Władysław Gniewosz (1829–1901)

Władysław Gniewosz
Wladislaus Ritter von Olexow Gniewosz
pułkownik piechoty pułkownik piechoty
Data urodzenia1829
Data śmiercipaździernik 1901
Przebieg służby
Siły zbrojneArmia Cesarstwa Austriackiego
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png C. K. Armia
Główne wojny i bitwywojna prusko-austriacka (bitwa pod Custozą)
Odznaczenia
Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie pokoju) Medal Wojenny (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Odznaka za 25-letnią Służbę Wojskową (Austro-Węgry) Order Królewski Korony (Prusy)

Władysław Eustachy Rajmund Gniewosz z Oleksowa[a] herbu Rawicz (ur. 1829, zm. w październiku 1901) – pułkownik C. K. Armii, c. k. podkomorzy i c. k. tajny radca.

Dwór w Nowosielcach
Nagrobek Władysława Gniewosza

Życiorys

Władysław Eustachy Rajmund Gniewosz urodził się w 1829[1]. Był jednym z ośmiorga dzieci Wiktora Gniewosza (1792-1840, właściciel dóbr Nowosielce i tamtejszego dworu, Gniewosz, Tokarnia, Karlików) i Łucji (1802-1894, córka Sebastiana Ostaszewskiego)[1][2]. Jego braćmi byli: Edward (1822-1906, poseł na Sejm Krajowy i do Rady Państwa), Zygmunt (1827-1909, c. k. generał i szambelan cesarski), Feliks (1836-1897, właściciel dóbr, urzędnik)[1]. Miał także trzy siostry[1]. Był też stryjeczno-ciotecznym bratem (kuzynem) Włodzimierza Gniewosza oraz dalszym kuzynem Jana Nepomucena Gniewosza[b].

Został oficerem Armii Cesarstwa Austriackiego. Przed 1850 został podporucznikiem 1 klasy w 63 pułku piechoty w Tarnopolu[3], około 1850 awansowany na nadporucznika[4][5]. Od około 1852 służył w 55 pułku piechoty w Monza[6], po czym około 1853 został przeniesiony do 43 pułku piechoty w Bergamo[7][8][9][10][11][12][13]. Od około 1859 w stopniu kapitana 1 klasy był oficerem utworzonego w tym roku 76 pułku piechoty w Oedenburgu[14][15][16][17][18][19][20], około 1868 w Klagenfurcie[21]. W tym okresie, podczas wojny prusko-austriackiej brał udział w bitwie pod Custozą 24 czerwca 1866, a za swoje bohaterstwo został odznaczony[22]. Po utworzeniu C. K. Armii został zweryfikowany w stopniu kapitana 1 klasy piechoty liniowej ze starszeństwem z dniem 5 kwietnia 1859[23]. Pozostawał oficerem 76 Węgierskiego pułku piechoty ze sztabem w Trieście[24]. Następnie został awansowany na majora z dniem 16 czerwca 1870[25]. Od tego czasu był oficerem sztabu 76 pułku piechoty[26], od około 1872 ze sztabem w Cattaro[27], od około 1873 w Zara[28][29], a od około 1874 w Wiedniu[30][31].

Został awansowany na stopień podpułkownika w korpusie sztabu generalnego (piechoty, strzelców i pionierów) z dniem 1 listopada 1876[32][33]. Od tego czasu był oficerem 45 pułku piechoty ze sztabem w Brünn oraz z komandem rezerwy i stacją okręgu uzupełnień w Sanoku (tj. nieopodal rodzinnych stron Gniewoszów)[34][35]. W sierpniu 1878 został mianowany rezerwowym komendantem 10 pułku piechoty[36], ze sztabem w Jarosławiu[37], a od około 1879 w Przemyślu[38]. Został awansowany na stopień pułkownika z dniem 15 listopada 1879[39][40]. Od października 1880 był komendantem 20 pułku piechoty[41] ze sztabem w Olmütz oraz komandem rezerwy i okręgu uzupełniającego w Nowym Sączu[42][43]. Na własną prośbę i po uzyskaniu wyników superarbitrażu w marcu 1882 jako inwalida został przeniesiony w stan spoczynku, zaś ogłoszono wówczas oficjalnie wyrazy najwyższego zadowolenia w uznaniu jego stale wyśmienitej służby, wypróbowanej tak w czasie pokoju jak i w obliczu wroga[44][45][46].

