Władysław Adam
 porucznik piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1915-1921, 1939-1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Późniejsza praca | sędzia, notariusz, adwokat |
| Odznaczenia | |
   | |
Władysław Adam (ur. 2 września 1897 w Błażowej, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – polski sędzia, adwokat, notariusz, działacz niepodległościowy, doktor prawa i porucznik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[1].
Życiorys
Urodził się 2 września 1897 w Błażowej[a][2] koło Rzeszowa w Zachodniej Galicji w rodzinie Józefa i Antoniny z Pleśniaków i tam ukończył szkołę powszechną, a następnie gimnazjum i liceum w Rzeszowie[1][3]. W 1914 roku wstąpił do 1 pułku piechoty I Brygady Legionów. Walczył w jego składzie do kryzysu przysięgowego. Jako poddany austriacki wcielony jesienią 1917 do armii austriackiej, walczył na froncie włoskim. W maju 1918 wykorzystując urlop, nie powrócił do jednostki i wstąpił do POW. Od stycznia 1919 w Wojsku Polskim. W składzie 17 pułku piechoty walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1920 służył w 2 pułku Straży Granicznej, gdzie uzyskał awans na porucznika. W końcu 1920 roku na własną prośbę przeniesiony do rezerwy. Pozostawał w rezerwie 17 pp[4]. Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (uzyskał tytuł doktora praw). W okresie międzywojennym pracował jako notariusz, sędzia i adwokat (z dwoma wspólnikami prowadził w Rybniku kancelarię adwokacką)[2].
Zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Pszczyna. Posiadał przydział do 75 pułku piechoty w Chorzowie[5].
W kampanii wrześniowej walczył w 75 pułku piechoty[1].
W niewoli sowieckiej był, według stanu na 7 kwietnia 1940 roku, jeńcem obozu w Kozielsku[6]. Między 13 a 16 kwietnia 1940 roku przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 029/2[1] z 13.04.1940[6]. Znalazł się w transporcie grupy 18 jeńców[b] wywiezionych z Kozielska na stację kolejową w Gniezdowie, a następnie do lasu między Gniezdowem a Katyniem na rozstrzelanie[7]. Według źródeł rosyjskich został rozstrzelany między 16 a 19 kwietnia 1940 roku[6]. Podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, przy szczątkach niezidentyfikowanego wojskowego znaleziono m.in. wizytówkę por. Adama (zapis w spisie AM – 239-2750)[8]. W Archiwum Robla w pakiecie 105bis-10, znajduje się notatnik Juliana Mieczysława Budzyna, w którym pod datą 07.04.1940 wspomniany jest Władysław Adam[6].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości – 29 grudnia 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[9]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertne 1 stycznia 1986
- Krzyż I Brygady Legionów
Życie prywatne
Miał trzy siostry. Ożenił się z Germaną z Waniów, w 1939 roku zamieszkali w Rybniku przy ul. Ogródki 5 (żona po wojnie wróciła do Błażowej, zmarła w 1946 roku)[1][3].
Upamiętnienie
- 5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia kapitana. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
- „Dąb Pamięci” w Błażowej Dolnej (certyfikat nr 000993/002357/WE/2009) – posadzony w 2009 roku przez uczniów Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Błażowej Dolnej w ramach programu „Katyń... ocalić od zapomnienia” Stowarzyszenia „Parafiada” im. św. Józefa Kalasancjusza[3].
Uwagi
- ↑ Według notki biograficznej opracowanej przez Rodzinę Katyńską w Katowicach (ze zbiorów rodzinnych) rodzina Adamów mieszkała w Mokłuczce (w źródle wtórnym pod błędną nazwą Makłuczka) – leśnym przysiółku należącym do Błażowej.
- ↑ Razem z Józefem Baranem-Bilewskim, Kazimierzem Gardułą, Janem Grodeckim, Franciszkiem Gwizdakiem, Józefem Jaroniem, Tadeuszem Kmieciem, Sylwestrem Kwiatkowskim, Józefem Osiką, Konradem Pawikowskim, Henrykiem Pisarkiem, Józefem Rubischem, Aleksandrem Stasiniewiczem, Henrykiem Szurlejem, Janem Szurlejem, Alojzym Tatkowskim, Tadeuszem Zajączkowskim i Władysławem Żeleskim.
