Władysław Buchner

Władysław Buchner
Ilustracja
Władysław Buchner (przed 1906)
Data i miejsce urodzenia

21 kwietnia 1860
Birkhead

Data i miejsce śmierci

wrzesień 1939
Wilno

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura, dziennikarstwo

Grób Władysława Buchnera na cmentarzu Powązkowskim

Władysław Buchner (ur. 21 kwietnia 1860 w Birkhead, zm. we wrześniu 1939 w Wilnie) – polski poeta, dziennikarz i satyryk.

Życiorys

Urodził się w Birkhead (Wielka Brytania)[1][2]. Syn Franciszka Salezego i Felicji z Landów[1]. W młodości przybył do Warszawy[2].

Od 1883 zamieszczał w „Kolcach” swoje treści humorystyczne[2]. Potem publikował w pismach „Kurier Świąteczny” i „Mucha”[2]. To drugie czasopismo (związane z Narodową Demokracją) nabył w 1888 od F. Fryzego oraz F. Burzyńskiego i od tego roku był jego redaktorem do 1939[3].

W 1896 r. w piśmie "Mucha" zamieścił ostrą, kpiącą recenzję słabej powieści Władysława Grajnerta Zbrodniarz, uważanej za jedną z pierwszych, a nawet za pierwszą polską powieść kryminalną. Efektem tego było prawdziwe zabójstwo, gdyż rozzłoszczony recenzją autor przybył do mieszkania Buchnera i zaatakował go, a Buchner sięgnął po rewolwer i postrzelił napastnika w brzuch. Grajnert zmarł w szpitalu. Buchner został uniewinniony przez sąd jako działający w obronie koniecznej[4][5].

W 1906 w związku z działalnością w czasopiśmie Mucha Buchner został zmuszony do wyjazdu z Warszawy[6]. Jego współpracownikami byli m.in. Bolesław Prus, Artur Oppman, Wiktor Gomulicki, Wacław Gąsiorowski, oraz Aleksander Gierymski[7]. Zajmował się bieżącą satyrą polityczną, którą jako pierwszy wprowadził do warszawskiej prasy w 1905[2]. Używał pseudonimu „Nerbuch”[2]. W 1908 obchodził 25-lecie pracy humorystycznej i 20-lecie na stanowisku redaktora „Muchy” (obchodzącej w tymże roku 40-lecie istnienia)[2].

Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 współpracował w kierowanym przez ppłk. Mariana Dienstla-Dąbrowę Wydziale Propagandy Armii Ochotniczej[8].

Jego pierwszą żoną była Aleksandra Jurczyńska, zaś drugą Maria Pajewska[1].

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 36, rząd 1, grób 1)[9].

Najważniejsze dzieła

Przypisy

  1. ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 80.
  2. ↑ a b c d e f g Nowy poseł do parlamentu. „Nowości Illustrowane”. Nr 46, s. 7, 14 listopada 1908. 
  3. ↑ Buchner Władysław, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2016-12-19].
  4. ↑ NN, Dziennik "Słowo". Z sądu. Sprawa Władysława Buchnera redaktora "Muchy"., 29 września 1896.
  5. ↑ Jerzy Siewierski, Wszystko o... powieść kryminalna., wyd. I, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1979.
  6. ↑ Z lwowskiego bruku. „Nowości Illustrowane”. Nr 40, s. 17, 6 października 1906. 
  7. ↑ Władysław Buchner. interia.pl. [dostęp 2018-12-08].
  8. ↑ W Urzędzie Propagandy Inspektoratu Armii Ochotniczej. „Świat”. Nr 39, s. 6, 25 września 1920. 
  9. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARIA BUCHNEROWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2018-11-07].
  10. ↑ Wersja cyfrowa pierwodruku w serwisie Polona.pl

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Władysław Buchner (-1906).jpg
Władysław Buchner (-1906)
Władysław Buchner (grób).JPG
Autor: Mateusz Opasiński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grób Władysława Buchnera (1859-1939) - redaktora naczelnego "Muchy", na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie