesorem geologii Warszawskiego Instytutu Politechnicznego^[6]. W okresie 1904-1912 piastował stanowisko dziekana wydziału górniczego tej politechniki, a od 1908 roku do początku 1917 roku był dyrektorem uczelni (w związku z ofensywą wojsk niemieckich, od połowy 1915 roku wraz z Instytutem ewakuował się do Niżnego Nowogrodu, gdzie uczelnia wznowiła działalność nie zmieniając wówczas nazwy)^[7].

W latach 1883–1885 (z przerwami) prowadził badania geologiczne i paleontologiczne w guberni niżnonowogrodzkiej koncentrując się zwłaszcza na osadach, których wiek na podstawie małży określił na perm^[8]. Badał także tamtejsze utwory karbonu^[8].

W okresie 1895-1897 i 1899-1901 (z przerwami także do 1905 roku) prowadził paleontologiczne badania terenowe w północnej części europejskiej Rosji w dorzeczu rzeki Dwiny^[9]. Efektem tych prac było odkrycie i wydobycie kilkudziesięciu całych szkieletów gadów i płazów permskich, znacznie większej ilości mniej kompletnych zespołów lub pojedynczych kości oraz m.in. szczątków permskiej flory^[10].

W 1903 roku odbył naukową podróż po części rosyjskiego wybrzeża Oceanu Arktycznego i po basenie rzeki Peczory^[11].

Od 1908 do 1914 roku kontynuował prowadzenie i nadzorowanie wykopalisk paleontologicznych w basenie dwińskim, w rejonie m.in. Kotłasu^[12].

Do głównych osiągnięć naukowych Amalickiego należało:

1. udowodnienie pokrewieństwa późnopermskiej fauny lądowej i słodkowodnej kontynentów południowych (Gondwana) i północnych, co miało implikacje paleogeograficzne, wskazując na istnienie połączeń tych obszarów^[13].
2. odkrycie bogatej permskiej fauny małży i kręgowców lądowych, ustanowienie nowych taksonów^[14]
3. udowodnienie późnopermskiego wieku badanych osadów w północnej Rosji^[15]

Kilka publikacji naukowych i raportów z badań Amalickiego ukazało się na bazie jego rękopisów już po śmierci badacza (ostatnia w 1931 roku)^[16].

Niektóre ustanowione przez Amalickiego kopalne taksony

• Anthracosiidae (w 1892 roku)
• Inostrancevia (w 1922 roku) i Inostrancevia alexandri (w 1922 roku), wielki drapieżny gad permski^[17]
• Scutosaurus karpinskii (w 1922 roku; patrz: skutozaur)

Życie prywatne

W 1890 roku ożenił się^[4]. Żona Anna brała udział w jego badaniach naukowych, a po śmierci męża opublikowała kilka artykułów o nim lub jego podróżach badawczych^[18].

Nagrody i uhonorowanie

• Order Świętego Stanisława III i II klasy^[16].
• Pomnik Amalickiego w Kotłasie postawiony w 2005 r^[19].

Przypisy

Bibliografia

• Pietuchow S.P. Władimir Prochorowicz Amalicki – życie dla sprawy. „Ewolucja”. 4, s. 57–72, 2011. 

Linki zewnętrzne

• Lista ustanowionych przez Amalickiego kopalnych taksonów