Władysław Brzozowski (podpułkownik)
.JPG) (Włodzimierz Wołyński 1925[1]) | |
 podpułkownik artylerii | |
| Data i miejsce urodzenia | 28 sierpnia 1895 |
|---|---|
| Data śmierci | 14 czerwca 1990 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 10 Dywizjon Artylerii Konnej |
| Stanowiska | kwatermistrz pułku |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
_BAR.svg){kind=small}    | |
Władysław Karol August Brzozowski[2], także Władysław Brzozowski-Korab[a] h. Korab (ur. 28 sierpnia 1895 w Tarnowie, zm. 14 czerwca 1990) – podpułkownik artylerii Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 28 sierpnia 1895 w Tarnowie[2][b], w rodzinie Franciszka Ksawerego (1856–1931) i Heleny z Kłobukowskich (1871–1954). Miał czworo rodzeństwa:
- Wacław (ur. 1892), major artylerii Wojska Polskiego,
- Maria (1893–1975), żona Jerzego Adamskiego[3][4], brata Tadeusza – obaj legioniści),
- Witold (ur. 14 lipca 1899 w Sanoku, zm. 27 lipca 1920 w m. Lewkowo), żołnierz 2 pułk ułanów Legionów Polskich (od 13 stycznia 1917) i podchorąży 4 pułku artylerii polowej[5][6][7][8],
- Helena (1903–1938, od 1925 zamężna z właścicielem dóbr, Konstantym Romerem)[9][c].
Rodzinny dom Korab-Brzozowskich znajduje się pod obecnym adresem ulicy Henryka Sienkiewicza 15 (do 1939 pod numerem 9[10]), położony pomiędzy ulicami Henryka Sienkiewicza, Juliusza Słowackiego[11] i Grunwaldzką w Sanoku (w przeszłości była to ulica Bartosza Głowackiego[12]). Później właścicielem dworku był Jerzy Adamski[13].
W 1913 Władysław zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Jan Bratro, Stanisław Szwed, Roman Ślączka, Władysław Zaleski)[2][14][15]. Był jednym z pierwszych członków ruchu skautowego w Sanoku, został członkiem tajnego „oddziału ćwiczebnego” im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego, założonego w listopadzie 1909 przez działaczy Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”, od 1911 jako jawna Drużyna Skautowa im. hetmana Stanisława Żółkiewskiego – Ex ossibus ultor[16] (innymi harcerzami byli wówczas m.in. Jan Bratro, Julian Krzyżanowski, Tadeusz Piech, Klemens Remer, Tadeusz Remer, Zygmunt Vetulani, Władysław Zaleski, Mieczysław Krygowski)[17].
Po studiach podjął studia prawnicze[2]. W trakcie I wojny światowej bracia Wacław i Władysław Brzozowscy zostali zmobilizowani do cesarskiej i królewskiej armii i wysłani na front karpacki do walk z Rosją[18][19]. Władysław walczył w szeregach pułku artylerii górskiej nr 10. Awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów rezerwy artylerii górskiej: chorążego ze starszeństwem z 1 sierpnia 1915 i podporucznika ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916[20][21].
Po zakończeniu I wojny światowej, jako były oficer armii austriackiej został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony do stopnia porucznika[22]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[23][24][25]. W 1923 był przydzielony do 10 dywizjonu artylerii konnej w Jarosławiu[26]. W 1924 był przydzielony do 13 dywizjonu artylerii konnej w Brodach[27]. W latach 1928–1933 pełnił służbę w 13 pułku artylerii lekkiej w Równem[28][29]. 27 stycznia 1930 został awansowany na stopień majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i 18. lokatą w korpusie oficerów artylerii[30]. W marcu tego roku został wyznaczony na stanowisko kwatermistrza pułku[31][32]. W kwietniu 1933 został przeniesiony do 10 pułku artylerii ciężkiej w Przemyślu na stanowisko dowódcy dywizjonu[33]. W 1937 został dowódcą sformowanego wówczas 18 dywizjonu artylerii ciężkiej w Zambrowie[34]. Na podpułkownika awansował ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 13. lokatą w korpusie oficerów artylerii[35].
Według stanu z 1931 Wacław i Władysław Brzozowscy figurowali jako właściciele domu przy ul. Emilii Plater w Sanoku[36].
