Władysław Dzióbek

Władysław Dzióbek

ppłk Władysław Dzióbek
podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	22 marca 1895 Rzeszów
Data śmierci	8 lipca 1971
Przebieg służby
Lata służby	1914–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie II RP
Jednostki	17 pułk piechoty 86 pułk piechoty 14 pułk piechoty 144 pułk piechoty rez.
Stanowiska	dowódca kompanii dowódca batalionu kwatermistrz pułku zastępca dowódcy pułku p.o. dowódcy pułku dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa (kampania wrześniowa) bitwa nad Bzurą, obrona Warszawy,
Odznaczenia

Szkoła Podoficerska 14 pp w 1939 roku. Siedzą od lewej w I rzędzie ppor. Ziemowit Kuniński, ppor. Mieczysław Nejman, por. Feliks Stawicki, kpt. Józef Rodzeń, płk Franciszek Sudoł, płk Mikołaj Bołtuć, ppłk Władysław Dzióbek, mjr Jan Łobza, ppor. Feliks Matczyński.

Kwiecień 1939 - kurs działonowych ppanc. 4 DP zorganizowany przy 14 pp. Siedzą od lewej: kpt. Józef Koziński, ppłk Władysław Dzióbek, płk Franciszek Sudoł, mjr Juliusz Ulatowski i ppor. Józef Gumiński.

Grób ppłk. Władysława Dzióbka i jego żony Janiny na cmentarzu Świętej Rodziny we Wrocławiu.

Władysław Dzióbek (ur. 22 marca 1895^[a] w Rzeszowie, zm. 8 lipca 1971) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.

Życiorys

Syn Wawrzyńca. Podczas I wojny światowej służył w armii Austro-Węgier^[2]. Z dniem 1 stycznia 1916 roku mianowany został podporucznikiem rezerwy piechoty landwery^[3]. W roku 1918 pełnił służbę w 17 pułku strzelców c. i k. armii^[4].

Dekretem Naczelnego Wodza Wojsk Polskich^[b], jako oficer byłej armii austro-węgierskiej, został przyjęty do Wojska Polskiego z dniem 1 listopada 1918 r., z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika (starszeństwo z dniem 1 listopada 1917 r.) oraz zaliczeniem do 1 Rezerwy (z powołaniem do służby czynnej na czas aż do demobilizacji)^[5]. W stopniu porucznika uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920^[6]. Na mocy dekretu Naczelnego Wodza z dnia 25 listopada 1920 r.^[c] został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika w piechocie^[7].

1 czerwca 1921 pełnił służbę w Punkcie Koncentracyjnym Jeńców 6 Armii w Kowlu, a jego oddziałem macierzystym był 17 pułk piechoty^[8]. Pozostając oficerem 17 pp został, dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.), zweryfikowany w stopniu kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 1461. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[9]. Pełniąc przez kolejne lata służbę na stanowisku dowódcy kompanii w 17 pułku piechoty z Rzeszowa^[10][11], zajmował w roku 1923 – 1337. lokatę^[12] wśród kapitanów piechoty, a w 1924 roku – 873. lokatę pośród kapitanów korpusu piechoty^[13]. Po ukończeniu kursu dla dowódców batalionów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, został w dniu 18 lutego 1928 roku^[d] awansowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego na stopień majora, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 r. i 126. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[14].

Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych opublikowanym w dniu 26 kwietnia 1928 r. został przeniesiony (w korpusie oficerów piechoty) z 17 pp do 86 pułku piechoty z Mołodeczna, na stanowisko dowódcy III batalionu^[15][16]. Pod koniec tegoż roku zajmował 125. lokatę wśród majorów piechoty w swoim starszeństwie^[17]. Zarządzeniem ogłoszonym w dniu 6 lipca 1929 r. major Władysław Dzióbek został przesunięty ze stanowiska dowódcy batalionu na stanowisko kwatermistrza 86 pułku piechoty^[18]. W pułku z Mołodeczna służył do roku 1937^[19][20], zajmując w 1930 roku – 497. lokatę łączną wśród majorów korpusu piechoty (była to jednocześnie 118. lokata w starszeństwie)^[21], a w roku 1932 – 104. lokatę w swoim starszeństwie^[22]. W dniu 28 czerwca 1933 r. ogłoszono jego przesunięcie ze stanowiska kwatermistrza pułku, na stanowisko dowódcy batalionu detaszowanego 86 pp^[e][23] (był to III batalion, detaszowany w Kraśnym nad Uszą)^[2]. Na dzień 1 lipca 1933 roku zajmował 341. lokatę łączną wśród majorów piechoty (była to 100. lokata w swoim starszeństwie)^[24], a w dniu 5 czerwca 1935 r. – 241. lokatę pośród wszystkich majorów korpusu piechoty (była to jednocześnie 76. lokata w starszeństwie)^[25].

