Władysław Mazurkiewicz (profesor)
| ||
.jpg) 1928 | ||
| Data i miejsce urodzenia | 23 września 1871 Kamień, gubernia wołyńska, Imperium Rosyjskie | |
| Data i miejsce śmierci | 6 sierpnia 1933 Warszawa, Polska | |
| Profesor zwyczajny | ||
| Specjalność: farmakognozja | ||
| Alma Mater | Cesarska Wojskowa Akademia Medyczna | |
| Doktorat | 1909 Uniwersytet Lwowski | |
| Habilitacja | 1912 Uniwersytet Lwowski | |
| Profesura | 1919 | |
| Nauczyciel akademicki | ||
| Uczelnia | Uniwersytet Lwowski | |
| Okres zatrudn. | 1905–1907, 1908–16 | |
| Uczelnia | Uniwersytet Warszawski | |
| Okres zatrudn. | 1916–1933 | |
| Dziekan | ||
| Wydział | Lekarski | |
| Okres spraw. | 1917–1919 | |
| Poprzednik | prof. Leon Kryński | |
| Dziekan | ||
| Wydział | Farmaceutyczny | |
| Okres spraw. | 1926–? | |
| Odznaczenia | ||
  | ||
Władysław Mazurkiewicz (ur. 23 września 1871 w Kamieniu w pow. owruckim, zm. 6 sierpnia 1933 w Warszawie) – polski lekarz, profesor farmakognozji i botaniki lekarskiej Uniwersytetu Warszawskiego, założyciel Unii Narodowo-Państwowej w 1922 roku[1].
Życiorys
Syn Jana i Alojzy Ramuld-Wiszniewskiej. Uczęszczał do gimnazjum klasycznego w Mozyrzu nad Prypecią, później w Petersburgu, gdzie uzyskał maturę. Jako uczeń działał w konspiracyjnym „Kole Oświaty Ludowej”. Studiował nauki przyrodnicze na wydziale matematyczno-przyrodniczym Cesarskiego Uniwersytetu Petersburskiego. Nie ukończywszy ich wstąpił do Cesarskiej Wojskowej Akademii Medycznej. Brał udział w strajku studenckim w 1892 po pierwszym roku studiów. Był członkiem „Koła” studenckiego - organizacji politycznej i samokształceniowej oraz Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), między innymi zajmował się przewożeniem nielegalnej literatury przez tzw. „Odessę” (to jest z Finlandii do Rosji), uruchomioną wiosną 1900. Studia ukończył w 1900.
Miał wyjechać do Łodzi, ale na prośbę partii wziął udział w organizacji ucieczki aresztowanego Józefa Piłsudskiego, przebywającego od marca 1901 na obserwacji w szpitalu dla umysłowo chorych Mikołaja Cudotwórcy w Petersburgu[2]. Dzięki rozległym stosunkom swego ojca w Petersburgu dostał posadę lekarza w tym szpitalu. W czasie dyżuru lekarskiego 1 maja?/ 14 maja 1901 wyprowadził J. Piłsudskiego ze szpitala. Po ucieczce schronił się w Galicji, a następnie udał się na studia w Wiedniu i Pradze.
W 1903 redagował „Gazetę Robotniczą” w Katowicach. Podczas rewolucji 1905 utrzymywał stały kontakt z władzami PPS w Królestwie Kongresowym, przewoził „bibułę” przez granicę, był wyznaczony na komendanta okręgu łomżyńskiego na wypadek powstania.
W 1905 przeniósł się do Lwowa, gdzie został asystentem Zakładu Farmakologii i Farmakognozji u prof. Leona Popielskiego. Nie przerywając działalności w PPS prowadził prace nad fizjologią trzustki i gruczołów ślinowych. W 1907 wyjechał do Szwajcarii, do Berna, na specjalizację u farmakognosty Alexandra Tschircha. W 1909 doktoryzował się, a następnie habilitował we Lwowie w 1912. Uzyskawszy stypendium Akademii Umiejętności, wyjechał do Zurychu.
Postanowieniem Cesarza Franciszka Józefa I z 16 sierpnia 1914 r. mianowany profesorem nadzwyczajnym farmakognozji Uniwersytetu Lwowskiego[3]. Zabiegał o reformę studiów farmaceutycznych. W 1916 powołany został na wykładowcę farmakognozji na Uniwersytecie Warszawskim. Zasłużył się jako dydaktyk, naukowiec i organizator studiów medyczno-farmaceutycznych. W latach 1917–1919 organizował Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego, był dziekanem Wydziału (1917/18–1918/19), przewodniczącym Delegacji, potem Państwowej Komisji Farmakopei (do 1933), członkiem Komitetu Kasy im. Mianowskiego (1917–1918). W czasie wojny polsko-bolszewickiej był członkiem Rady Obrony Stolicy, zorganizował czołówki sanitarne i pociąg sanitarny „Komendant”.
W 1919 został profesorem zwyczajnym farmakognozji, a w 1922 dodatkowo profesorem botaniki lekarskiej. Od 1920 był dyrektorem Oddziału Farmaceutycznego przy Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. Po usilnych staraniach przyczynił się do reformy studiów farmaceutycznych i doprowadził do utworzenia pierwszego w Polsce samodzielnego Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego (utworzonego rozporządzeniem Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 29 stycznia 1926). Został jego pierwszym dziekanem.
Opublikował kilkanaście prac w polskich i obcych czasopismach.
Pochowany 9 sierpnia 1933 na cmentarzu Stare Powązki (kwatera c-10-1)[4].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)[5]
- Krzyż Niepodległości (12 marca 1931)[6]
Przypisy
- ↑ Deklaracja programowa. [Inc.:] Polska jako naród ani na chwilę nie przestawała istnieć [...] : 28 czerwca 1922 r. / [Unia Narodowo-Państwowa]
- ↑ Pobyt i brawurowa ucieczka ze szpitala św. Mikołaja w Petersburgu. JPilsudski.org, 2012-05-17. [dostęp 2014-01-30].
- ↑ Część urzędowa, „Gazeta Lwowska” (192), 25 sierpnia 1914, s. 2.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ROMAN MAZURKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-09].
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za niezwykłą ofiarność w wykonywaniu obowiązków narodowych oraz na polu nauki”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia
- Władysław Mazurkiewicz, [w:] Słownik Biograficzny Farmaceutów Polskich
Linki zewnętrzne
- Publikacje Władysława Mazurkiewicza w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Władysław Mazurkiewicz (1871-1933) - Polish physician and professor at the University of Warsaw. In May 1901, together with Aleksander Sulkiewicz, he helped Józef Piłsudski escape from a mental hospital in St. Petersburg, Russia, to which Piłsudski had been transferred from the Warsaw Citadel after feigning mental illness.