Władysław Dubielak
 Władysław Dubielak (ok. 1939 roku) | |
 podporucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | 20 lipca 1924 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 27 października 1955 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1940–1947 |
| Siły zbrojne | Związek Walki Zbrojnej |
| Jednostki | Placówka AK w Dobrzykowie, |
| Stanowiska | dowódca placówki AK, dowódca oddziału partyzantki antykomunistycznej |
| Główne wojny i bitwy | II wojna światowa, |
| Późniejsza praca | magazynier żywnościowy w liceum, inkasent w elektrowni |
Władysław B. Dubielak ps. „Myśliwy” (ur. 20 lipca 1924 w Górach Małych, zm. 27 października 1955 w Warszawie) – żołnierz Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej i Ruchu Oporu Armii Krajowej, podporucznik, dowódca jednego z bardziej znanych oddziałów ROAK.
Życiorys
Był synem Jana i Anny z domu Marciniak. W 1938 roku ukończył szkołę powszechną w Dobrzykowie, po czym kontynuował naukę w II Państwowym Gimnazjum im. Stanisława Małachowskiego w Płocku, przerwaną przez wybuch wojny[1].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku jako piętnastoletni ochotnik (cywil) uczestniczył w walkach z Niemcami w okolicach Dobrzykowa i Płocka−Radziwia (w dniach 12−14 września). W 1940 roku wstąpił do Związku Walki Zbrojnej. W ZWZ i później w AK pełnił różne funkcje organizacyjne, ostatnią z nich (w 1944 roku) była funkcja komendanta placówki AK obejmującej teren gminy Dobrzyków, wchodzącej w skład rejonu Gąbin (Obwód Płock AK). Jednym z zadań tej placówki było przemycanie Wisłą przez granicę III Rzeszy broni oraz ludzi na teren Generalnej Guberni. W sierpniu 1944 roku na czele grupy podkomendnych próbował dotrzeć na odsiecz powstaniu warszawskiemu[1].
Po wkroczeniu Armii Czerwonej na teren powiatu gostynińskiego nie rozwiązał swojej placówki AK. Na rozkaz komendanta rejonu Gąbin kpt. Antoniego Stańczaka objął funkcję sekretarza urzędu gminy w Dobrzykowie, a następnie komendanta miejscowego posterunku MO. Prowadził działalność wywiadowczą na rzecz podziemia w Komendzie Powiatowej MO w Gostyninie. W tym czasie struktury władz bezpieczeństwa w tym powiecie rozpracowywał również Henryk Jóźwiak „Groźny”, członek sztabu wojewódzkiego ROAK. Na jego rozkaz Dubielak w grudniu 1945 roku zdezerterował z milicji i w ciągu niespełna dwóch miesięcy sformował liczący blisko 30 żołnierzy oddział bojowy, który wchodził w skład obwodu ROAK o kryptonimie „Rybitwa”[1].
Po amnestii ogłoszonej w lutym 1947 roku ujawnił się w WUBP w Warszawie 11 kwietnia 1947 roku. Wyjechał do Wrocławia, gdzie rozpoczął pracę jako magazynier żywnościowy w Liceum Budowlanym, a następnie w Elektrowni Miejskiej jako inkasent. W związku z oskarżeniem o nadużycia został w dniu 21 maja 1948 roku aresztowany i wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu skazany na 8 miesięcy więzienia. Po zwolnieniu z więzienia, od stycznia 1949 roku przez kilka tygodni przebywał w domu rodzinnym w Dobrzykowie. W maju 1949 roku powrócił do Wrocławia, skąd 5 września 1949 roku zbiegł do Berlina Zachodniego. W marcu 1950 roku nawiązał współpracę z wywiadem brytyjskim. Organizował drogi przerzutu agentów do Polski, zbierał informacje od uciekinierów z kraju. 10 września 1954 roku został aresztowany w Berlinie Wschodnim przez Stasi. 14 września został przekazany władzom bezpieczeństwa PRL i osadzony w więzieniu mokotowskim w Warszawie. Przesłuchiwał go kpt. Tadeusz Piastowski. Władysław Dubielak był sądzony w dniach 3 i 4 czerwca 1955 roku przez Wojskowy Sąd Garnizonowy w Warszawie w składzie: ppłk Jan Radwański – przewodniczący składu sędziowskiego, kpt. Krzysztof Zwoliński – ławnik, kpt. Eugeniusz Dudzik – ławnik w obecności oskarżyciela kpt. Jana Chomętowskiego. Obrońcą oskarżonego był adw. Mieczysław Halski. 4 czerwca 1955 roku skazany został na „karę śmierci z utratą praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze i przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa”. Złożoną przez obrońcę skargę rewizyjną Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie na posiedzeniu 12 września 1955 roku pozostawił bez uwzględnienia. Rada Państwa decyzją z dnia 25 października 1955 roku nie skorzystała z prawa łaski[1].
Władysław Dubielak był ostatnią osobą straconą w więzieniach PRL z przyczyn politycznych[1][2]. Jego miejsce spoczynku nie jest znane.
Upamiętnienie
- Przy kościele w Dobrzykowie, staraniem matki Władysława, Anny Dubielak, postawiono figurkę Najświętszej Marii Panny, będącą symbolicznym pomnikiem Władysława Dubielaka i dobrzykowskich żołnierzy AK[3].
- Nazwisko Władysława Dubielaka jest również upamiętnione na murze więzienia mokotowskiego w Warszawie.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e Jacek Pawłowicz: Zapomniani – Ostatni leśni. 2008-12-06. [dostęp 2014-07-20].
- ↑ Pawłowicz 2005 ↓, s. 16.
- ↑ Bogumiła Zalewska-Opasińska. Lekcja patriotyzmu. „Echo Gąbina”. 2–3, s. 54, 2012. [dostęp 2014-07-20].
Bibliografia
- Dawid Golik i in.: Żołnierze wyklęci – Antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 roku. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Wolumen”, 2013. ISBN 978-83-7233-077-2.
- Jacek Pawłowicz. Zapomniani płocczanie (5): Władysław B. Dubielak. „Sygnały płockie – pismo Urzędu Miasta Płocka”. 20 (137), s. 16, 2005-11-15. ISSN 14255235.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik podporucznika Wojska Polskiego (1919-39).
Władysław Dubielak, zdjęcie wykonane przed 1950 rokiem
Władysław Dubielak, zdjęcie zrobione ok. 1939 roku