Władysław Olędzki
 | |
 Rawicz | |
| Data i miejsce urodzenia | 2 czerwca 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | grudzień 1944 |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg){kind=small} | |
Władysław Erazm Olędzki h. Rawicz ps. Papa (ur. 2 czerwca 1892 w Warszawie, zm. w grudniu 1944[1] w Skierniewicach[2]) – nauczyciel, harcmistrz.
Życiorys
Urodził się 2 czerwca 1892 w Warszawie. Był synem Konstantego, urzędnika kolejowego i Marii z Klimowiczów. W 1910 ukończył szkołę techniczną w Warszawie. W 1912 założył na Ursynowie k. Warszawy I Ursynowską Drużynę Harcerzy im. J. U. Niemcewicza. Pracę nauczyciela wychowania fizycznego rozpoczął w 1916 w szkole realnej i równocześnie w gimnazjum męskim.
W latach 1920–1929 był nauczycielem wychowania fizycznego w Ursynowie k. Warszawy, w latach 1926–1932 w Gimnazjum Giżyckiego w Warszawie, a w latach 1932–1937 w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego również w Warszawie. Od września 1937 pracował w Kuratorium Okręgu Szkolnego m.st. Warszawy na stanowisku naczelnika wydziału Wychowania Fizycznego. W okresie pracy w Ursynowie ukończył Centralny Instytut Wychowania Fizycznego.
Z ruchem młodzieżowym Władysław Olędzki zetknął się wcześnie. Początkowo działał w „Junactwie” jako drużynowy I Drużyny Junackiej im. ks. Józefa Poniatowskiego w Warszawie, później jako członek komendy, a od 1916 jako komendant Okręgu Lubelskiego[3].
W tym też czasie należał do POW. Następnie we wszystkich kolejno szkołach, w których uczył był równocześnie drużynowym drużyn harcerzy. W latach 1933–1935 był komendantem Warszawskiej Chorągwi Harcerzy. Brał udział w licznych zlotach krajowych i zagranicznych:
- w 1928 prowadzona przez niego I Ursynowska Drużyna Harcerzy zajęła I miejsce na Międzynarodowym Zlocie Skautów Wodnych na Węgrzech
- w 1929 uczestniczył w Jamboree w Anglii
- w 1933 uczestniczył w Jamboree na Węgrzech
- zimą 1933/4 był komendantem obozu zimowego Warszawskiej Chorągwi Harcerzy w Krynicy
- w 1935 był komendantem IV podobozu na Jubileuszowym Zlocie ZHP w Spale
- w sierpniu 1935 brał udział w wyprawie s/y Zawisza Czarny do Szwecji
- w 1936 przebywał wraz ze swą 23 Warszawską Drużyną Harcerzy jako reprezentacją ZHP na Olimpiadzie w Berlinie
- w 1937 uczestniczył w Jamboree w Holandii
We wrześniu 1939 ewakuowany wraz z kuratorium znalazł się w Wilnie. Pracował tam w Wileńskiej Komendzie Chorągwi Szarych Szeregów pod kryptonimem „Brama”. Został aresztowany w styczniu 1941. Uciekł z transportu w czerwcu i przedostał się do Warszawy. Tu pracował nadal w Szarych Szeregach, pełniąc m.in. w latach 1943–1944 w Głównej Kwaterze („Pasiece”) funkcję kierownika Zastępu Wizytatorów tzw. „Polski Centralnej”, obejmującej chorągwie: warszawską („Ul Wisła”), mazowiecką („Ul Puszcza”), radomską („Ul Rady”) i lubelską („Ul Zboże”). Pracował też w tajnym nauczaniu, zorganizowanym przez tajne Gimnazjum i Liceum im. S. Batorego dla Grup Szturmowych Szarych Szeregów w Warszawie.
W czasie powstania warszawskiego hm. Olędzki pełnił obowiązki Komendanta Warszawskiej Chorągwi Harcerzy w związku z odcięciem od śródmieścia Warszawy ówczesnego komendanta Chorągwi hm. Stefana Mirowskiego. Aresztowany przez Gestapo na terenie Skierniewic w listopadzie 1944 został tam rozstrzelany w grudniu[4].
Władysław Olędzki posiadał stopień harcmistrza. W związku z jedenastokrotnym uratowaniem życia tonącym, został wyróżniony Harcerskim Medalem za Ratowanie Życia.
Posiadał uzdolnienia i zamiłowania malarskie. Z licznych jego prac (akwaforty, akwarele, drzeworyty) większość zaginęła. Nieliczne znajdują się w posiadaniu rodziny.
Był współautorem dwóch prac wydanych drukiem:
- Starzyński A., Kindler K., Olędzki W., Gry sportowe, Warszawa 1923,
- Olędzki W., Żelazowski Ł., Wychowanie fizyczne w obozach letnich, Warszawa 1932.
16 stycznia 1916 ożenił się z Ireną z hr. Mohlów, z którą miał syna Zbigniewa Stefana (1917–1944)[5] i córkę Stanisławę Sławomirę.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (23 grudnia 1933)[6]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1934)[7]
Przypisy
- ↑ Zygmunt Głuszek: Szare Szeregi. Słownik biograficzny. Tom I. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2006, s. 230-235. ISBN 978-83-7399-213-9.
- ↑ Strona Powstańcze Biogramy
- ↑ Według Słownika biograficznego Zygmunta Głuszka, Władysław Olędzki był komendantem Lubelskiego Okręgu ZHP od 1919 r.
- ↑ Według Słownika biograficznego Zygmunta Głuszka, Władysław Olędzki po śledztwie został wywieziony ze Skierniewic w kierunku nieznanym.
- ↑ Poległ 19 sierpnia 1944 w powstaniu warszawskim na Starym Mieście jako żołnierz Batalionu „Parasol”.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
Bibliografia
- Błażejewski W., Historia Harcerstwa Polskiego, Harcerskie Biuro Wydawnicze, Warszawa 1935, s. 114, 246 i 304.
- Kamiński A., Zośka i Parasol, Iskry, Warszawa 1970, s. 112.
- Broniewski S., Całym Życiem - Szare Szeregi w relacji naczelnika, PWN, Warszawa 1983, s. 270, 286, 343.
Media użyte na tej stronie
Baretka: Krzyż Zasługi – Polska (II RP).
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape przez Avalokitesvara ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Rawicz
hm. Władysław Olędzki