Przypisy
- ↑ a b c d e Snitko-Rzeszut (red.) 2000 ↓, s. 1 (PDF – 81).
- ↑ a b Por. rez. Władysław Adam. Notka biograficzna w opracowaniu Rodziny Katyńskiej w Katowicach – ze zbiorów rodzinnych. W: Strona Muzeum Katyńskiego. muzeumkatynskie.pl > Historia Zbrodni Katyńskiej > Sylwetki > Adam Władysław > Biografia [on-line]. Muzeum Katyńskie, 2011. [dostęp 2016-06-17].
- ↑ a b c ADAM Władysław, kapitan, syn Józefa. W: Strona programu „Katyń... ocalić od zapomnienia”. katyn-pamietam.pl > Bohaterowie > ADAM Władysław [on-line]. Stowarzyszenie „Parafiada” im. św. Józefa Kalasancjusza, 2009. [dostęp 2018-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-09)].
- ↑ Rocznik Oficerski, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 174, 502.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 17, 548, w 1934 roku zajmował 910. lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy piechoty.
- ↑ a b c d Рогинский (przew. kol. red.), Еремина (red.) 2015 ↓, s. 138 (PDF – 72).
- ↑ Kamil A. Skwirut: Za gwiazdkę więcej na mundurowym pagonie… Ofiary Zbrodni Katyńskiej pochodzące z przedwojennego powiatu rzeszowskiego. W: Natalia Niedzielska-Burdzy (red.): Regiony – kultura – demokracja. Wybrane teksty z V Konferencji Młodych Naukowców 9–10.06.2011 r.. Wyd. I. Wrocław: 2013, s. 273–274 (PDF – 274–275). ISBN 978-83-928510-9-7. [dostęp 2016-06-16].
- ↑ Verzeichnis der bis zum 7. Juni 1943 identifizierten 4143 Leichen. W: Deutsche Informationsstelle (autor korporatywny): Amtliches Material zum Massenmord von Katyn. Berlin: Zentralverlag der NSDAP. Franz Eher Nahf. GmbH, 1943, s. 239 (wersja cyfrowa – 223, PDF – 225), kol. 2. [dostęp 2018-11-04]. (niem.). Im Auftrage des Auswärtigen Amtes auf Grund urkundlichen Beweismaterials zusammengestellt, bearbeitet und herausgegeben von der Deutschen Informationsstelle.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 27, poz. 41.
Bibliografia
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
- Janina Snitko-Rzeszut (red.), Marek Tarczyński (kier. opr.), Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Cz. 1: (Antoni Abramowicz – Józef Kucharski). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2000, s. 1 (PDF – 81). ISBN 83-905590-7-2. [dostęp 2016-06-16]. Przedmiotowy biogram także w: Biogramy Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Władysław ADAM s. Józefa. W: Biogramy Ofiar Zbrodni Katyńskiej. ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl > A [on-line]. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. s. 1. [dostęp 2018-11-04].
- А.Б. Рогинский (przew. kol. red.), Лариса Еремина (red.): Убиты в Катыни. Книга памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению Политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Wyd. I. Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015, s. 138 (PDF – 72). ISBN 978-5-78700-123-5. [dostęp 2016-06-16]. (ros.)
Linki zewnętrzne
- Fotografia Władysława Adama w mundurze podporucznika PSZ z autografem (ze zbiorów Mediateki Muzeum Katyńskiego w Warszawie).
- Tabliczka w kolumbarium na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
.jpg&max=1200){kind=link}
Media użyte na tej stronie
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek legionowy
(c) I, DJPastesz, CC-BY-SA-3.0
Krzyż Legionowy, odznaka organizacyjna Związku Legionistów Polskich. fot.Tomasz K. Żurawski
Baretka Krzyża Kampanii Wrześniowej 1939.