Władysław Basista

Władysław Basista
Kanonik Honorowy Kapituły Metropolitarnej w Katowicach
Kapelan Jego Świętobliwości
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

14 lutego 1928
Niedobczyce

Data śmierci

16 kwietnia 2021

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Diakonat

23 marca 1954

Prezbiterat

29 czerwca 1954

Odznaczenia
Złota Odznaka Honorowa Za Zasługi Dla Województwa Śląskiego nadana przez Sejmik Województwa Śląskiego

Władysław Basista (ur. 14 lutego 1928 w Niedobczycach, zm. 16 kwietnia 2021[1]) – polski duchowny rzymskokatolicki, pedagog, filolog, logopeda, działacz społeczny oraz jeden z najbardziej znanych polskich wykładowców homiletyki i fonetyki, Kanonik Honorowy Kapituły Metropolitarnej w Katowicach, Kapelan Jego Świątobliwości, Honorowy Obywatel Miasta Katowice.

Były członek sekcji kaznodziejskiej w komisji ds. duszpasterstwa ogólnego Konferencji Episkopatu Polski, a także wykładowcą Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Katowicach w zakresie fonetyki pastoralnej oraz homiletyki, a także w Wyższym Seminarium Duchownym Braci Mniejszych w Katowicach-Panewnikach. Duszpasterz mniejszości niemieckiej w Katowicach i organizator wymiany młodzieży akademickiej pomiędzy Polską a Niemcami[2]. Do 2021 był rezydentem w parafii św. Józefa w Katowicach-Załężu, pomagającym w pracy duszpasterskiej[3].

Życiorys

Urodził się 14 lutego 1928 w Niedobczycach (obecnie dzielnica Rybnika). Jego ojciec i wujowie walczyli w powstaniach śląskich[4]. Dzieje jego rodziny posłużyły do stworzenia fabuły filmu Kazimierza Kutza Sól ziemi czarnej[3], nadając podtytuł Saga rodu Basistów. Mając 11 lat Władysław Basista trafił do obozu pracy w Salzgitter[5]. Wówczas to biegle opanował znajomość języka niemieckiego[4]. Po II wojnie światowej, w 1945 roku, Władysław Basista założył w Niedobczycach rozlewnię mleka, zostając w wieku 17 lat jej kierownikiem. W tym czasie nawiązał współpracę z międzynarodową organizacją humanitarną UNRRA[4].

23 marca 1954 otrzymał święcenia diakonatu od biskupa krakowskiego Franciszka Jopa, natomiast święcenia kapłańskie 29 czerwca 1954 z rąk biskupa częstochowskiego Zdzisława Golińskiego w Piekarach Śląskich[2]. Po przyjęciu święceń tym samym roku zamieszkał na terenie parafii św. Józefa w katowickiej dzielnicy Załęże. Wówczas to pod kierownictwem ówczesnego proboszcza ks. dr. Wilhelma Pluty rozpoczął katechizację dzieci w przyparafialnej salce katechetycznej. Organizował również zajęcia teatralne oraz wycieczki dla dzieci w góry. Podczas odwiedzin duszpasterskich udzielał wsparcia materialnego dla najbardziej potrzebujących rodzin z załęskiej parafii[4].

Po otrzymaniu święceń kapłańskich rozpoczął również studia homiletyczne na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i pod kierunkiem ks. prof. Stanisława Wilczewskiego studia fonetyczne w Instytucie Fonetycznym w Katowicach. Uczył się na nich tylko do 1956 w związku z otrzymaniem posady prokuratora w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Krakowie, gdzie pełnił tę funkcję do 1962[2]. W 1954 ks. Władysław Basista otrzymał tytuł magistra teologii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a w 1964 pedagogiki oraz filologii języka polskiego na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Brał udział w dwóch Międzynarodowych Konferencjach Logopedów – w Wiedniu w 1965 i w Paryżu w 1968[2]. Od 1979 prowadził poradnię logopedyczną przy ul. J. Poniatowskiego w Katowicach, a od 1980 był wykładowcą fonetyki pastoralnej w Wyższym Seminarium Duchownym Ojców Franciszkanów w Panewnikach[2].

W stanie wojennym ks. Władysław Basista organizował transporty żywności, odzieży i lekarstw z Niemiec[4]. Po pacyfikacji kopalni Wujek w 1981 przemawiał do górników w archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach[6]. W 1995 został kanonikiem honorowym Kapituły Metropolitalnej[2]. W 2000 w Rzymie głosił rekolekcje dla kapłanów w Kolegium Polskim. Poza tym, na terenie całej Polski głosił rekolekcje parafialne oraz udzielał się dla duszpasterstwa zagranicznego na terenie Austrii, Niemiec i Szwajcarii[2]. W latach 2000–2009 dla kilku najbardziej potrzebujących rodzin organizował 3-letnie wsparcie finansowe[4].

W grudniu 2004 papież Jan Paweł II mianował go prałatem, a w 2005 został papieskim kapelanem[6]. 19 marca 2018 otrzymał Złotą Odznakę Honorową za Zasługi dla Województwa Śląskiego w trakcie 50. sesji Sejmiku Województwa Śląskiego[3]. 11 września 2018 ks. Władysław Basista otrzymał wraz ze Stanisławem Płatkiem tytuł Honorowego Obywatela Miasta Katowice[6].

Odznaczenia i wyróżnienia

Przypisy

  1. ↑ Ks. Władysław Basista nie żyje. Był honorowym obywatelem Katowic, wydarzenia.interia.pl, 16 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-16] (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g Parafia św. Józefa – Katowice-Załęże: Ks. Władysław Basista – Kanonik honorowy Kapituły Metropolitalnej (pol.). www.swjzaleze.katowice.opoka.org.pl. [dostęp 2020-12-10].
  3. ↑ a b c Joanna Juroszek: Ks. Władysław Basista zasłużony dla województwa (pol.). katowice.gosc.pl, 2018-03-19. [dostęp 2020-12-10].
  4. ↑ a b c d e f g h Rada Miasta Katowice, UCHWAŁA NR LIX/1219/18 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 11 września 2018 r. w sprawie przyznania ks. Władysławowi Basiście tytułu "Honorowy Obywatel Miasta Katowice", Katowice, 11 września 2018 (pol.).
  5. ↑ Instytut Gość Media, Zdobywam szczyty, www.gosc.pl, 26 czerwca 2014 [dostęp 2020-12-11].
  6. ↑ a b c Kapelan Jana Pawła II i górnik z „Wujka” honorowymi obywatelami Katowic (pol.). katowice24.info, 2018-09-11. [dostęp 2020-12-10].

Media użyte na tej stronie

Złota Odznaka Honorowa Za Zasługi Dla Województwa Śląskiego nadana przez Sejmik Województwa Śląskiego.jpg
Autor: ASUS668, Licencja: CC BY-SA 4.0
Złota Odznaka Honorowa Za Zasługi Dla Województwa Śląskiego nadana przez Sejmik Województwa Śląskiego