Po odejściu z czynnej służby wojskowej na emeryturę jako pozasłużbowy pułkownik od około 1882 zamieszkiwał w Wiedniu[47][48][49] (był tam także jego brat, gen.-mjr Zygmunt Gniewosz, który również zakończył służbę w armii[50]). Od około 1885 kresu życia przebywał w rodzinnych Nowosielcach-Gniewosz (Zygmunt początkowo też)[51][52][53][54][55][56][57][58][59][60][61][62][63][64][65].

14 marca 1859 został mianowany c. k. podkomorzym (przyrzeczenie złożył 1 lipca 1859)[13][66]. Także w 1859 otrzymał godność c. k. tajnego radcy[67].

Zmarł w pierwszej połowie października 1901 w swoim majątku pod Sanokiem[68][69]. Został pochowany na cmentarzu przy Cerkwi św. Jana Chrzciciela w Odrzechowej.

Odznaczenia

austro-węgierskie

inne

Uwagi

  1. ↑ W ewidencji wojskowych Armii Cesarstwa Austriackiego i C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Ladislaus Ritter von Olexow Gniewosz”, a od 1857 jako „Wladislaus Ritter von Olexow Gniewosz”.
  2. ↑ W niektórych źródłach podawano, iż Jan Nepomucen był ich rodzonym bratem. Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Rocznik szlachty polskiej. T. 1. Lwów: Księgarnia K. Łukaszewicza, 1881, s. 465. Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. Dawny Sanok w akwarelach Jana Gniewosza. „Tygodnik Sanocki”. Nr 22 (105), s. 5, 22 listopada 1993. 

