Władysław Dziewanowski

Władysław Dziewanowski
Ilustracja
podpułkownik dyplomowany kawalerii podpułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia

16 marca 1894
Kijów

Data i miejsce śmierci

26 marca 1951
Buenos Aires, Argentyna

Przebieg służby
Siły zbrojne

Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie
Poland badge.jpg Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

Wyższa Szkoła Wojenna

Stanowiska

wykładowca

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941, trzykrotnie) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojenny za Męstwo Wojskowe (Włochy od 1943)

Władysław Dziewanowski (ur. 16 marca 1894 w Kijowie[1], zm. 26 marca 1951 w Buenos Aires) – doktor inżynier, podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, historyk wojskowości.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Adolfa i Marii z Dmiszewiczów[1]. Studiował prawo na uniwersytecie w Kijowie, a następnie przeniósł się do Warszawy, gdzie kontynuował naukę.

Od 4 stycznia 1919 służył w 1 pułku Ułanów Krechowieckich[1]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej był dwukrotnie ranny, po zakończeniu walk pozostał w szeregach Wojska Polskiego.

Z dniem 1 listopada 1925 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza kursu 1925/27. 28 października 1927 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera sztabu generalnego, został przydzielony do Obozu Szkolnego Kawalerii w Grudziądzu na stanowisko asystenta. 27 stycznia 1930 roku awansował na rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 roku i 61. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[2]. 23 października 1931 roku został przeniesiony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie na stanowisko wykładowcy[3][4]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 27. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[5]. W marcu 1939 w dalszym ciągu pełnił służbę w WSWoj. na stanowisku wykładowcy przedmiotu historia wojen i wykładowcy przedmiotu taktyka kawalerii[6].

Od 1931 był redaktorem pisma „Broń i Barwa”. W 1937 obronił u prof. Wacława Makowskiego doktorat z prawa na Uniwersytecie Warszawskim – rozprawę „Szpiegostwo. Szpiedzy – status prawny” wydała w rok później Księgarnia F. Hoesicka[7][8]. Współpracował z „Encyklopedią wojskową”. Należał do Państwowej Rady Muzealnictwa przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, należał do organizatorów Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wojska w Warszawie. W 1936 był korespondentem wojennym „Polski Zbrojnej” w Abisynii.

W II połowie maja 1939 roku uczestniczył w polsko-brytyjskich rozmowach sztabowych na temat wojny z Niemcami, w charakterze tłumacza, protokolanta i sekretarza. Odbyto wówczas około dziesięciu posiedzeń, w trakcie których mówiono i pisano po francusku. Władając językiem angielskim „nie zdradzał się ze swej umiejętności”[9] (Dziewanowski mówił biegle po francusku, angielsku, niemiecku, rosyjsku i włosku[8]).

W czasie II wojny światowej w Polskich Siłach Zbrojnych. Po wojnie na emigracji. Członek komisji Historycznej Sztabu Generalnego (1945). Współorganizator Polskiego Towarzystwa Historycznego w Wielkiej Brytanii oraz pisma „Teki Historyczne”, członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie. Był wujem historyka Mariana Kamila Dziewanowskiego.

Publikacje

  • Podręcznik do historii wojskowości powszechnej. Średniowiecze, Warszawa 1932 (reprint Oświęcim 2012).
  • Zarys dziejów uzbrojenia w Polsce, Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa 1935 (wyd. 2 – Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza 1989).
  • (współautor: Jan Litewski) Dzieje 1-ego pułku ułanów krechowieckich, Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne 1932.
  • Polskie siły zbrojne w ciągu wieków, oprac. hist. W. Dziewanowski, A. Minkiewicz, przedm. M. Kukiel, London: „Orbis” 1944.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 160.
  2. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 28 stycznia 1930 roku, s. 28.
  3. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 330.
  4. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 154, 798.
  5. a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 132.
  6. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 448-449.
  7. Prosto do informacji (pol.). W: Katalog zbiorów polskich bibliotek naukowych [on-line]. Centrum Nukat. Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, 2016. [dostęp 2016-12-16].
  8. a b M.K. Dziewanowski. Zgon historyka wojen i wojskowości. „Miesięcznik Kultura”, s. 70-71, 1951 (pol.). 
  9. Notatka 1941 ↓, s. 319.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Poland badge.jpg
Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Croce di guerra al valor militare BAR.svg
Italian al valor militare (military valour) war cross medal bar
PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Władysław Dziewanowski.jpg
Władysław Dziewanowski