Władysław Kucharski (historyk)

Władysław Kucharski
Data i miejsce urodzenia

23 grudnia 1875
Sanok

Data i miejsce śmierci

28 maja 1942
Nowy Sącz

Zawód, zajęcie

historyk, nauczyciel

Narodowość

polska

Edukacja

C. K. Gimnazjum w Sanoku

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Rodzice

Stanisław, Zofia

Odznaczenia
Odznaka pamiątkowa „Orlęta”
Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Władysław Wiktor Kucharski (ur. 23 grudnia 1875 w Sanoku, zm. 28 maja 1942 w Nowym Sączu) – polski nauczyciel, historyk.

Życiorys

Władysław Wiktor Kucharski urodził się 23 grudnia 1875 w Sanoku[1][2][3][4][5]. Był synem Stanisława (kancelista od ksiąg gruntowych w C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku[2][6], radny miejski, w 1896 przeniesiony służbowo do Lwowa[7]) i Zofii z domu Robel[1][8] (zm. 1932 w Sanoku)[9]. Miał brata Mieczysława (gimnazjalista, zm. 1885 w wieku 12 lat)[6][10], siostry Wandę (zm. 3 stycznia 1882 mając 3 lata)[11], Stefanię Apolonię (1885-1886)[12][13]. Wraz z rodziną mieszkał w Sanoku przy ulicy Podgórze 284[6][2].

W 1894 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Emil Gaweł, Franciszek Słuszkiewicz)[3][14][15][16]. Po maturze miał podjąć studia prawnicze[3]. Od 1894 do 1898 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego na kierunkach o specjalności historii, geografii i filozofii pod opieką naukową prof. Ludwika Finkela[16]. Od października 1895 do 1896 odbywał studia uzupełniające na kierunku filozoficznym na Uniwersytecie we Fryburgu (Szwajcaria), co umożliwiło mu stypendium przyznane przez fundację Czartoryskich[17][18].

Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej 22 sierpnia 1898 został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. V Gimnazjum we Lwowie i od tego czasu pracował w zawodzie nauczyciela[19][4][16]. W tej szkole uczył języka polskiego, historii, geografii[20]. Złożył egzamin nauczycielski w zakresie geografii i historii 28 lutego 1899[4][16]. Reskryptem C. K. Ministra Wyznań i Oświaty z 22 czerwca 1899 został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Brzeżanach[21][22][4][16]. Tam przez następne lata uczył języka polskiego, historii, geografii, historii kraju rodzinnego, języka francuskiego, był zawiadowcą biblioteki polskiej dla młodzieży, zawiadowcą zbiorów geograficznych[23][24][25][26]. Reskryptami C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 29 grudnia 1901, z 14 października 1902 poruczono mu nadzór nad klasami umieszczonymi poza budynkiem w roku szkolnym 1901/1902, 1902/1903[27][28]. Reskryptem RSK z 17 października 1902 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i otrzymał tytuł c. k. profesora[29].

Reskryptem C. K. Ministra Wyznań i Oświaty z 23 czerwca 1903 otrzymał posadę nauczyciela w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie[30][16]. Tam uczył historii, geografii, historii kraju rodzinnego (dziejów ojczystych), języka polskiego, kaligrafii, był zawiadowcą zbioru map i gabinetu geograficznego[31][32][33][34][35][4][36]. 11 października 1910 oraz 7 lipca 1911 udzielano mu urlopu z posady nauczyciela w IV Gimnazjum i roku szkolnym 1910/1911 oraz 1911/1912 pełnił stanowisko kierownika Prywatnego Gimnazjum Realnego w Borszczowie, ucząc tam historii, geografii[37][38][39][40][41][16]. Od roku szkolnego 1912/1913 ponownie był profesorem w IV Gimnazjum ucząc historii i geografii, był opiekunem kółka historycznego[42][43][16]. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 został członkiem Miejskiej Straży Obywatelskiej we Lwowie (sekcja III w dzielnicy I)[44]. Po nadejściu inwazji rosyjskiej pozostał we Lwowie i uczył w IV Gimnazjum swoich przedmiotów w klasach kombinowanych, zastępczo zawiadywał też funduszem budowy bursy[45], później był też pomocnikiem kancelaryjnym dyrektora[46][47][48][49]

Już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku szkolnym 1918/1919 podjął się zorganizowania kolonii dla uczniów IV Gimnazjum[49]. Po przemianowaniu szkoły na Gimnazjum im. Jana Długosza nadal uczył historii i geografii, był zawiadowcą gabinetu historyczno-geograficznego i był pomocnikiem kancelaryjnym dyrektora[50]. Równolegle, otrzymując zniżkę godzin lekcyjnych, w roku szkolnym 1919/1920 i 1920/1921 był kierownikiem Prywatnego Gimnazjum Realnego i Liceum Żeńskiego Sióstr Sercanek („Sacré Coeur”) (typu humanistycznego) przy placu Jura l we Lwowie[50][41][51]. W 1921 kierował Zakładem Sierot i Ubogich w Drohowyżu[50][41]. W późniejszych latach 20. nadal uczył w IV Gimnazjum[52][53][54][41][55][56]. W szkole założył Kółko Miłośników Zabytków Lwowa[55].

