Władysław Kalkus

Władysław Jan Kalkus

generał brygady pilot
Data i miejsce urodzenia	4 czerwca 1882 Lwów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	23 lutego 1945 Blackpool. Wielka Brytania
Przebieg służby
Lata służby	1913–1945
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego Armée de l’air RAF
Jednostki	pułk piechoty nr 30 581 eskadra Salmsonów 5 eskadra wywiadowcza 17 eskadra wywiadowcza 6 eskadra wywiadowcza 1 pułk lotniczy 3 pułk lotniczy 1 pułk lotniczy 3 Grupa Lotnicza Dowództwo Lotnictwa
Stanowiska	zastępca dowódcy pułku dowódca pułku dowódca grupy dowódca lotnictwa
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Wizyta mjr. Kazmierza Kubali (4 z lewej) w 3 pułku lotniczym w Poznaniu; płk Władysław Kalkus 3 z lewej; sierpień 1929

Uroczystości imieninowe Józefa Piłsudskiego w 1935 r. - delegacja 1 plot z płk. Władysławem Kalkusem (3. z lewej) na dziedzińcu Belwederu

Nowo mianowany generał lotnictwa Władysław Kalkus w otoczeniu dziennikarzy; kwiecień 1939 r.

Władysław Jan Kalkus (ur. 8 czerwca 1882 we Lwowie, zm. 23 lutego 1945 w Blackpool, w Anglii) – generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Syn Pawła Piotra, urzędnika kolejowego, i Joanny z Płonków lub Romańskich^[1]. Przez trzy semestry studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego^[1]. 1 października 1913 został powołany do armii austriackiej, jako jednoroczny ochotnik i skierowany do szkoły podoficerskiej piechoty. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach pułku piechoty nr 30. Był dwukrotnie ranny. W czasie służby w c. i k. Armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów rezerwy piechoty: podporucznika (1 maja 1916) i porucznika (1 lutego 1918^[2]).

W czasie wojny polsko-ukraińskiej od listopada 1918 walczył w obronie Lwowa jako dowódca kompanii. W lutym 1919 został skierowany do Krakowskiej Szkoły Pilotów, gdzie przebywał do stycznia 1920. W czasie pobytu w szkole uzyskał awans do stopnia kapitana. Po ukończeniu szkolenia został skierowany jako pilot i dowódca eskadr do 581, 5, 17 i 6 Eskadry Wywiadowczej. Od lipca 1921 pełnił obowiązki dowódcy dywizjonu i zastępcy dowódcy 2 Pułku Lotniczego. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[3]. Od lutego 1923 do września 1926 w Centralnych Zakładach Lotniczych. 31 marca 1924 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z 1 lipca 1923 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[4]. 1 kwietnia 1924 roku został przydzielony do macierzystego 2 plotn. z równoczesnym odkomenderowaniem do Departamentu IV Żeglugi Powietrznej MSWojsk. do 30 czerwca tego roku^[5].

We wrześniu 1926 został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa z równoczesnym przydziałem do Departamentu IV Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych^[6] na stanowisko kierownika referatu personalnego^[7]. W listopadzie 1928 został przeniesiony do 1 Pułku Lotniczego na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[8].

Od 29 grudnia 1928 do 24 kwietnia 1929 był słuchaczem czteromiesięcznego kursu w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie^[a]. 23 stycznia 1929 został awansowany na podpułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1929 i 2. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[9]. W kwietniu tego roku został przeniesiony do 3 Pułku Lotniczego w Poznaniu na stanowisko dowódcy pułku^[10]. W lutym 1933 powrócił do 1 Pułku Lotniczego na stanowisko dowódcy pułku^[11]. 5 marca 1934 roku został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów aeronautyki^[12]. W listopadzie 1935 został mianowany dowódcą 3 Grupy Lotniczej w Krakowie (od 1 stycznia 1938 roku w Warszawie)^[13]. Na stopień generała brygady został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 roku i 17. lokatą w korpusie generałów^[14][15]. 23 marca 1939 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych.

Po agresji ZSRR na Polskę przekroczył granicę polsko-rumuńską. Przez Rumunię przedostał się do Francji. Od października 1939 do marca 1940 pełnił obowiązki dowódcy lotnictwa we Francji, marzec – kwiecień 1940 dowódca Lotnictwa Polskiego w Wielkiej Brytanii (nr służbowy 76833)^[11]. Kwiecień – sierpień 1940 inspektor polskich jednostek Royal Air Force, 22 stycznia 1941 - 12 kwietnia 1942 - komendant 18 (polskiej) Jednostki Wyszkolenia Bojowego (Polish Operational Training Unit) w Bramcote, kwiecień 1942 – styczeń 1944 komendant Bazy Polskich Sił Powietrznych w Blackpool. Styczeń 1944 – luty 1945 w dyspozycji dowódcy Polskich Sił Powietrznych. Mieszkał w Blackpool, gdzie zmarł. Został pochowany na cmentarzu Layton^[11].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 372^[11][16]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[17][16]
• Krzyż Walecznych (trzykrotnie, po raz pierwszy w 1921^[18][16]
• Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 19 marca 1931^[19], 10 listopada 1938^[20])
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[16]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[16]
• Złota Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia^[21]
• Polowa Odznaka Pilota nr 11 (11 listopada 1928) „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”^[22].
• Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego^[11]
• Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia, 11 listopada 1936)^[23]
• Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną i mieczami (dwukrotnie)^[24]
• Srebrny Medal Zasługi Wojskowej Signum Laudis z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)^[24]
• Odznaka Pilota (Francja, 1927)
• Odznaka Pilota (Włochy, 21 marca 1928)^[25]
• Odznaka Pilota (Bułgaria, 11 listopada 1936)^[26]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1931. [dostęp 2016-06-11].
• Stefan Czmur, Waldemar Wójcik: Generałowie w stalowych mundurach. Warszawa-Poznań: Dom Wydawniczy „Bellona” i Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, 2003. ISBN 83-11-09587-6.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• H. P. Kosk Generalicja polska t. 1 wyd.: Oficyna Wydawnicza Pruszków 1998.
• Ryszard Bartel, Jan Chojnacki, Tadeusz Królikiewicz, Adam Kurowski, Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918–1939, Wydawnictwo MON, Warszawa 1978, wyd. I.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa Praca zbiorowa pod red. mjr. dypl pil. Marjana Romeyki, Warszawa 1933.
• Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 775-776. ISBN 83-211-1096-7.

Linki zewnętrzne

• NAC - Władysław Kalkus. s. 1. [dostęp 2012-06-18]. (pol.).