Władimir Kriukow

Władimir Kriukow

Владимир Крю́ков

(c) Mil.ru, CC BY 4.0
generał porucznik
Data i miejsce urodzenia	15 lipca 1897 Buturlinowka
Data i miejsce śmierci	16 sierpnia 1959 Moskwa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1917 (Armia Imperium Rosyjskiego) 1918–1948 (Armia Czerwona) 1955–1957 (Armia Radziecka)
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Armia Czerwona Armia Radziecka
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna domowa w Rosji; II wojna światowa operacja Bagration operacja wiślańsko-odrzańska operacja pomorska
Odznaczenia

Władimir Wiktorowicz Kriukow (ros. Владимир Викторович Крю́ков; ur. 3 lipca^?/ 15 lipca 1897 w Buturlinowce, zm. 16 sierpnia 1959 w Moskwie) – radziecki dowódca wojskowy, generał porucznik, Bohater Związku Radzieckiego (1945).

Życiorys

Urodził się w rosyjskiej rodzinie chłopskiej. W 1914 skończył szkołę realną w Riazaniu, od grudnia 1914 służył w rosyjskiej armii, 1915 ukończył szkołę podoficerską i we wrześniu 1915 został skierowany na front I wojny światowej. Dowodził plutonem w pułku piechoty i zwiadem konnym pułku, w grudniu 1917 został zdemobilizowany, po czym wrócił do Riazania. Wkrótce wstąpił do oddziału Czerwonej Gwardii, w czerwcu 1918 został zastępcą dowódcy tego oddziału, następnie dowódcą sotni oddziału, brał udział w walkach nad Donem i na Froncie Południowym.

W październiku 1918 wstąpił do Armii Czerwonej, był adiutantem sztabu „czerwonego” oddziału w Baku, potem od grudnia 1918 dowódcą plutonu, a od września 1919 dowódcą szwadronu, szefem komendy gospodarczej i zastępcą szefa sztabu Samodzielnej Brygady Kawalerii przy 38 Dywizji Strzeleckiej. W listopadzie 1919 został zastępcą dowódcy sotni w 10 Armii Frontu Południowego, w maju 1920 zastępcą dowódcy i dowódcą szwadronu komisariatu wojskowego Rejonu Kaukaskiego Frontu Południowego, potem dowódcą samodzielnego oddziału specjalnego przeznaczenia, na czele którego brał udział w walkach na Północnym Kaukazie.

Od września 1920 dowodził samodzielnym szwadronem przy batalionie wartowniczym w mieście Kropotkin, a od stycznia 1921 dowodził pułkiem kawalerii w 40 Samodzielnej Brygady Kawalerii Wojsk Wewnętrznej Straży Republiki, uczestniczył w wojnie domowej na Froncie Południowym w walkach przeciw wojskom gen. Denikina. W marcu 1921 został dowódcą samodzielnego szwadronu 39 Brygady Piechoty Północnokaukaskiego Okręgu Wojskowego, od sierpnia 1921 do 1922 był zastępcą dowódcy 82 pułku kawalerii w składzie 14 Dywizji Kawalerii, w 1924 ukończył oddział starszej kadry dowódczej przy Wyższej Kawaleryjskiej Szkole Armii Czerwonej w Leningradzie i we wrześniu 1924 został komendantem szkoły pułkowej 67 pułku kawalerii w składzie 3 Brygady Kawalerii Północnokaukskiego Okręgu Wojskowego.

Od czerwca 1925 do marca 1931 służył w 11 Dywizji Kawalerii kolejno jako komendant szkoły pułkowej 89 pułku kawalerii, szef sztabu 68 pułku kawalerii, w marcu 1931 został szefem Sekcji 1 (Operacyjnej) Sztabu 6 Czongarskiej Dywizji Kawalerii w Białoruskim Okręgu Wojskowym, 1932 ukończył kurs Akademii Wojskowej Armii Czerwonej im. Frunzego. Od czerwca 1933 do października 1937 dowodził 20 Salskim Pułkiem Kawalerii odznaczonej orderem Czerwonego Sztandaru 4 Dywizji Kawalerii, od października 1937 do lutego 1940 wykładał taktykę na Kursach Kawaleryjskich odznaczonych orderem Czerwonego Sztandaru w Nowoczerkasku, w lutym-marcu 1940 brał udział w wojnie ZSRR z Finlandią jako dowódca 306 pułku strzelców w składzie 62 Dywizji Strzeleckiej. W maju 1940 został dowódcą 8 Brygady Strzelców Leningradzkiego Okręgu Wojskowego w Hanko, od 1941 należał do WKP(b), 11 marca 1941 został wyznaczony dowódcą 198 Dywizji Zmotoryzowanej.