Na początku XX wieku był członkiem zarządu Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie[57][58]. Według stanu z 1912 był członkiem Towarzystwa Historycznego[59]. Od 1919 do 1921 zasiadał w Tymczasowej Radzie Miejskiej we Lwowie[50][41]. Był przewodniczącym koła im. Adama Asnyka Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie[60]. Od 1924 był redaktorem czasopisma harcerskiego „Skaut”[53][41]. Pełnił funkcję wiceprezesa Zarządu Oddziału Związku Harcerstwa Polskiego (prezesem był o. Gerard Szmyd, katecheta w IV Gimnazjum)[53].

Latem 1935 został dyrektorem Gimnazjum im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu[61] i sprawował to stanowisko do wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939[62]. Pełniąc ten urząd zrzekł się pensji ze względu na emeryturę wojskową[63].

Był redaktorem podręczników szkolnych wydawnictwa Ossolineum[55]. Tworzył monografie historyczne, szkice literackie, nowele, utwory poetyckie i sceniczne[64][65], Został honorowym członkiem Koła Historyków Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[55]. Został określony jako pierwszy historyk pochodzącym z miasta Sanoka[66]. Był autorem monografii historycznej pt. Sanok i sanocka ziemia w dobie Piastów i Jagiellonów. Monografia historyczna z 1905, służącej na początku XX wieku za podstawowe źródło wiedzy o mieście, z którego korzystali w kolejnych latach historycy-regionaliści[67].

Władysław Kucharski zmarł 28 maja 1942 w Nowym Sączu[16]. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Nowym Sączu (kwatera 9)[63] Był żonaty, miał dwóch synów, którzy polegli walcząc jako Orlęta Lwowskie w obronie Lwowa w 1918.

