Władysław Madejski
pułkownik pilot obserwator | |
Data i miejsce urodzenia | 24 maja 1899 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 12 listopada 1965 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | Armia Austro-Węgier |
Formacja | Legiony Polskie |
Jednostki | 22 pułk piechoty |
Stanowiska | oficer taktyczny eskadry |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Władysław Madejski (ur. 24 maja 1899 w Książu Wielkim, zm. 12 listopada 1965 w Krakowie) – pułkownik (ang. Wing Commander) pilot obserwator Wojska Polskiego.
Życiorys
Okres przedwojenny
Syn Jana i Domiceli z Gawęckich. W rodzinnej miejscowości uczęszczał do szkoły powszechnej, następnie uczył się w seminarium nauczycielskim w Jędrzejowie[1]. Od 16 maja 1915 roku należał do Polskiej Organizacji Wojskowej, w której ukończył w 1917 roku szkołę podoficerską, i jako ochotnik wstąpił do Legionów Polskich[2]. W listopadzie 1918 roku brał udział w walkach na froncie jako dowódca plutonu. We wrześniu 1920 roku awansował na stopień oficerski i powierzono mu dowodzenie kompanią. Od marca do sierpnia 1921 roku służył w 22 pułku piechoty, następnie został skierowany do Szkoły Podchorążych. Po jej ukończeniu już jako dowódca dowodził kompanią w 25 pułku piechoty. W 1923 był przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Końskie na stanowisko oficera instrukcyjnego. W styczniu 1924 został przydzielony do macierzystego 25 pp[3]. W listopadzie tego roku skierowany został na przeszkolenie w Szkole Pilotów w Bydgoszczy. We wrześniu 1925 roku po ukończeniu szkoły lotniczej otrzymał przydział do 4 pułku lotniczego, w którym służył 4 lata[4]. W styczniu 1930 roku otrzymał awans do stopnia kapitana, przeniesiony został do pracy na stanowisku referenta w Departamencie Aeronautyki MSWojsk. w Warszawie[5]. W listopadzie 1933 roku został przeniesiony do 6 pułku lotniczego we Lwowie[6] i wyznaczony na stanowisko oficera taktycznego 61 eskadry liniowej. W listopadzie 1935 został ponownie przydzielony do Departamentu Aeronautyki MSWojsk. (od 8 sierpnia 1936 – Dowództwo Lotnictwa MSWojsk.) na stanowisko szefa wydziału wyszkolenia. Od września 1938 do sierpnia 1939 roku studiował w Wyższej szkole Lotniczej, którą ukończył jako prymus III promocji[7]. Awansował na stopień majora[8] i na stanowisko szefa wydziału wyszkolenia Dowództwa Lotnictwa. Władysław Madejski był autorem artykułów w „Przeglądzie Lotniczym”: O wychowaniu w lotnictwie[9], Lotnictwo w pierwszych dniach obrony Lwowa[10], Lotnictwo w bitwie nad Niemnem[11].
Okres wojny
Pod koniec kampanii wrześniowej ewakuował się wraz z dowództwem przez Rumunię do Francji, gdzie objął stanowisko dowódcy kompanii wyszkolenia technicznego w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa[12]. Po upadku Francji w 1940 roku zebrał oddział ok. 2000 żołnierzy, których doprowadził z pełnym uzbrojeniem i wyposażeniem do portu Saint-Jean-de-Luz. Został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, wstąpił do Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii i otrzymał numer służbowy Royal Air Force P-1241[13]. W tworzących się polskich dywizjonach lotniczych został mianowany komendantem kursu lotniczego zorganizowanego dla polskich lotników w stacji RAF Weeton w terminie od 15 sierpnia do 7 października 1940 roku[14]. W tym samym roku Madejski został skierowany do wypełniania obowiązków zastępcy dowódcy 309 dywizjonu Ziemi Czerwieńskiej[15], a w czerwcu 1941 roku przeniesiony do sztabu Inspektoratu Lotnictwa w Londynie[16]. Objął funkcję szefa oddziału personalnego Inspektoratu Lotnictwa, a od maja 1942 do września 1943 roku szefa Sztabu Inspektoratu Lotnictwa. We wrześniu 1943 roku Władysław Madejski został komendantem Centrum Wyszkolenia Lotnictwa i pełnił tę funkcję do marca 1944 roku. Pod koniec maja 1944 roku zgłosił się na ochotnika do odbycia tury 30 lotów bojowych, od dowództwa otrzymał zgodę i przydział do 305 dywizjonu bombowego Ziemi Wielkopolskiej, jako nawigator latał na samolocie Mosquito FB Mk VI[17]. Wbrew regulaminowi RAF w czasie lotów bojowych nie zabierał spadochronu, spadochron utrudniał mu wykonywanie czynności w ciasnej kabinie samolotu. Połowę tury lotów operacyjnych wykonał w załodze pilota Wacława Banaszuka, z którym ukończył turę swoich 30 lotów bojowych[18]. Od 14 października 1944 do lipca 1945 roku był polskim oficerem łącznikowym 2 Tactical Air Force[19][20]. Pod koniec września 1945 roku został przeniesiony do Dowództwa Lotnictwa[12].
