Władysław Fedorowicz (inżynier)

Władysław Fedorowicz
Data i miejsce urodzenia

5 czerwca 1902
Warszawa

Data i miejsce śmierci

27 kwietnia 1983
Słupsk

Burmistrz Słupska
Okres

od 24 kwietnia 1945
do 11 sierpnia 1945

Przynależność polityczna

PPS

Poprzednik

Walter Sperling

Następca

Teofil Kuna

Inżynier
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Władysław Fedorowicz (ur. 5 czerwca 1902 w Warszawie, zm. 27 kwietnia 1983 w Słupsku) – polski inżynier, pierwszy powojenny burmistrz Słupska, działacz społeczny.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Urodził się 5 czerwca 1902 w Warszawie[1]. Ukończył gimnazjum w Łomży, a następnie w 1923 roku Państwową Szkołę Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie. Pracę zawodową rozpoczął w Państwowej Fabryce Karabinów (później znanej jako VIS) w Warszawie; od 1925 roku pracował w Zakładach Mechanicznych „Lilpop, Rau i Loewenstei” S.A W 1920 założył Robotniczy Klub Sportowy „Znicz” w Pruszkowie, był kolejno jego sekretarzem i wiceprzewodniczącym[2]. Członek Robotniczego Sportowego Komitetu Okręgowego w Warszawie. W 1923 roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej.

Strajk w zakładach Lilpopa

Zaangażował się w działalność PPS i poparł strajk robotników w zakładach Lilpopa za co został zwolniony[3]. Znalazł pracę na południu kraju w Sanoku.

Sanok

Objął stanowisko kierownika produkcji w zakładach Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów – L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper, Spółka Akcyjna, Fabryka Sanocka (Obecnie Autosan).

Po wybuchu wojny w 1939 roku kierował ewakuacją fabryki na wschód, jednak pociąg został zbombardowany i Władysław Fedorowicz wrócił do Sanoka. W czasie wojny ukrywał się w okolicznych wsiach i w górach, gdyż groziło mu wywiezienie do obozu. Powrócił do pracy w fabryce dzięki interwencji ówczesnego dyrektora fabryki Karola Górniaka i uzyskanej gwarancji bezpieczeństwa (ze względu na strategiczną dla okupanta rolę sanockiej fabryki w czasach aktywnego frontu wschodniego) i pracował tam do 1945 roku[1].

Zakłady Lilpop, Rau i Loewenstein przed 1939 01
Zabudowania fabryki w Sanoku wg grafiki z 1929 r.

Burmistrz Słupska

Tuż po zakończeniu działań wojennych Centralny Komitet Wykonawczy PPS skierował go na ziemie odzyskane[1]. 15 maja 1945 przybył do Słupska i założył pierwszą komórkę PPS w Słupsku[4][5]. Został pierwszym po wojnie burmistrzem Słupska. Najważniejsze sprawy, którymi się zajmował, to:

  • zapewnienie wyżywienia dla mieszkańców miasta,
  • utworzenie straży pożarnej i milicji,
  • przejęcie szpitali i zorganizowanie służby zdrowia,
  • przejęcie infrastruktury miejskiej i zapewnienie jej funkcjonowania (gazowania, wodociągi, elektrownia, tramwaje),
  • zorganizowanie sprawnej administracji oraz podjęcie działań umożliwiających rozpoczęcie nowego roku szkolnego.

W latach 1946–1948 był przewodniczącym Powiatowej Rady Narodowej w Słupsku, następnie rozpoczął pracę w MPGK[6] gdzie dzięki jego zaangażowaniu przywrócono komunikacje tramwajowa[7]. Następnie pracował w Słupskich Fabrykach Mebli, w Miejskim Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym, a także w Wojewódzkim Biurze Projektów Budownictwa Wiejskiego. Udzielał się także w NOT, PTTK, LOP i STSK. Był współzałożycielem Koła Pierwszych Słupszczan i jego pierwszym przewodniczącym[8]. Zmarł 27 kwietnia 1983 w wieku 80 lat. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Słupsku[9].

W Złotej Księdze Miasta Słupska dokonał wpisu:

„Dnia 26 kwietnia 1945 roku w szóstym roku trwania wielkiej wojny światowej, otwieram nową historię prastarego grodu słowiańskiego, powracającego na zawsze do Rzeczypospolitej Polskiej. Pierwszy Burmistrz Miasta Władysław Fedorowicz[1].

8 września 1985 roku dla uczczenia pamięci Władysława Fedorowicza została odsłonięta tablica pamiątkowa na frontonie budynku, w którym w 1945 roku mieścił się pierwszy Urząd Miasta (róg al. Wojska Polskiego i ul. S. Starzyńskiego).

Życie prywatne

Syn Jana i Zofii Piotrowskiej. Poślubił Elżbietę Witas (1903-1974). Jego starszy syn Jerzy Fedorowicz był artystą awangardowym.

Odznaczenia in

Przypisy

  1. a b c d Elżbieta Wisławska, Znani słupszczanie. Szkice biograficzne z powojennych dziejów miasta, wyd. Wyd. 1, Słupsk: LenART, 2003, ISBN 83-917334-8-3, OCLC 705578571 [dostęp 2020-05-10].
  2. Jan Eljaszewicz, Z dziejów ruchu sportowego w Pruszkowie w latach 1916–1974, wyd. Wydanie pierwsze, Pruszków, ISBN 978-83-62144-37-2, OCLC 1008758945 [dostęp 2020-05-10].
  3. Marika Kuźmicz i inni, Ludmiła Popiel, Jerzy Fedorowicz, Warszawa: Fundacja Arton – Arton Foundation, 2019, ISBN 978-83-956488-0-9, OCLC 1150570120 [dostęp 2020-05-10].
  4. Stanisław Łach, Przemiany społeczno-polityczne na Pomorzu Zachodnim, 1945-1950, Wydawnictwo Poznańskie, 1978.
  5. Hieronim Rybicki, Partie i stronnictwa polityczne na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1947, Wadawnictwo Poznańskie, 1967.
  6. Historia, www.mzk.slupsk.pl [dostęp 2020-05-10].
  7. C.I.T. Słupsk, Słupski Tramwaj [dostęp 2020-05-10] (pol.).
  8. Stanisław Turczyk, 50-lecie działalności Słupskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego: 1964-2014, Słupskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, 2014, ISBN 978-83-928667-4-9, Publikacja ta została udostępniona na podstawie art. 28 p. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 2006 nr 90, poz. 631). Publikacja dostępna wyłącznie na terenie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Słupsku.
  9. Władysław Fedorowicz. slupsk.grobonet.com. [dostęp 2021-09-01].

Media użyte na tej stronie

Zakłady Lilpop, Rau i Loewenstein przed 1939 01.jpg
Hala produkcyjna w Fabryce Lilpop, Rau i Loewenstein w Warszawie
Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów – L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper, Spółka Akcyjna, Fabryka Sanocka.JPG
Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów – L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper, Spółka Akcyjna, Fabryka Sanocka (1804-1929). Autor zdjęcia: Leon Gottdank.