Władykaukaz

Władykaukaz
Владикавка́з
Дзӕуджыхъӕу
Ilustracja
Panorama Władykaukazu
Herb
Herb
Państwo

 Rosja

Republika

 Osetia Północna

Burmistrz

Ruslanbek Ikajew

Powierzchnia

291,61 km²

Wysokość

680 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


303 597[1]
1041,11 os./km²

Nr kierunkowy

(+7) 8672

Kod pocztowy

362000–362999

Tablice rejestracyjne

15

Położenie na mapie Osetii Północnej
Mapa konturowa Osetii Północnej, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Władykaukaz”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Władykaukaz”
Ziemia43°01′N 44°39′E/43,016667 44,650000
Strona internetowa
Portal Rosja

Władykaukaz (ros. Владикавка́з, oset. Дзӕуджыхъӕу) – stolica i największe miasto Republiki Północnej Osetii-Alanii, położone w południowo-wschodniej części kraju, u stóp Kaukazu, nad rzeką Terek. Ludność składa się w większości z Osetyjczyków, Rosjan, Ormian i Gruzinów. We Władykaukazie była duża polska diaspora i kościół. Wcześniej nosiło nazwy Ordżonikidze (1931–1944, 1954–1990) oraz Dzaudżikau (1944–1954).

Historia

Miasto zostało założone w 1784 jako twierdza w okresie rosyjskiej ekspansji na Kaukazie. Przez wiele lat była ona główną bazą wojskową w regionie. W 1799 zbudowano przez góry tzw. Gruzińską Drogę Wojenną, która łączyła miasto z Gruzją na południu, zaś w 1875 powstała linia kolejowa łącząca miasto z Rostowem nad Donem (Kolej Władykaukaska), która od 1900 uzyskała połączenie z azerbejdżańskim Baku. Władykaukaz stał się głównym centrum przemysłowym regionu, przede wszystkim w zakresie przetwórstwa ropy naftowej.

W czasie wojny domowej miasto było kilkakrotnie przedmiotem walk między siłami białych i czerwonych. W marcu 1918 r. uzbrojone oddziały robotnicze z Groznego wypędziły z niego utworzony po rewolucji lutowej i obaleniu caratu tymczasowy rząd Kozaków terskich (Tersko-Dagestański). Miasto ogłoszono stolicą Tereckiej Republiki Radzieckiej. Latem tego samego roku antybolszewiccy powstańcy kozaccy opanowali Władykaukaz ponownie, lecz w sierpniu zostali z miasta wyparci przez popierające czerwonych oddziały inguskie. Władykaukaz został wówczas poważnie splądrowany[2][3]. W lutym 1919 miasto zajęła Armia Ochotnicza gen. Denikina, by ostatecznie zostać wypartą przez Armię Czerwoną w marcu 1920[3].

W okresie bezpośrednio po I wojnie światowej we Władykaukazie funkcjonowała polska placówka o charakterze konsularnym.

W czasie II wojny światowej w listopadzie 1942 próbowała miasto zdobyć armia niemiecka (operacja Fall Blau), która dotarła do przedmieść, ale została odparta.[4] Był to najdalej wysunięty na południowy wschód punkt frontu wschodniego, do którego dotarły wojska hitlerowskich Niemiec (najdalszy na wschód to osada Terekli-Mekteb)[5].

Od 1931 do 1944, a potem od 1954 do 1990, miasto nosiło nazwę Ordżonikidze (Орджоники́дзе) pochodzącą od nazwiska gruzińskiego bolszewika Sergo Ordżonikidze. W latach 1944–1954 nosiło nazwę Dzaudżikau (Дзауджика́у). Nazwa Władykaukaz oznacza „Rządzący Kaukazem”.