Przypisy

  1. ↑ a b c d Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Rocznik szlachty polskiej. T. 1. Lwów: Księgarnia K. Łukaszewicza, 1881, s. 466.
  2. ↑ Monografia. Nowosielce-Gniewosz. „Jednodniówka na pamiątkę poświęcenia Domu Ludowego”, s. 15, 11 września 1927. 
  3. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1850, s. 282.
  4. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1851, s. 306.
  5. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1852, s. 349.
  6. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1853, s. 326.
  7. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1853, s. 206.
  8. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1854, s. 292.
  9. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1855, s. 292.
  10. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1856, s. 288.
  11. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1857, s. 288.
  12. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1858, s. 268.
  13. ↑ a b Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1859, s. 166.
  14. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1860-1861, s. 282.
  15. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1861-1862. Wiedeń: 1862, s. 284.
  16. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1863. Wiedeń: 1863, s. 294.
  17. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1864. Wiedeń: 1864, s. 282.
  18. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1865. Wiedeń: 1865, s. 286.
  19. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1866. Wiedeń: 1866, s. 284.
  20. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1867. Wiedeń: 1867, s. 328.
  21. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1868. Wiedeń: 1868, s. 184, 354.
  22. ↑ Monografia. Nowosielce-Gniewosz. „Jednodniówka na pamiątkę poświęcenia Domu Ludowego”, s. 17, 11 września 1927. 
  23. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1869-1870. Wiedeń: 1870, s. 189.
  24. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1869-1870. Wiedeń: 1870, s. 420.
  25. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1871. Wiedeń: 1871, s. 184.
  26. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1871. Wiedeń: 1871, s. 418.
  27. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1872. Wiedeń: 1872, s. 338.
  28. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1873. Wiedeń: 1873, s. 324.
  29. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1874. Wiedeń: 1874, s. 337.
  30. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1875. Wiedeń: 1874, s. 462.
  31. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1876. Wiedeń: 1875, s. 374.
  32. ↑ November-Avancement in der k. k. Armee. „(Neuigkeits) Welt Blatt”. Nr 250, s. 17, 29 października 1876 (niem.). 
  33. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1877. Wiedeń: 1876, s. 154.
  34. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1877. Wiedeń: 1876, s. 312.
  35. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1878. Wiedeń: 1877, s. 504.
  36. ↑ Aus dem neusten Militär-Verordnungsblatte. „Prager Abendblatt”. Nr 192, s. 17, 23 sierpnia 1878 (niem.). 
  37. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1879. Wiedeń: 1878, s. 256.
  38. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1880. Wiedeń: 1879, s. 266.
  39. ↑ November-Avancement. „Epoche”. Nr 296, s. 3, 27 października 1879 (niem.). 
  40. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1881. Wiedeń: 1880, s. 132.
  41. ↑ Ernennungen. „Oesterreichischer Soldatenfreund”. Nr 82, s. 669, 15 października 1880 (niem.). 
  42. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1881. Wiedeń: 1880, s. 290.
  43. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1882. Wiedeń: 1881, s. 294.
  44. ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 70, s. 1, 25 marca 1882 (niem.). 
  45. ↑ Personalien. Im k. k. Heere. „Oesterreichischer Soldatenfreund”. Nr 25, s. 197, 28 marca 1882 (niem.). 
  46. ↑ Personal-Veränderungen für das k. k. Heer. Pensionirungen. „Die Vedette”. Nr 26, s. 206, 29 marca 1882 (niem.). 
  47. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1883. Wiedeń: 1882, s. 146.
  48. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1884. Wiedeń: 1883, s. 145.
  49. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1885. Wiedeń: 1884, s. 145.
  50. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1882. Wiedeń: 1881, s. 142.
  51. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1886. Wiedeń: 1885, s. 144.
  52. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1887. Wiedeń: 1886, s. 148.
  53. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1888. Wiedeń: 1887, s. 147.
  54. ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1889. Wiedeń: 1888, s. 150.
  55. ↑ a b c Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1890. Wiedeń: 1889, s. 166.
  56. ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1892. Wiedeń: 1892, s. 167.
  57. ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1893. Wiedeń: 1893, s. 167.
  58. ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1894. Wiedeń: 1894, s. 167.
  59. ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1895. Wiedeń: 1895, s. 155.
  60. ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1896. Wiedeń: 1895, s. 157.
  61. ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1897. Wiedeń: 1896, s. 186.
  62. ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 183.
  63. ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 184.
  64. ↑ a b c d Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 187.
  65. ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 186.
  66. ↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Polacy dygnitarzami austryackimi. I. Podkomorzowie i paziowie (1750-1890). Lwów: 1890, s. 19.
  67. ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1859, s. 668.
  68. ↑ Zmarli. „Gazeta Lwowska”. Nr 238, s. 3, 16 października 1901. 
  69. ↑ Ze Lwowa. „Kurier Poranny”. Nr 287, s. 3, 3 (16) października 1901. 
  70. ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 231, s. 1, 8 października 1881 (niem.). 
  71. ↑ Normal-Verordnungen. Für das k. k. Heer. „Oesterreichischer Soldatenfreund”. Nr 81, s. 650, 11 października 1881 (niem.). 
  72. ↑ Bewilligung zum Tragen eines fremden Ordens. „Mährisches Tagblatt”. Nr 81, s. 3, 14 października 1881 (niem.). 

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
PRU Order of Crown ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Order of the Crown. Prussia.
Signum laudis2.gif
Baretka Signum laudis
Signum Laudis (peace time).png
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Baretka wstążki czasu pokoju austro-węgierskiego Medalu Zasługi Wojskowej "Signum Laudis"
K.u.k. Oberst.png
Autor: L' empereur Charles, Licencja: CC0
Rank insignia of a Colonel of the Austro-Hungarian armed forces 1868 to 1918.
Odrzechowa, 016.jpg
Autor: Honza Groh (Jagro), Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz, Odrzechowa, Województwo podkarpackie
AUT Franz Joseph 50 years of reign - Military Medal.svg
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Military Medal for 50 years of reign of Emperor Franz Joseph (=Signum Memoriae)
Kriegsmedaille.jpg
Medaglia di Guerra (Kriegsmedaille), Impero Austriaco
Militärdienstzeichen-Silver.jpg
Autor: Skukifish, Licencja: CC BY-SA 3.0
Militärdienstzeichen austriaca con corona in argento per 25 anni di servizio attivo nell'esercito
Manor house in Nowosielce 2.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budynek dworski w Nowosielcach. Obecnie Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. II Czechosłowackiej Brygady Spadochronowej w Nowosielcach