Władimir Britaniszski

Władimir Lwowicz Britaniszski (Владимир Львович Британишский, ur. 16 lipca 1933 w Leningradzie, zm. 24 grudnia 2015 w Moskwie) – rosyjski poeta, prozaik, tłumacz i eseista.

Życie

Syn malarza i grafika Lwa Britaniszskiego i Franciszki, z domu Osińskiej. Ukończył Instytut Górniczy w Leningradzie - 1956. W latach 1956-1960 pracował na Syberii jako geofizyk. W 1958 jego żoną została poetka Natalia Astafiewa. Od 1960 mieszkali w Moskwie. Od wiosny 1961 był członkiem Związku Pisarzy, od 1997 – Rosyjskiego PEN-Centrum. Do 1973 pracował nadal jako geofizyk, w ekspedycjach geologicznych w najdalszych regionach Rosji na Północy i Wschodzie. W 1979 był uczestnikiem Międzynarodowego zjazdu tłumaczy literatury polskiej w Warszawie-Krakowie.

Twórczość

Pisze wiersze od lat szkolnych. Debiut poetycki - publikacja w czasopiśmie «Zwiezda», Leningrad, 1955. Pierwszy tomik wierszy - «Poiski» (Poszukiwania) Leningrad, 1958, drugi - «Natasza», Moskwa, 1961. Następnie - «Puti soobszczenija» (Linie komunikacyjne), M. 1966,. «Otkrytoje prostranstwo» (Przestrzeń otwarta), M., 1980, «Dwiżenije wriemieni» (Ruch czasu), M., 1985, «Staryje fotografii», M., 1993, «Pieterburg-Leningrad», SPb, 2003 (wiersze, opowiadania oraz esej). Prozy - «Miestnost’ proszlogo leta» (Miejscowość ubiegłego lata) M., 1969, i «Vychod v prostranstvo» (Wyjście w przestrzeń), M., 2008..

Eseistyka i teksty literaturoznawcze

W 2005 ogłosił tom szkiców o poezji polskiej Riecz pospolita poetow (Rzeczpospolita poetów). a w 2007 Poezija i Polsza (Poezja i Polska).

Działalność translatorska

Od 1966 Britaniszski przekładał poezję polską. W jego opracowaniu ukazały się wybory wierszy Leopolada Staffa, Jarosława Iwaszkiewicza, Włodzimierza Słobodnika, Tadeusza Różewicza, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Zbigniewa Herberta. Jest też autorem antologii Polskije poety (1978, Poeci polscy) i Iz sowriemiennoj polskoj poezii (1989, Z polskiej poezji współczesnej). Razem z żoną, Natalią Astafjewą, opracował dwutomową antologię Polskije poety XX wieka (2000, Poeci polscy XX wieku). Przetłumaczył też Zniewolony umysł Czesława Miłosza (2003). Tłumaczy również z języka angielskiego (m.in. e. e. cummings, Wallace Stevens, Dylan Thomas, William Carlos Williams). W 2005 opublikował antologię Od Łitmiena do Łouella (Od Whitmana do Lowella).

Nagrody i wyróżnienia

Otrzymał m.in. nagrody ZaiKSu (1979), Polskiego PEN Clubu (1993), Polskiego oddziału SEC (1999) oraz Związku Pisarzy Moskwy "Wieniec" (2001). Odznaczony odznaką „Zasłużony dla kultury polskiej” (1975) i Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej(1999)^[1]. Jest również laureatem nagrody Zbigniewa Dominiaka przyznawanej tłumaczom poezji polskiej na języki słowiańskie.

Recepcja polska

W 1982 w Warszawie (PIW) ukazał się tom przekładów jego wierszy na polski Przestrzeń otwarta w wyborze Józefa Waczkówa. W 2005 wyszedł dwujęzyczny tom wierszy Astafjewej i Britaniszskiego Dwógłos-Двуглас.

Przypisy

Literatura

• Józef Waczków, wstęp do: W. Britaniszski, Przestrzeń otwarta, Warszawa 1982