Przynależność administracyjna

Demografia

Skład narodowościowy i etniczny w latach 1897 i 2010 na podstawie oficjalnych danych rosyjskich:

  1. Rosjanie: 28 831 (65,91%)
  2. Osetyńcy: 2916 (6,67%)
  3. Gruzini: 2527 (5,78%)
  4. Ormianie: 2049 (4,68%)
  5. Polacy: 1408 (3,22%)
  6. Ukraińcy: 1286 (2,94%)
  7. Żydzi: 1034 (2,36%)
  8. Persowie: 818 (1,87%)
  • 2010
  1. Osetyńcy: 209 604 (63,49%)
  2. Rosjanie: 80 945 (24,52%)
  3. Ormianie: 11 697 (3,54%)
  4. Gruzini: 7114 (2,15%)
  5. Ingusze: 3725 (1,13%)
  6. Azerowie: 2212 (0,67%)
  7. Ukraińcy: 1857 (0,56%)
  8. Grecy: 1719 (0,52%)

Religia

Kościół ormiański z XIX wieku

Władykaukaz jest od 2011 siedzibą eparchii Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[7]. Jej katedrą jest sobór św. Jerzego we Władykaukazie[8]. We Władykaukazie znajduje się także czynny Meczet Muchtarowa[9], ormiański kościół św. Grzegorza[10] oraz parafia rzymskokatolicka pw. Wniebowstąpienia Jezusa Chrystusa.

Zabytki

  • Ormiański kościół św. Grzegorza z XIX wieku
  • Teatr z 1872
  • Meczet z 1908

Gospodarka

W mieście i okolicach zlokalizowane są zakłady przemysłu metalurgicznego, chemicznego, drzewnego, elektrotechnicznego, skórzanego i szklarskiego.

Transport

Dworzec kolejowy

Media

Oświata

Od 1947 w mieście ma swoją siedzibę Północno-Kaukaska Suworowska Szkoła Wojskowa.

Sport

Stadion piłkarski

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года [dostęp 2021-03-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-22].
  2. ↑ P. Kenez, Red Advance, White Defeat. Civil War in South Russia 1919–1920, New Academia Publishing, Washington DC 2004, ISBN 0-9744934-5-7, s. 125–126.
  3. ↑ a b Терская советская республика, hrono.ru [dostęp 2018-07-18].
  4. ↑ Leonard Drożdżewicz, Pocztówka z Jedwabnego Szlaku, „Znad Wilii”, nr 1 (57), 2014, s. 89, ISSN 1392-9712, indeks 327956.
  5. ↑ Wielki atlas historyczny. Wyd. Wyd. 3.. Warszawa: Demart, 2003, s. 126. ISBN 83-89239-57-4. (pol.)
  6. ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей, demoscope.ru [dostęp 2017-11-27].
  7. ↑ Владикавказская епархия.
  8. ↑ Кафедральный собор святого великомученика и Победоносца Георгия. blagos.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
  9. ↑ Ислам в Северной Осетии.
  10. ↑ Армяне Владикавказа.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Russia edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel : 

* N: 54.0° N

Central meridian : 

* E: 100.0° E

Standard parallels: 

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Notice
 
Russia
 
other countries
 
disputed areas
 
international border
 
disputed border

Because the southern Kuril islands are claimed by Russia and Japan, they are shown as disputed. For more information about this see: en:Kuril Islands dispute. These islands are since 1945 under the jurisdiction of the Russian Federation.

 
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Армянская Церковь, г.Владикавказ.jpg
Autor: Sirius Spark, Licencja: CC BY-SA 3.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Stadium Spartak Vladikavkaz.JPG
Autor: Акутагава, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stadium "Spartak" in Vladikavkaz, Northern Osetia
Coat of arms of Vladikavkaz.png
Coat of arms of Vladikavkaz
Владикавказ. Гора Столовая.jpg
Autor: Menders, Licencja: CC BY-SA 4.0
Вид на гору Столовая с Владикавказа
Outline Map of North Ossetia.svg
Позиционная карта Республики Северная Осетия-Алания
Равноугольная проекция. Координаты краёв:
  • север — 43.9° С
  • юг — 42.5° С
  • запад — 43.3° В
  • восток — 45.1° В
Vladikavkaz railroad station.JPG
Autor: Ліонкінг, Licencja: CC BY-SA 3.0
The building of the railroad station in Vladikavkaz.