Od czerwca 1941 w ramach Wielkiej wojny ojczyźnianej uczestniczył w walkach z Finami na Przesmyku Karelskim, a we wrześniu 1941 wraz z dywizją został włączony w skład 54 Armii, po czym walczył na Froncie Północnym i Leningradzkim. Od 12 stycznia do 3 lutego 1942 dowodził 10 Korpusem Kawalerii na Froncie Zachodnim, 6 marca 1942 objął dowództwo 2 Gwardyjskiego Korpusu Kawalerii, którego działaniami bojowymi kierował m.in. podczas operacji białoruskiej, wiślańsko-odrzańskiej, wschodniopruskiej i pomorskiej (1945). 16 października 1943 otrzymał stopień generała porucznika. Dowodzony przez niego korpus sforsował Pilicę, odegrał decydującą rolę w zajęciu Warszawy i innych polskich miast, a 5 marca 1945 zajął Połczyn-Zdrój. Po zakończeniu wojny nadal dowodził korpusem w składzie Specjalnego Okręgu Wojskowego w Królewcu (Kaliningradzie) do jego rozformowania w grudniu 1945, w maju 1946 został naczelnikiem Wyższej Oficerskiej Szkoły Kawalerii im. Budionnego, od czerwca do października 1947 pozostawał w dyspozycji Głównodowodzącego Wojskami Lądowymi, po czym został zastępcą dowódcy 36 Gwardyjskiego Korpusu Strzeleckiej.

18 września 1948 został aresztowany pod zarzutem „grabieży i przywłaszczania zdobycznego mienia na wielką skalę”. Oskarżono go o plądrowanie pod koniec wojny mieszkań uciekających Niemców i przewóz do swojego moskiewskiego mieszkania mebli, obrazów, zabytkowych naczyń, dywanów i kosztowności i rabunek kilku samochodów. 2 listopada 1951 został skazany przez Wojskowe Kolegium Sądu Najwyższego ZSRR na 25 lat obozu pracy, utratę praw na 5 lat i konfiskatę mienia. Postanowieniem Rady Ministrów z 10 listopada 1952 został pozbawiony stopnia wojskowego.

W lipcu 1953 decyzją Wojskowego Kolegium Sądu Najwyższego ZSRR został zrehabilitowany, 10 sierpnia 1953 Rada Ministrów ZSRR przywróciła mu stopień wojskowy, a 14 sierpnia 1953 przywrócono mu prawa. Po wypuszczeniu z łagru przebywał na leczeniu, a od listopada 1953 do 1954 uczył się na wyższych kursach akademickich przy Akademii Wojskowej im. Woroszyłowa. W marcu 1955 został zastępcą naczelnika Akademii Wojskowo-Prawnej, od grudnia 1956 był w dyspozycji Głównego Zarządu Kadr Ministerstwa Obrony ZSRR, a w kwietniu 1957 zakończył służbę wojskową.

Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym.

Odznaczenia

• Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego (6 kwietnia 1945)
• Order Lenina (trzykrotnie - 1940, 1941 i 6 kwietnia 1945)
• Order Czerwonego Sztandaru (dwukrotnie)
• Order Suworowa I klasy (2 września 1944)
• Order Kutuzowa I klasy (29 maja 1945)
• Order Suworowa II klasy (dwukrotnie - 18 marca 1943 i 31 marca 1943)
• Medal za Obronę Leningradu
• Medal „Za obronę Moskwy”
• Medal „Za wyzwolenie Warszawy”
• Medal za Zdobycie Berlina
• Medal za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945

Oraz medale jubileuszowe ZSRR i ordery i medale zagraniczne.

Bibliografia

• http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=1841 (ros.)