Awansowany do stopnia podpułkownika został ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 roku i 29. lokatą wśród oficerów piechoty^[26], a następnie przeniesiony na stanowisko I zastępcy dowódcy 14 pułku piechoty z Włocławka. Nową funkcję objął z dniem 14 sierpnia 1937 roku^[6] i piastował ją do chwili ogłoszenia mobilizacji w sierpniu 1939 roku^[27]. Na dzień 23 marca 1939 roku Władysław Dzióbek zajmował 28. lokatę wśród podpułkowników korpusu piechoty w swoim starszeństwie^[28]. Od dnia 17 maja 1939 r.^[29] pełnił obowiązki dowódcy 14 pułku piechoty (funkcję tę sprawował do końca lipca tegoż roku, kiedy to nowym dowódcą pułku został ppłk Włodzimierz Brayczewski). W dniu 26 sierpnia 1939 r. odebrał we Włocławku, razem z kapelanem pułku – ks. Józefem Gołębiem, uroczystą przysięgę żołnierzy 14 pp, po której nastąpił wymarsz pułku (pod dowództwem mjr. Jana Łobzy) do rejonu koncentracji^[30].

Zgodnie z planem mobilizacyjnym ppłk Dzióbek został dowódcą 144 pułku piechoty rezerwowego, którego II i III bataliony mobilizowały się we Włocławku^[31]. III batalion nigdy nie dotarł do swej macierzystej 44 Dywizji Piechoty i brał udział w zdobyciu Sochaczewa razem z oddziałami Armii „Pomorze”^[32]. W kampanii wrześniowej 1939 roku ppłk Dzióbek prowadził dowództwo i pododdziały specjalne pułku do miejsca koncentracji dywizji w okolicach Zgierza. Fiasko planowanej koncentracji spowodowało, że na czele swych oddziałów rozpoczął dalszy marsz w kierunku na Skierniewice i Żyrardów, dołączając po drodze organiczne I i II bataliony (I batalion następnie odłączył się i pomaszerował w ogólnym kierunku na Garwolin). Po wzmocnieniu niepełnego 144 pprez. innymi oddziałami (w tym III batalionem 145 pprez. dowodzonym przez ppłk. Ludwika Smolarza) walczył, jako tzw. zgrupowanie ppłk. Dzióbka, na przedpolach Warszawy, wycofując się do niej (bez I i III batalionów)^[f] w nocy z 14 na 15 września^[33][34]. Od tej pory brał udział w obronie stolicy. Nocą z 18 na 19 września oddany został razem z oddziałem do dyspozycji dowódcy odcinka „Warszawa – Zachód” i przeszedł do Fortu Bema. Obronę fortu przejął wówczas II batalion 144 pprez. mjr. Wadasa, przy którym stało dyspozycyjne dowództwo z ppłk. Dzióbkiem^[35].

Po kapitulacji Warszawy, od dnia 28 września 1939 r., przebywał w niemieckiej niewoli. Początkowo był jeńcem Stalagu I A Stablack (numer jeniecki: 12669), a następnie oflagów: II E Neubrandenburg (od 10 stycznia 1944 r.) i VII A Murnau^[36].

Po wojnie powrócił do kraju. Zmarł w dniu 8 lipca 1971 r.^[6] i spoczywa razem z żoną Janiną z d. Hakalla (ur. 28 lipca 1899, zm. 6 sierpnia 1985) na Cmentarzu Świętej Rodziny^[g] we Wrocławiu (sektor 18-11-21-21a)^[37].

Za swą postawę podczas kampanii wrześniowej odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari przez władze Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie (nadanie to zostało zatwierdzone Zarządzeniem Prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego z dnia 15 sierpnia 1989 roku).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)^[38][28]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[39]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[39]
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę^[39]
• Krzyż Komandorski Orderu Korony Rumunii^[16]
• Państwowa Odznaka Sportowa^[39]
• Odznaka 86 Pułku Piechoty^[39]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Ranglisten der K.K. Landwehr und der K.K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
• Ranglisten der K.K. Landwehr und der K.K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
• Dzienniki Rozkazów Wojskowych z lat 1918–1937. [dostęp 2017-03-30].
• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2019-12-10].
• Rocznik oficerski 1923. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1923. [dostęp 2017-01-25].
• Rocznik oficerski 1924. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1924. [dostęp 2017-01-25].
• Rocznik oficerski 1928. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1928. [dostęp 2017-01-25].
• Rocznik oficerski 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1932. [dostęp 2017-01-22].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922: załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 1922 r.. Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1922. [dostęp 2017-02-10].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty opublikowana w „Przeglądzie Piechoty”. Zeszyt 7, lipiec 1930 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930. [dostęp 2017-03-03].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 1 lipca 1933 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1933. [dostęp 2017-03-04].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 5 czerwiec 1935 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1935. [dostęp 2017-03-04].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921: dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z dnia 24 września 1921 r.. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie – spis zamieszczony na stronie Małopolskiego Towarzystwa Genealogicznego, 1921. [dostęp 2017-10-25].
• Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1969. ISBN 83-11-07109-8.
• Marian Porwit: Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku. Tom 2. Warszawa: Wyd. Czytelnik, 1983. ISBN 83-07-00645-7.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935–1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Zdzisław Ciesielski: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918–1939. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2008. ISBN 978-83-7441-937-6.
• Jakub Wojewoda: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 4 Dywizja Piechoty. T. 4. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-596-6.
• Zbiory Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Obsada personalna – majorowie. sygnatura 701/1/116 s. 75 poz. 325. [dostęp 2017-01-25].
• Zbiory Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. 144 pułk piechoty rezerwowy sygn. archiwalna B.I.47/B. [dostęp 2022-02-26].