Okres powojenny
Po zakończeniu wojny Madejski postanowił powrócić do Polski. 20 marca 1946 roku opuścił Wyspy Brytyjskie statkiem płynącym do Gdyni. Powracających żołnierzy repatriantów: 20 oficerów, 157 podoficerów, 867 szeregowców przywitała uroczyście orkiestra wojskowa i kompania honorowa 16 Dywizji Piechoty. Po powrocie do Polski został przyjęty do służby wojskowej w Ludowym Wojsku Polskim. 27 czerwca 1946 został mianowany komendantem Wojskowej Szkoły Pilotów w Dęblinie, w listopadzie 1947 roku został odwołany, po nim stanowisko komendanta objął płk Szczepan Ścibior[21]. W okresie od stycznia do czerwca 1948 roku pracował jako nauczyciel w II Miejskim Gimnazjum Zawodowym w Warszawie, następnie (od czerwca 1950 roku) był zatrudniony jako szef działu finansów w Centralnym Zarządzie Przemysłu Tłuszczowego w Warszawie. W grudniu 1950 roku został przeniesiony do rezerwy. Do sierpnia 1952 roku pracował jako główny księgowy w Stołecznych Zakładach Graficznych, następnie został zatrudniony jako starszy inspektor w Zakładach Produkcji Elementów Budowlanych nr 2 na Żeraniu[22].
Zmarł 12 listopada 1965 roku w Krakowie, został pochowany na Cmentarzu Wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (kwatera 4 WOJ-płn-25)[23].
Rodzina
Zawarł związek małżeński z Ireną z d. Świętochowską i miał z nią syna, Jana Madejskiego, inżyniera i naukowca[24].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (28 grudnia 1933)[25]
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy
- Krzyż Walecznych („za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”)
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie „za czyny męstwa i odwagi wykazane w wojnie rozpoczętej 1 września 1939 roku”)
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[26][27]
- Polowa Odznaka Pilota
Przypisy
- ↑ Skrzydlata Polska 36/1971 ↓, s. 17.
- ↑ Zieliński 2000 ↓, s. 102.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 27 stycznia 1924 roku, s. 40.
- ↑ Zieliński 2000 ↓, s. 103.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 232, 836.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 11.
- ↑ Skrzydlata Polska 36'1971 ↓, s. 17.
- ↑ Rybka, Stepan 2003 ↓, s. 345.
- ↑ Władysław Madejski. O wychowaniu w lotnictwie. „Przegląd Lotniczy”. 11-12/1932, s. 551–555, listopad-grudzień 1932. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. OCLC 1036625413.
- ↑ Władysław Madejski. Lotnictwo w pierwszych dniach obrony Lwowa. „Przegląd Lotniczy”. 11/1938, s. 1603–1628, listopad 1938. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. OCLC 1036625413.
- ↑ Władysław Madejski. Lotnictwo w bitwie nad Niemnem. „Przegląd Lotniczy”. 6/1939, s. 928–949, czerwiec 1939. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. OCLC 1036625413.
- ↑ a b Zieliński 2000 ↓, s. 106.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 363.
- ↑ Stanisław Skarżyński w Wielkiej Brytanii 1940–1942. magnum-x.pl. [dostęp 2018-02-21].
- ↑ Król 1990 ↓, s. 229.
- ↑ Wacław Król, Zgłaszam zestrzelenie Me262, Seria „Tygrys” 7/85, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1985, s. 9
- ↑ Bogdan Arct, Trzydzieści sekund nad celem, „Żółty Tygrys” 1970/22, ISBN 83-11-06493-8, s. 42
- ↑ Wacław Banaszuk. biblioteka.wsosp.pl. [dostęp 2018-02-24].
- ↑ Król 1990 ↓, s. 63.
- ↑ Inspektorzy, dowódcy i oficerowie łącznikowi Polskich Sił Powietrznych. polishairforce.pl. [dostęp 2018-02-21].
- ↑ Andrzej Wszendyrówny Płk pil. obs. Szczepan Scibior – komendant oficerskiej szkoły lotniczej w Dęblinie, Kwartalnik Bellona 4/2015 (683), s. 144–282
- ↑ Zieliński 2000 ↓, s. 106–107.
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych, www.zck-krakow.pl [dostęp 2022-11-18] .
- ↑ Kazimierz E. Oczoś. Wspomnienie o profesorze Janie Madejskim. „Gazeta Politechniki. Pismo Pracowników i Studentów Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza”. styczeń 2001 (85), s. 11–12, 2001. Rzeszów: Politechnika Rzeszowska. ISSN 1232-7832. [dostęp 2021-03-16].
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 24, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości (M.P. z 1933 r. nr 235, poz. 255).
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 232.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- J. Kędz. Władysław Madejski (1899–1963). „Skrzydlata Polska”. 36/1971, 5 września 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940–1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
- Józef Zieliński: Komendanci „Szkoły Orląt”. Poznań: Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, 2000. ISBN 83-909008-2-3. OCLC 1042437694.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja CDCN: „Księgarnia Akademicka”, 2003. ISBN 83-7188-691-8. OCLC 831137079.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940–1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.Poland badge. Second World War period Polish Army (post-1939 Free Polish Army) shoulder title.
Orzełek legionowy
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Royal Air Force Roundel
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
Baretka: Krzyż Walecznych (1941) nadany dwukrotnie.
Autor: Zalasem1, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica nagrobna, ppłk, pilot, obserwator Władysław Madejski, szef sztabu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, komendant Wojskowej Szkoły Pilotów w Dęblinie.
Naramiennik pułkownika Sił Powietrznych RP.
Płk obs. Władysław Madejski
Roundel of the French Air Force.