Władysław Rypiński

Władysław Rypiński Stary, Rypa, Michał
kapitan[1]
Data i miejsce urodzenia	20 marca 1902 Petrykozy
Data i miejsce śmierci	11 października 1947 Chudzynek
Przebieg służby
Lata służby	1942–1945
Formacja	Gwardia Ludowa Armia Ludowa Milicja Obywatelska
Jednostki	Brygada AL „Synowie Ziemi Mazowieckiej”
Stanowiska	dowódca oddziału partyzanckiego AL
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Władysław Rypiński, ps. Stary, Michał, Rypa (ur. 20 marca 1902 w Petrykozach, zm. 11 października 1947 w Chudzynku) – polski działacz komunistyczny, oficer Gwardii Ludowej i Armii Ludowej. Po wojnie dowodził szwadronem śmierci, który na zlecenie władz PPR dokonywał zabójstw działaczy PSL i byłych żołnierzy AK.

Życiorys

Pochodził z ubogiej rodziny chłopskiej. Był synem Stanisława i Marianny Rypińskich^[1]. Przed II wojną światową podejmował się różnych zawodów, m.in. stróża nocnego, pomocnika w młynie. W latach 1932–1938 był członkiem Komunistycznej Partii Polski. Podczas okupacji hitlerowskiej pracował w majątku Łęg w powiecie płockim. W połowie 1942 wstąpił do PPR, GL i AL, gdzie poznał Jakuba Krajewskiego ps. Kuba, który po wojnie był również dowódcą PPR-owskiego "szwadronu śmierci". Należał do najaktywniejszych działaczy na tym terenie, m.in. zaangażował do konspiracji PPR i GL całą, liczną rodzinę. Na początku 1944 został awansowany na podporucznika i mianowany dowódcą AL na powiat płocki. Następnie objął dowództwo oddziału partyzanckiego AL. 9 lipca 1944 jego oddział ochraniał pierwsze posiedzenie konspiracyjnej Wojewódzkiej Rady Narodowej (WRN), w skład której wszedł m.in. sam Rypiński. W połowie 1944 z oddziału Rypińskiego utworzono 1 batalion, nadając mu imię "Ziemi Płockiej"; działał w składzie Brygady AL „Synowie Ziemi Mazowieckiej”. Awansował do stopnia porucznika. Dowodzona przez niego jednostka wyróżniała się aktywnością bojową, m.in. 20 sierpnia 1944 wzięła udział w bitwie Brygady pod Pokrytkami z dwoma batalionami SS wspieranymi przez żandarmerię i własowców, artylerię lekką, broń pancerną i lotnictwo, w której zginęło 15 Niemców, w tym 6 oficerów SS, a 20 zostało rannych; partyzanci stracili 7 zabitych i 5 rannych, w tym lekko rannego por. Rypińskiego. Na początku listopada 1944 oddział brał udział w walkach w rejonie Myślina, Huty w powiecie lipnowskim i w miejscowości Zalesie w powiecie sierpeckim, w których Rypiński został dwukrotnie ranny. Po wyleczeniu się z ran walczył nadal do stycznia 1945. Następnie wstąpił do Milicji Obywatelskiej. W latach 1945–1947 był sekretarzem PPR i przewodniczącym Gminnej Rady Narodowej (GRN) w Łęgu i zastępcą komendanta powiatowego Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej (ORMO) w Płocku. Dowodzona przez niego "grupa egzekucyjna", dokonująca zabójstwa zlecone przez władze PPR, zamordowała w latach 1945–1947 około stu osób, głównie związanych z Polskim Stronnictwem Ludowym i Armią Krajową. Najgłośniejszą zbrodnią dokonaną przez jego grupę stało się zamordowanie braci Gójskich w listopadzie 1945. Najbardziej aktywnymi członkami jego grupy byli Edward Tyburski, Jan Lewicki, milicjanci Henryk Kwiatkowski i Stanisław Stołowski i szef PUBP w Płocku Tadeusz Konopka. Dowódca 1 Batalion im. Ziemi Płockiej.

11 października 1947 został zabity przez Wiktora Stryjewskiego ps. Cacko z oddziału ROAK podczas powrotu z wiecu PPR we wsi Chudzynek.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Józef Garas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942–1945, Warszawa 1971.
• Edward Gronczewski, Walczyli o Polskę Ludową, Warszawa 1982.
• Zwyczajny resort. Studia o aparacie bezpieczeństwa 1944–1956, red. Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski, Warszawa 2005.

Linki zewnętrzne

• IPN szuka śladów zbrodni "Rypy", gazeta.pl, 11 września 2007
• Zdjęcie na stronie Sierpca
• http://forum.tradytor.pl/viewtopic.php?f=68&t=127 Biografia