Publikacje

Odznaczenia

polskie

austro-węgierskie

Przypisy

  1. ↑ a b Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 84 (poz. 176).
  2. ↑ a b c CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1891/1892 (zespół 7, sygn. 13). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 264.
  3. ↑ a b c Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1894. Sanok: Fundusz Naukowy, 1894, s. 58.
  4. ↑ a b c d e Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 64.
  5. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 305. Tu podano 24 grudnia 1875..
  6. ↑ a b c Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 109 (poz. 164).
  7. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 73, s. 3, 23 sierpnia 1896. 
  8. ↑ Osoby o nazwisku „Kucharski” w Genealogii Potomków Sejmu Wielkiego. sejm-wielki.pl. [dostęp 2014-07-02].
  9. ↑ Tu podano nazwisko panieńskie „Rabl”. Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 373 (poz. 78).
  10. ↑ Sprawozdanie C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1886. Sanok: Fundusz Naukowy, 1886.
  11. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 45 (poz. 3).
  12. ↑ Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 85 (poz. 118).
  13. ↑ Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 115 (poz. 75).
  14. ↑ Po 10-ciu latach. „Gazeta Sanocka”. Nr 28, s. 3, 10 lipca 1904. 
  15. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-05-14].
  16. ↑ a b c d e f g h i Puszka 1999 ↓, s. 305.
  17. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 29, s. 3, 20 października 1895. 
  18. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 86, 305.
  19. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. V Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1899. Lwów: 1899, s. 65.
  20. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. V Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1899. Lwów: 1899, s. 62.
  21. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. V Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1900. Lwów: 1900, s. 67.
  22. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1900. Brzeżany: 1900, s. 42.
  23. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1900. Brzeżany: 1900, s. 40, 41.
  24. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1901. Brzeżany: 1901, s. 52, 53.
  25. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1902. Brzeżany: 1902, s. 67, 68.
  26. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1903. Brzeżany: 1903, s. 4, 5.
  27. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1902. Brzeżany: 1902, s. 69-70.
  28. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1903. Brzeżany: 1903, s. 6-7.
  29. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1903. Brzeżany: 1903, s. 7.
  30. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1904. Brzeżany: 1904, s. 30.
  31. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1905. Lwów: 1905, s. 22.
  32. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1906. Lwów: 1906, s. 17, 19.
  33. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1907. Lwów: 1907, s. 28, 29.
  34. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1908. Lwów: 1908, s. 94, 97.
  35. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1909. Lwów: 1909, s. 46, 49.
  36. ↑ Kronika. Budowa przystanku kolejowego. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 25, s. 3, 16 października 1910. 
  37. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1911. Lwów: 1911, s. 44, 49.
  38. ↑ Kronika. Wiadomości osobiste. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 25, s. 3, 16 października 1910. 
  39. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1912. Lwów: 1912, s. 76, 83.
  40. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Polskiego Gimnazyum Realnego z prawami szkół rządowych w Borszczowie za rok szkolny 1911/12. Borszczów: 1912, s. 15.
  41. ↑ a b c d e f g h Kucharski. IV Gimnazjum 1928 ↓, s. 63.
  42. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1913. Lwów: 1913, s. 32, 65.
  43. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1914. Lwów: 1914, s. 32, 65.
  44. ↑ Miejska Straż Obywatelska. „Słowo Polskie”. Nr 420, s. 3, 20 września 1914. 
  45. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. IV. Gimnazyum we Lwowie za lata szkolne 1914/15 i 1915/16. Lwów: 1916, s. 6, 8, 22, 27, 50.
  46. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum IV. we Lwowie za rok szkolny 1916/17. Lwów: 1917, s. 24, 29.
  47. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum IV. we Lwowie za rok szkolny 1917/18. Lwów: 1918, s. 3.
  48. ↑ a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1018.
  49. ↑ a b Sprawozdanie Dyrekcyi Gimnazyum IV. we Lwowie za rok szkolny 1918/19. Lwów: 1919, s. 4.
  50. ↑ a b c d Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie za rok szkolny 1920/21. Lwów: 1921, s. 4, 6-7.
  51. ↑ Zbysław Popławski: Gimnazja na odłączonych ziemiach Małopolski Wschodniej. lwow.com.pl. [dostęp 2014-07-02].
  52. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 308.
  53. ↑ a b c Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie za rok szkolny 1925/26. Lwów: 1926, s. 3.
  54. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 137.
  55. ↑ a b c d Sprawozdanie Dyrekcji Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie za rok szkolny 1928/1929. Lwów: 1929, s. 13, 19.
  56. ↑ Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 96.
  57. ↑ Dziesięciolecie Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie 1903-1913. Lwów: 1913, s. 57.
  58. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 236.
  59. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 223.
  60. ↑ Aleksander Czołowski: Historia Lwowa. Lwów: 1925, s. 21.
  61. ↑ Kalendarium. [dostęp 2020-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-18)].
  62. ↑ Staruszek Konar kończy 95 lat. tvn24.pl, 29 września 2010. [dostęp 2020-04-20].
  63. ↑ a b Bogusław Kołcz, Piotr Droździk, Nowy Sącz – jeśli zapomnę o nich..., 2014, ISBN 978-83-60900-38-3.
  64. ↑ Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 100.
  65. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 212-214.
  66. ↑ Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995, s. 5. ISBN 83-86077-57-3.
  67. ↑ Wojciech Sołtys, Oświata i szkolnictwo, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 439.
  68. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Brzeżanach za rok szkolny 1900. Brzeżany: 1900, s. 1-36.
  69. ↑ Władysław Kucharski. Z przeszłości Sanoka / Kronika. Mianowania i przeniesienia. „Gazeta Sanocka”. Nr 9, s. 1-3, 28 lutego 1904. 
  70. ↑ Władysław Kucharski. Gimnazyum sanockie w świetle cyfr do r. 1899. „Gazeta Sanocka”. Nr 21, s. 1-2, 22 maja 1904. 
  71. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 214.
  72. ↑ Władysław Kucharski. Grzegorz z Sanoka. Rys biograficzny. „Gazeta Sanocka”. Nr 143, s. 1-2, Nr 143 z 23 września 1906. 
  73. ↑ Władysław Kucharski. Magistrat i mieszczanie sanoccy w ostatnim dziesiątku XVIII wieku'. „Gazeta Sanocka”. Nr 162, s. 1, 3 lutego 1907. 
  74. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 103.
  75. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 213.
  76. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 212.
  77. ↑ Kucharski. IV Gimnazjum 1928 ↓, s. 125.
  78. ↑ Kucharski. IV Gimnazjum 1928 ↓, s. VIII, 7-120, 154.
  79. ↑ Puszka 1999 ↓, s. 213. Powstał z inspiracji malarstwem Artura Grottgera.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

AUT KuK Friedensbande BAR.png
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka: wstążka dla części odznaczeń cywilnych oraz niektórych odznaczeń wojskowych nadawanych w czasie pokoju (Friedensbande) dla odznaczeń austro-węgierskich:
POL Odznaka Honorowa Orląt.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Odznaka honorowa "Orląt Lwowskich"