Władysław Byrka
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 4 czerwca 1878 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 27 września 1945 |
| Minister skarbu (p.o.) | |
| Okres | od 17 listopada 1918 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Wicemarszałek Sejmu IV kadencji (II RP) | |
| Okres | od 4 października 1935 |
| Odznaczenia | |
 | |
Władysław Byrka (ur. 4 czerwca 1878 w Samborze[1], zm. 27 września 1945 w Edynburgu) – polski prawnik, ekonomista, działacz polityczny II Rzeczypospolitej, bankowiec; prezes Banku Polskiego, działacz samorządu gospodarczego, poseł I, II, III i IV kadencji, wicemarszałek Sejmu.
Życiorys
Syn Ignacego i Karoliny z domu Wojtasiewicz[1]. Absolwent C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze. W 1900 ukończył studia na wydziale prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie[2]. W 1909 uzyskał doktorat.
Od 1903 pracował w Krajowej Dyrekcji Skarbu we Lwowie, w latach 1905–1917 w Ministerstwie Skarbu w Wiedniu[2], a w latach 1917–1918 w urzędzie skarbowym starostwa w Horodence i Samborze. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, od 16 listopada 1918 do 16 stycznia 1919 był kierownikiem Ministerstwa Skarbu w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego, następnie do 1920 wiceministrem w resorcie skarbu. Od 1920 dyrektor Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej (państwowa instytucja emisyjna, emitująca markę polską). Jednocześnie w latach 1921–1924 dyrektor Zakładu Kredytowego Miast Małopolskich w Krakowie.
Od 1922 poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z listy PSL „Piast”[1], w 1927 zasiadł w radzie naczelnej tej partii. W 1928 przeszedł do BBWR, pozostając posłem do 1936 (zrzekł się mandatu w trakcie IV kadencji). Przewodniczący sejmowej Komisji Budżetowej (1922–1927), przewodniczący sejmowej Komisji Skarbowej (1928–1935), w latach 1935–1936 wicemarszałek Sejmu.
W latach 1929–1936 dyrektor Izby Przemysłowo-Handlowej we Lwowie. Od 14 maja 1936 do 1941 prezes Banku Polskiego, występował przeciwko dewaluacji złotego i zwiększeniu jego emisji. W lutym 1936 znalazł się w gronie 32 osób, mianowanych przez premiera RP Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego, powołanych do składu komisji do zbadania gospodarki przedsiębiorstw państwowych, której został przewodniczącym[3]. Członek Rady Głównej Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich w 1939[4].
Po agresji Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 ewakuował się wraz z Bankiem i rezerwami złota Banku Polskiego do Paryża, a po upadku Francji (czerwiec 1940) do Londynu. 11 kwietnia 1941 zwolniony ze stanowiska prezesa przez Rząd RP na uchodźstwie. Jego następcą na stanowisku prezesa Banku Polskiego został Bohdan Winiarski.
Pochowany na Cmentarzu Mount Vernon w Edynburgu[5].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)[6]
Przypisy
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 91.
- ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 33–34. [dostęp 2021-07-05].
- ↑ Nominacja 32-ch członków komisji do zbadania gospodarki przedsiębiorstw państwowych. „Warszawski Dziennik Narodowy”. Nr 60B, s. 2, 1 marca 1936.
- ↑ Rocznik Ziem Wschodnich 1939, s. 210
- ↑ Akcja Światełko Pamięci w Szkocji. gov.pl, 2021-11-11. [dostęp 2022-06-12].
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za wybitne zasługi w służbie państwowej”.
Bibliografia
- Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd. I.
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
Media użyte na tej stronie
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)