Po wybuchu II wojny światowej 1939 w czasie kampanii wrześniowej 1939 roku dowodził 18 dywizjonem artylerii ciężkiej[37][38]. Przebywał w niemieckim obozie jenieckim Oflag II C Woldenberg (wraz z nim brat Wacław).
Po wojnie powrócił do Polski. Jako emerytowany podpułkownik zamieszkiwał w Nowej Rudzie przy ulicy Stefana Żeromskiego 1[39]. Zmarł 14 czerwca 1990[40]. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Nowej Rudzie[40]. Jego żoną była Halina z domu Grudzińska (1901–1985)[40].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych[35]
- Złoty Krzyż Zasługi[35]
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy (Austro-Węgry)[41]
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)[41]
Zobacz też
- Stanisław Bes i Władysław Bes – dwaj bracia także pochodzący z Sanoka i również jeńcy obozu Woldenberg
Uwagi
- ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował, jako „Władysław IV Brzozowski” w celu odróżnienia od innych oficerów noszących to samo imię i nazwisko.
- ↑ Tutaj podawany jako „Władysław August Brzozowski”, ur. 27 sierpnia 1895 w Tarnowie. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1905/1906 (zespół 7, sygn. 39). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 10. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 167.
- ↑ Rodzice oraz siostra Helena zostali pochowani na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku.
Przypisy
- ↑ Borys Łapiszczak: Sanok w dawnym Województwie Lwowskim na starej pocztówce i fotografii. Cz. IX. Sanok: Poligrafia, 2006, s. 41. ISBN 83-918650-3-7.
- ↑ a b c d XXXII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1912/13. Sanok: Fundusz Naukowy, 1913, s. 57.
- ↑ Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 171.
- ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Maria Adamska. rakowice.eu. [dostęp 2019-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
- ↑ Żołnierze Niepodległości ↓.
- ↑ Wykaz poległych 1952 ↓, s. 78.
- ↑ Landau i Tabiszewski 1929 ↓, s. 24.
- ↑ Apel poległych. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 66.
- ↑ Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 6.
- ↑ Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-07-29].
- ↑ Wojciech Sołtys. Sanockie w okresie I wojny światowej w relacjach pamiętnikarzy i w prasie. „Rocznik Sanocki 1995”, s. 63, 1995. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN 0557-2096.
- ↑ Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 42.
- ↑ Sanockie dworki. W: Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 214-215. ISBN 83-909787-0-9.
- ↑ Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 3, Nr 27 z 1 lipca 1913.
- ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2012-04-02].
- ↑ Alojzy Zielecki, Rozwój ruchu niepodległościowego, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 474.
- ↑ Działalność sportowa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. sokolsanok.pl. [dostęp 2015-07-27].
- ↑ Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 26. ISBN 83-92421-0-0.
- ↑ Według Pawła Kosiny Wacław i Władysław Brzozowscy służyli w szeregach II Brygady Legionów Polskich. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 51. ISBN 83-92421-0-0.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 893, 1053.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 1101, 1299.
- ↑ Wykaz oficerów 1920 ↓, s. 13.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 820.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 743.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 459.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 810.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 732.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 387.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 681.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 28 stycznia 1930 roku, s. 25.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 101.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 183.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 84.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 757.
- ↑ a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 160.
- ↑ Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 143.
- ↑ SAMODZIELNA GRUPA OPERACYJNA NAREW: Łomża - 9 schronów. schrony1939.fortyfikacje.pl. [dostęp 2014-07-11].
- ↑ SGO „Narew” w historii. dobroni.pl. [dostęp 2014-07-11].
- ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 118.
- ↑ a b c Władysław Brzozowski. Nowa Ruda Cmentarze Komunalne. [dostęp 2020-03-14].
- ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 1299.
Bibliografia
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1917. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1946. Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1952.
- Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 51. ISBN 83-924210-0-0.
- Paweł Kosina. Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. „Góra Przemienienia”, s. 20, 25 (149) z 18 czerwca 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
- Maksymilian Landau, Adam Tabiszewski: Zarys historji wojennej 4-go pułku artylerii polowej. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Żołnierze Niepodległości. Witold Brzozowski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-03-14].
Media użyte na tej stronie
Baretka Krzyża Wojskowego Karola – Austro-Węgry. (Karl-Truppenkreuz)
Ppłk Władysław Brzozowski
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rodzinny dom Władysława Brzozowskiego przy ulicy Sienkiewicza 15 w Sanoku
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).